1. Cơ sở pháp lý
2. Quan hệ với người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi một cách tự nguyện
Bộ Luật Hình sự quy định rất rõ về việc quan hệ với người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi nếu cả 02 đều tự nguyện, không bị ép buộc, cưỡng ép, đe dọa...thì hành vi này không bị truy cứu trách nhiệm Hình sự. Nói cách khác, khi cả 02 đã đủ 16 tuổi, các hành vi không cấu thành tội hiếp dâm hoặc cưỡng dâm thì không phải chịu trách nhiệm Hình sự.
Tuy nhiên, mặc dù là tự nguyện, nhưng nếu hành vi cấu thành tội mua bán dâm thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính.
Cụ thể, căn cứ theo quy định tại Điều 24 điều 25. Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi mua, bán dâm bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi mua dâm.
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng trong trường hợp mua dâm từ 02 người trở lên cùng một lúc
- Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi bán dâm.
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng trong trường hợp bán dâm cho 02 người trở lên cùng một lúc.
Như vậy, việc quan hệ với người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi trong trường hợp cả 02 bên đều tự nguyện, không bị cưỡng ép, ép buộc hay đe dọa,... thì không bị truy cứu trách nhiệm Hình sự đối với hành vi này nhưng mặc dù đều là sự tự nguyện giữa 02 bên nhưng nếu hành vi được cấu thành tội mua bán dâm thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định của Nghị định 144/2021/NĐ-CP Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi mua dâm hoặc mua dâm từ 02 người trở lên cùng lúc. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi bán dâm hoặc bán bâm cho 02 người trở lên cùng một lúc.
3. Quan hệ với người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi nhưng không tự nguyện
3.1. Hành vi hiếp dâm
Khi đối tượng có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn nạn nhân dù ở bất kì độ tuổi nào đều được xem là cơ sở cấu thành tội Hiếp dâm theo Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Tội phạm được xác định phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên hoặc từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu đó là tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
Cụ thể:
Trường hợp hiếp dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì bị phạt tù từ 05 đến 10 năm. Tuy nhiên, nếu người phạm tội thuộc những những trường hợp có khung hình phạt từ 7 năm trở lên thì áp dụng khung hình phạt theo quy định tương ứng với khung hình phạt đó.
Phạt tù từ 02 đến 07 năm đối với hành vi hiếp dâm đã được nêu trên.
Phạt tù từ 07 đến 15 năm đối với các trường hợp:
- Có tổ chức;
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
- Nhiều người hiếp một người;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Đối với 02 người trở lên;
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Tái phạm nguy hiểm.
Phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân đối với các trường hợp:
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm đối với trường hợp người phạm tội hiếp dâm
3.2. Hành vi cưỡng dâm
Hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác được cho là cơ sở để cấu thành tội cưỡng dâm quy định tại Điều 143 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Tội phạm được xác định phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên hoặc từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu đó là tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
Trường hợp cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì bị phạt tù từ 02 đến 07 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp thuộc khung hình phạt thứ 2 hoặc 3 dưới đây (3 – 10 năm hoặc 10 – 18 năm) thì bị xử phạt đúng theo mức đã quy định.
Phạt tù từ 01 đến 05 năm đối với hành vi cưỡng dâm đã nêu trên.
Phạt tù từ 03 đến 10 năm đối với các trường hợp:
- Nhiều người cưỡng dâm một người;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Đối với 02 người trở lên;
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Tái phạm nguy hiểm.
Phạt tù từ 10 đến 18 năm đối với các trường hợp:
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm đối với trường hợp người phạm tội cưỡng dâm
4. Quan hệ với người dưới 13 tuổi
4.1. Quan hệ thuận tình đối với người dưới 13 tuổi
Người dưới 13 tuổi được xác định là trẻ em theo quy định của Luật trẻ em 2016. "Trẻ em là người dưới 16 tuổi." Trẻ dưới 13 tuổi chưa phát triển đầy đủ về cả thể chất và tinh thần, là đối tượng được pháp luật bảo vệ. Trường hợp quan hệ với trẻ dưới 13 tuổi ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, sức khỏe, gây hậu quả xấu đến tương lai của trẻ. Mọi hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em đều bị nghiêm cấm. Theo quy định của Bộ luật Hình sự thì đối với những hành vi quan hệ tình dục đối với người dưới 13 tuổi không xét đến yếu tố tự nguyện hay không đều được xác định là phạm tội hiếp dâm.
Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, người nào giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi thì bị phạt tù từ 07 -15 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.
Lưu ý: Người phạm tội này phải là người từ đủ 14 tuổi trở lên. Trường hợp người dưới 14 tuổi giao cấu hoặc quan hệ tình dục với người dưới 13 tuổi không bị xử lý hình sự (căn cứ theo Điều 12 Bộ luật Hình sự).
4.2. Quan hệ không thuận tình đối với người dưới 13 tuổi
Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 đối với những hành vi quan hệ tình dục đối với người dưới 13 tuổi không xét đến yếu tố tự nguyện đều sẽđược xác định là phạm tội hiếp dâm. Cụ thể, tại Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 quy định truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:
- Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với hành vi Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
- Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm đối với các trường hợp phạm tội sau:
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
- Có hành vi phạm tội từ 02 lần trở lên;
- Quan hệ với người dưới 13 tuổi đối với 02 người trở lên;
- Tái phạm hành vi nguy hiểm.
- Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình đối với các đối tượng có hành vi phạm tội sau:
- Thực hiện hành vi ấu dâm có tổ chức;
- Nhiều người thực hiện hành vi hiếp một người;
- Thực hiện hành vi phạm tội đối với người dưới 10 tuổi;
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn thực hiện hành vi phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm đối với người phạm tội thực hiện hành vi quan hệ với trẻ dưới 13 tuổi
5. Quan hệ tự nguyện với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là đối tượng chưa có đủ nhận thức rõ ràng về kiến thức xã hội, tâm sinh lý còn đang phát triển chưa ổn định. Vì vậy, nếu người trên 18 tuổi phát sinh quan hệ tự nguyện với người từ 13 đến dưới 16 tuổi thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Việc quan hệ tự nguyện với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi được Bộ luật Hình sự 2015 quy định tại Điều 145 với tội danh giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Cụ thể, người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tự nguyện thì bị phạt tù từ 01 - 05 năm.
Như vậy, người dưới 18 tuổi quan hệ với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tự nguyện thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này.
Cũng theo điều 145, nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 03 - 10 năm:
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Đối với 02 người trở lên;
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
Trong trường hợp người phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội thì bị phạt tù từ 07 - 15 năm. Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.
Trên đây là chia sẻ của Luật Ánh Ngọc về việc "Quan hệ với người từ đủ 16 tuổi đến 18 tuổi và Quan hệ vói người dưới 13 tuổi" Nếu cần được tư vấn chi tiết, Quý khách hàng liên hệ với Công ty Luật Ánh Ngọc. Xin chân thành cảm ơn