Luật Ánh Ngọc

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật hình sự mới nhất

Tư vấn luật hình sự | 2024-03-16 23:05:41

1. Căn cứ pháp luật

2. Trách nhiệm hình sự là gì?

 

Trách nhiệm hình sự là gì?

 

Trách nhiệm hình sự được hiểu là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý có tính bất lợi mà người phạm tội phải chịu trách nhiệm trước Nhà nước do việc cá nhân hay tổ chức đó thực hiện tội phạm. Là kết quả của quá trình áp dụng các quy phạm pháp luật hình sự, kết quả của quá trình điều chỉnh của pháp luật hình sự. Được thể hiện ở bản án kết tội của Tòa án có hiệu lực pháp luật, hình phạt và một số biện pháp cưỡng chế hình sự khác do luật hình sự quy định.

2.1. Đặc điểm của trách nhiệm hình sự

Dưới góc độ của khoa học pháp lý, trách nhiệm hình sự có các đặc điểm cơ bản sau:

2.2. Cơ sở của trách nhiệm hình sự

Cơ sở của trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 2 Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:

“Điều 2. Cơ sở của trách nhiệm hình sự

1. Chỉ người nào phạm một tội đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự.

2. Chỉ pháp nhân thương mại nào phạm một tội đã được quy định tại Điều 76 của Bộ luật này mới phải chịu trách nhiệm hình sự.”

Người nào thực hiện hành vi có chứa đầy đủ các dấu hiệu của cấu thành tội phạm cụ thể mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Quy định tại Điều 2 này giúp đảm bảo nguyên tắc pháp chế trong luật hình sự, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Xem thêm bài viết tại: Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là gì? Phân biệt với các tội phạm khác

3. Dấu hiệu pháp lý của tội phạm

 

Dấu hiệu pháp lý của tội phạm

 

3.1. Mặt khách quan của tội phạm

Một người chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội. Hành vi là cách cư xử của con người ra thế giới khách quan được thể hiện bằng hành động hoặc không hành động trách nhiệm hình sự chỉ phát sinh khi có hành vi phạm tội.

Hành vi đó có thể gây thiệt hại hoặc có nguy cơ gây thiệt hại cho xã hội và mỗi quan hệ nhân quả của hành vi phạm tội.

3.2. Mặt chủ quan của tội phạm

Cơ sở của trách nhiệm hình sự dựa trên yếu tố “lỗi” của người phạm tội khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội. Lỗi được dựa trên quan điểm chủ quan của người phạm tội: lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý.

3.3. Mặt khách thể

Khi thực hiện hành vi phạm tội, người phạm tội phải xâm hại đến quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ. Đây là dấu hiệu bắt buộc để xác định có cấu thành tội phạm hay không. Ngoài ra có các dấu hiệu không bắt buộc như: đối tượng của tội phạm, người bị hại.

3.4. Mặt chủ thể

Chủ thể của tội phạm là người có năng lực trách nhiệm hình sự, tức là khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình. Người đó phải đủ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự quy định tại điều 12 của Bộ luật hình sự.

4. Quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự

 

Quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự

 

Căn cứ Điều 12 BLHS 2015 quy định về Tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác

2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều sau đây:

a) Điều 143 (tội cưỡng dâm); Điều 150 (tội mua bán người); Điều 151 (tội mua bán người dưới 16 tuổi);

b) Điều 170 (tội cưỡng đoạt tài sản); Điều 171 (tội cướp giật tài sản); Điều 173 (tội trộm cắp tài sản); Điều 178 (tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản);

c) Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy);

d) Điều 265 (tội tổ chức đua xe trái phép); Điều 266 (tội đua xe trái phép);

đ) Điều 285 (tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật); Điều 286 (tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử); Điều 287 (tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử); Điều 289 (tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác); Điều 290 (tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản);

e) Điều 299 (tội khủng bố); Điều 303 (tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia); Điều 304 (tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự)

Có thể bạn quan tâm: 

>> Phụ nữ có thai có được hoãn chấp hành án phạt tù hay không?

>> Pháp nhân có phải chịu trách nhiệm hình sự không?

Trên là tư vấn của chúng tôi về Độ tuổi chịu trách nhiệm hình theo Bộ luật Hình sự mới, Quý khách có vướng mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, vui lòng liên hệ với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Luật Ánh Ngọc để được hỗ trợ và giải đáp thắc mắc nhanh chóng. Cảm ơn quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Ánh Ngọc.


Bài viết khác