1. Có được phép xây nhà trên đất nông nghiệp không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 và khoản 1 Điều 170 của Luật Đất đai năm 2013 quy định người sử dụng "đất nông nghiệp" có trách nhiệm tuân thủ nghĩa vụ sử dụng đất theo đúng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất. Phải đảm bảo mục đích sử dụng đất đúng quy định, tuân thủ ranh giới thửa đất, đồng thời tuân thủ các quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không. Ngoài ra, họ cũng phải bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật liên quan.
Tuy nhiên, theo quy định cụ thể của Luật Đất đai năm 2013, đất nông nghiệp không được sử dụng với mục đích ở. Do đó, người sử dụng đất không được phép xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp, nhằm đảm bảo rằng việc sử dụng đất này tập trung vào hoạt động nông nghiệp mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến quy hoạch và môi trường xung quanh.
Xem thêm bài viết: Đất ao có được xây nhà không? Xây nhà trên đất ao có bị xử phạt không?
2. Làm thế nào để xây nhà trên đất nông nghiệp?
Khi người sử dụng đất có quyền sử dụng đất nông nghiệp và mong muốn xây dựng nhà để ở trên khu đất này, quy trình chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở (hay còn gọi là đất thổ cư) là bước quan trọng và cần tuân theo quy định của pháp luật căn cứ theo điểm d khoản 1 Điều 57 của Luật Đất đai 2013. Cụ thể như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Để thực hiện thủ tục này, người sử dụng đất cần nộp hồ sơ xin phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở tới cơ quan tài nguyên và môi trường địa phương.
Hồ sơ này bao gồm:
- Đơn xin phép chuyển mục đích sử dụng đất;
- Giấy chứng nhận đến cơ quan tài nguyên và môi trường.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Cách 1: Nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa để chuyển cho Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
Cách 2: Nơi chưa tổ chức bộ phận một cửa thì nộp trực tiếp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
Bước 3: Tiếp nhận hồ sơ
Cơ quan tài nguyên và môi trường sau khi nhận hồ sơ sẽ tiến hành thẩm tra, xác minh thực địa, đánh giá nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất và hướng dẫn người sử dụng đất về nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Sau đó, họ sẽ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền để quyết định có cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hay không. Cơ quan này cũng sẽ chỉ đạo cập nhật và chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.
Bước 4: Trả kết quả
Sau khi đã chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, người sử dụng đất có thể tiến hành xây dựng nhà ở trên khu đất đã được chuyển mục đích sử dụng. Cần lưu ý rằng trong trường hợp xây dựng nhà ở trên khu vực đô thị hoặc trong các khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa, người sử dụng đất phải thu được giấy phép xây dựng trước khi bắt đầu công trình, theo quy định tại Điều 89 của Luật Xây dựng năm 2014.
Xem thêm bài viết: Xử lý như thế nào khi xây nhà làm nứt tường nhà bên cạnh?
3. Khi xây nhà trên đất nông nghiệp mà bị thu hồi thì có được bồi thường không?
Việc xây nhà, công trình trên đất nông nghiệp khá phổ biến. Một trong những vấn đề mà người sử dụng đất quan tâm là bồi thường đất nông nghiệp có nhà ở thế nào?
Đất nông nghiệp là loại đất được sử dụng vào mục đích trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất nông nghiệp... Trong khi đó, nhà ở được xây dựng trên đất thổ cư (hay còn gọi là đất ở) thuộc nhóm đất phi nông nghiệp. Tại Điều 6 Luật Đất đai 2013 cũng nêu rõ nguyên tắc sử dụng đất trong đó có sử dụng đất đúng mục đích sử dụng. Do đó, việc xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp là hành vi xây dựng nhà ở trái phép.
Mặt khác, tại Khoản 2 Điều 92 Luật Đất đai 2013 cũng nêu rõ trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường tài sản gắn liền với đất, trong đó có: Tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập từ sau khi có thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Căn cứ theo các quy định nêu trên, xây nhà trên đất nông nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật. Không những không được bồi thường, hành vi này còn có thể nhận mức phạt nặng
Việc sử dụng đất không đúng mục đích, như xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, đã dẫn đến xử phạt vi phạm hành chính. Theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 64 của Luật Đất đai 2013, nếu vi phạm tái diễn, đất có thể bị thu hồi.
Khi đất bị thu hồi theo quy định, hộ gia đình hoặc cá nhân liên quan sẽ không hưởng bồi thường về đất. Đối với những tài sản như nhà được xây dựng trái phép trên đất, theo Điều 92 của Luật Đất đai, người sử dụng đất cũng sẽ không được chi trả bồi thường.
Xem thêm bài viết: Quy định về việc thu hồi đất nông nghiệp bỏ hoang
Bài viết trên đây nói về chủ đề muốn xây nhà trên đất nông nghiệp thì phải làm gì. Để biết thêm các thông tin và được tư vấn chuyên sâu, hãy liên hệ tới Luật Ánh Ngọc để được hỗ trợ và giải quyết kịp thời về vấn đề này, hoặc những vấn đề khác mà Quý khách cần được tư vấn.