1. Án treo là gì? Án treo có án tích không?
Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù đối với người phạm tội bị kết án phạt tù không quá 03 năm căn cứ vào nhân thân, tình tiết giảm nhẹ xét thấy không cần thiết phải bắt buộc chấp hành hình phạt tù.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 69 Bộ luật Hình sự, người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và được miễn hình phạt không bị coi là có án tích.
Như vậy, án treo không thuộc trường hợp trên nên người bị kết án treo thì vẫn được xem là có án tích. Cần lưu ý phân biệt giữa biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù và miễn hình phạt:
- Miễn hình phạt là trường hợp không buộc người bị kết án phải chịu hình phạt về tội mà người đó đã thực hiện.
- Miễn chấp hành hình phạt tù là trường hợp người đó phải chịu hình phạt tù về tội mà mình đã gây ra nhưng căn cứ vào nhân thân, tình tiết giảm nhẹ, người phạm tội không bị áp dụng hình phạt tù mà thay bằng biện pháp khác.
2. Án treo có được xóa án tích không?
Xóa án tích là việc sau khi người bị kết án chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách nhất định thì được xóa án tích và được xem là chưa từng bị kết án.
Mặt khác, theo khoản 2 Điều 70 và Khoản 2 Điều 71 Bộ Huật hình sự quy định, người bị kết án được xóa án tích nếu từ khi hết thời hạn thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quy định khác trong thời hạn nhất định. Như vậy, người bị kết án treo thì được xóa án tích.
Tùy thuộc vào tội danh mà người đó đã phạm tội, người bị kết án nhưng được hưởng án treo có thể được đương nhiên xóa án tích hoặc được xóa án tích theo quyết định của Tòa án.
- Đối với trường hợp người phạm tội bị kết án không phải về các tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh thì được đương nhiên xóa án tích nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Đã hết thời gian thử thách án treo;
- Từ khi hết thời gian thử thách, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 01 năm.
- Ngoài ra, trong trường hợp hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn một năm thì cũng được đương nhiên xóa án tích.
- Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung như quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn chấp hành dài hơn thời hạn 01 năm thì thời hạn được xóa án tích là hết thời điểm chấp hành xong hình phạt bổ sung.
- Đối với trường hợp người phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, phá hoại hòa bình, chống loại người và tội phạm chiến tranh được áp dụng án treo thì không được đương nhiên xóa án tích. Việc xóa án tích căn cứ vào quyết định của Tòa án.
- Bên cạnh điều kiện được xóa án tích như trường hợp đương nhiên xóa án tích, người phạm tội trong trường hợp này để được xóa án tích thì còn căn cứ vào tính chất tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án.
3. Thủ tục xóa án tích đối với án treo
3.1. Trường hợp đương nhiên xóa án tích
Sau 01 năm kể từ khi hết thời gian thử thách, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung và quyết định khác của Tòa án, người bị kết án đến Sở Tư pháp yêu cầu xóa án tích.
Hồ sơ xác minh điều kiện xóa án tích gồm:
- Bản sao có chứng thực giấy tờ tùy thân của người xóa án tích;
- Trích lục hoặc bản sao bản án hình sự sơ thẩm và bản án hình sự phúc thẩm (nếu có) đã có hiệu lực pháp luật;
- Giấy chứng nhận đã chấp hành xong thời gian thử thách án treo do cơ quan thi hành án hình sự nơi người đó chấp hành cấp;
- Biên lai nộp tiền án phí, tiền phạt và các nghĩa vụ khác hoặc giấy xác nhận kết quả thi hành do cơ quan thi hành án dân sự cấp hoặc các giấy tờ khác chứng minh người đó đã hoàn thành các nghĩa vụ khác.
Sau khi nộp hồ sơ tại Sở tư pháp nơi thường trú, Sở Tư pháp tiến hành xác minh điều kiện đương nhiên được xóa án tích và cấp phiếu lý lịch tư pháp số 01 công dân. Thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp không quá 15 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu hợp lệ.
3.2. Xóa án tích án treo theo quyết định của Tòa án
Mặc dù các tội danh được xóa án tích theo quyết định của Tòa án là những tội phạm nguy hiểm, xâm phạm đến chế độ chính trị, hòa bình. Tuy nhiên, trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, người phạm tội vẫn có thể được áp dụng án treo.
Khác với trường hợp đương nhiên xóa án tích, trong trường hợp này, người bị kết án phải đề nghị xóa án tích. Hồ sơ xóa án tích gồm:
- Đơn xin xóa án tích;
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới;
- Giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách;
- Giấy xác nhận của cơ quan thi hành án dân sự về việc thi hành xong các khoản bồi thường, án phí;
- Bản sao CCCD, hộ khẩu của người xóa án tích.
Trong thời hạn 08 ngày kể từ ngày nhận được đơn, Tòa án và Viện kiểm sát sẽ tiến hành kiểm tra điều kiện xóa án tích. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu của Viện kiểm sát, Chánh án Tòa án cấp sơ thẩm ra quyết định xóa án tích hoặc bác đơn xóa án tích và gửi cho người bị kết án, Viện kiểm sát và chính quyền nơi người bị kết án, cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc.
Ngoài ra, trong trường hợp người bị kết án có biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, đã chấp hành ít nhất 1/3 thời hạn và có văn bản đề nghị nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương thì Tòa án xem xét quyết định xóa án tích trước thời hạn cho người bị kết án.