1. Căn cứ pháp lý
- Luật Đất đai năm 2013;
- Nghị định số 45/2014/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất;
- Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai;
- Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
2. Đất nông nghiệp được hiểu như thế nào?
Đất nông nghiệp là một khái niệm quen thuộc, nhưng không phải ai cũng nắm bắt đầy đủ và chính xác về nghĩa của nó. Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, khi mà sự phát triển của đô thị hóa và công nghiệp hóa đang diễn ra mạnh mẽ, việc hiểu rõ về đất nông nghiệp trở nên càng quan trọng, đặc biệt là xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp được nhiều người tìm hiểu nhất.
Đất nông nghiệp, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp theo định nghĩa truyền thống, là loại đất được sử dụng chủ yếu cho mục đích sản xuất nông sản. Điều này bao gồm việc trồng cây và chăn nuôi. Đặc điểm nổi bật của đất nông nghiệp là khả năng hỗ trợ sự phát triển của cây trồng dựa trên các yếu tố như độ ẩm, độ pH, độ phì nhiêu và nhiều yếu tố khác. Tuy nhiên, sự gia tăng của đô thị hóa và công nghiệp hóa đã khiến cho diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, đồng thời đặt ra những thách thức lớn trong việc bảo vệ môi trường và đảm bảo cung ứng thực phẩm cho dân số ngày càng tăng.
Theo quy định của Luật Đất đai Việt Nam năm 2013, đất nông nghiệp được chia thành nhiều loại cụ thể:
- Đất trồng cây lâu năm: Đây là loại đất dùng cho việc trồng các loại cây kéo dài từ nhiều năm đến hàng chục năm như cao su, cà phê, tiêu, điều và nhiều loại cây khác. Đất này thường giàu dinh dưỡng và có độ ẩm tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng.
- Đất rừng sản xuất: Dành cho việc trồng và khai thác cây rừng như thông, keo và các loại cây khác để thu hoạch gỗ và các sản phẩm rừng.
- Đất rừng phòng hộ: Mục tiêu chính của loại đất này là bảo vệ và phục hồi rừng thiên nhiên, đảm bảo sự cân bằng sinh thái và bảo vệ môi trường.
- Đất rừng đặc dụng: Được sử dụng để bảo tồn các khu rừng có giá trị đặc biệt về môi trường, sinh thái và văn hóa.
- Đất nuôi trồng thủy sản: Chủ yếu dùng cho việc sản xuất thủy sản như tôm, cá và các loại thủy sản khác.
- Đất làm muối: Đây là loại đất dùng để sản xuất muối, thông qua việc bay hơi nước từ nước biển hoặc nước mặn.
- Đất nông nghiệp khác: Bao gồm các loại đất dùng cho mục đích nghiên cứu, trồng hoa, cây cảnh, xây dựng nhà kính và nhiều mục đích khác liên quan đến nông nghiệp.
Khi nắm vững khái niệm và các loại đất nông nghiệp, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ và phát triển bền vững nguồn tài nguyên quý giá này.
Xem thêm bài viết >> Làm thế nào để tránh vi phạm quy định về quản lý, sử dụng đất đai?
3. Nhà xưởng được hiểu như thế nào?
Nhà xưởng, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp là một khái niệm không còn xa lạ, là một công trình kiến trúc quy mô lớn được xây dựng với mục đích chính là sản xuất hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong các lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Đặc điểm nổi bật của nhà xưởng là diện tích rộng lớn và thiết kế đặc biệt tuân theo các tiêu chuẩn kỹ thuật cao. Mục tiêu của việc thiết kế như vậy là để đảm bảo một môi trường làm việc an toàn cho công nhân và đồng thời nâng cao hiệu suất làm việc.
Một số mục tiêu và chức năng chính của nhà xưởng bao gồm:
- Sản xuất hàng hóa: Tại đây, từ những nguyên liệu ban đầu, thông qua quy trình và máy móc hiện đại, hàng hóa được chế tạo và biến đổi. Dù là sản phẩm bánh kẹo hay các thiết bị công nghiệp phức tạp, mọi quy trình sản xuất đều được tối ưu hóa để đạt hiệu suất cao nhất.
- Lưu trữ và phân phối: Sau khi sản xuất, sản phẩm cần được lưu trữ trong điều kiện tốt nhất trước khi được giao đến tay khách hàng hoặc phân phối đến các điểm bán lẻ khác nhau.
- Sửa chữa và bảo dưỡng: Nhà xưởng cũng là nơi các thiết bị và máy móc được kiểm tra, sửa chữa và bảo dưỡng định kỳ. Điều này đảm bảm được máy móc được hoạt động hiệu quả nhất.
- Nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới hoặc cải tiến các sản phẩm hiện có. Các hoạt động này có thể bao gồm thử nghiệm sản phẩm, chế tạo mẫu và thử nghiệm hiệu suất
4. Xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp có được không?
Đất đai là một tài nguyên quý giá và có giới hạn, đặc biệt tại các quốc gia đông dân như Việt Nam. Trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, việc sử dụng đất đai sao cho hợp lý và hiệu quả là một vấn đề được quan tâm hàng đầu. Một trong những câu hỏi thường gặp liên quan đến vấn đề này là liệu có được phép xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp hay không?
Theo Điều 10 của Luật Đất đai năm 2013, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp đất nông nghiệp được định nghĩa là loại đất dùng để sản xuất nông, lâm, thủy sản. Trong khi đó, đất để xây dựng nhà xưởng không nằm trong phạm vi này. Thực tế, nhà xưởng chỉ được phép xây dựng trên các loại đất phi nông nghiệp, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp bao gồm đất dành cho việc xây dựng nhà ở, trụ sở làm việc, cơ quan, các công trình sự nghiệp, đất phục vụ mục đích quốc phòng an ninh và đất dùng cho kinh doanh sản xuất.
Vậy nên, mọi hành vi xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp không chỉ trái với quy định của pháp luật mà còn có thể gây ảnh hưởng đến sự cân bằng giữa sản xuất nông nghiệp và phát triển công nghiệp. Để có thể xây dựng nhà xưởng trên một mảnh đất nông nghiệp, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp người dân và doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Điều này được quy định tại Điều 57 Luật Đất đai năm 2013 và chỉ được phép nếu có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp. Việc xử lý vi phạm đã được pháp luật quy định cụ thể.
Xem thêm bài viết >> Cán bộ, công chức có được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa không?
5. Điều kiện để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp
Theo Luật Đất đai năm 2013, điều kiện để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp như sau:
Thứ nhất, người sử dụng đất phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trừ một số trường hợp đặc biệt như thừa kế quyền sử dụng đất nông nghiệp mà không có giấy chứng nhận.
Thứ hai, đất đai không có tranh chấp. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của người nhận chuyển nhượng sau này không bị ảnh hưởng bởi các tranh chấp phát sinh.
Thứ ba, quyền sử dụng đất không bị kê biên để đảm bảo thi hành án. Trường hợp đất bị kê biên thì không thể tiến hành chuyển nhượng cho đến khi được giải tỏa kê biên.
Thứ tư, quyền sử dụng đất vẫn còn trong thời hạn sử dụng. Không được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã hết hạn theo quy định.
Ngoài ra, tùy từng trường hợp cụ thể, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp người sử dụng đất còn phải đáp ứng thêm một số điều kiện về mục đích sử dụng, thời hạn sử dụng,... theo Luật Đất đai để được phép chuyển nhượng.
Giao dịch chuyển nhượng chỉ có hiệu lực khi được đăng ký vào sổ địa chính tại cơ quan đăng ký đất đai.
Như vậy, người dân cần tuân thủ đầy đủ các quy định để việc chuyển nhượng đất được thực hiện hợp pháp, tránh rủi ro mất quyền lợi khi xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp.
6. Nhà xưởng được phép xây dựng trên những loại đất nào?
Theo Luật Đất đai, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp và được xây dựng trên các loại đất sau:
Thứ nhất, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp là loại đất chính được sử dụng để xây nhà xưởng. Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp bao gồm đất khu công nghiệp, đất cơ sở sản xuất kinh doanh, đất sản xuất vật liệu xây dựng, đất khai thác khoáng sản, đất sản xuất dịch vụ phi nông nghiệp...
Thứ hai, đất nông nghiệp và đất ở cũng có thể xây nhà xưởng nhưng phải làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp hoặc đất ở thành đất phi nông nghiệp trước khi được cấp phép xây dựng.
Thứ ba, các loại đất khác nếu được UBND cấp tỉnh cho phép chuyển đổi sang mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp thì cũng có thể xây dựng nhà xưởng.
Như vậy, xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp tùy thuộc vào mục đích sử dụng và việc có được phép chuyển đổi hay không, các loại đất đều có thể xây nhà xưởng nếu đảm bảo đầy đủ các thủ tục pháp lý.
7. Thủ tục chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp
Với những quy định đã nêu ở trên, Nhà nước luôn tạo điều kiện để người dân sử dụng đất thuộc sở hữu của mình một cách triệt để, tạo cơ hội để kinh doanh, sản xuất phục vụ nhu cầu đời sống thiết yếu của người sử dụng đất. Người sử dụng đất cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ được quy định tại Điều 69 Nghị định 43/2014/NĐ-CP để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp. Pháp luật cũng quy định những trường hợp không phải xin phép khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Hộ gia đình, cá nhân chỉ được xây dựng nhà xưởng nếu được Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Các bước chuyển mục đích sử dụng đất xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Bước 2: Nộp hồ sơ
- Tại bộ phận một cửa để chuyển cho Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
- Hoặc nộp trực tiếp tại Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện nếu nơi đó chưa có bộ phận một cửa.
Bước 3: Tiếp nhận hồ sơ
- Nếu hồ sơ đầy đủ, bộ phận tiếp nhận sẽ ghi vào sổ và trao phiếu tiếp nhận.
- Nếu hồ sơ thiếu hoặc chưa hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc, người nộp sẽ được hướng dẫn bổ sung và hoàn thiện hồ sơ.
Bước 4: Giải quyết yêu cầu
- Cơ quan có thẩm quyền sẽ thẩm định nhu cầu, thực hiện việc thực địa và các công việc khác theo quy định.
- Người dân cần thực hiện đúng nghĩa vụ tài chính theo thông báo của cơ quan thuế sau khi được chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất.
Bước 5: Trả kết quả
- Thời gian giải quyết: tối đa 15 ngày làm việc từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ. Đối với các xã miền núi, hải đảo và vùng khó khăn, thời gian giải quyết là tối đa 25 ngày làm việc.
Chú ý: Người dân cần tuân thủ đúng quy định và thời gian quy định để đảm bảo quyền lợi của mình.
8. Ai có thẩm quyền chuyển đổi mục đích sử dụng đất?
Điều 59 Luật Đất đai năm 2013 quy định về thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất Nhà nước chia làm 3 cấp. Mỗi cấp sẽ có thẩm quyền khác nhau với từng đối tượng muốn chuyển đổi, cụ thể như sau:
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: Có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức.
- Ủy ban nhân dân cấp huyện: Có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình và cá nhân. Tuy nhiên, nếu diện tích đất nông nghiệp từ 0,5 héc ta trở lên cần chuyển đổi với mục đích thương mại hoặc dịch vụ, thì việc chuyển đổi phải được sự chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
- Ủy ban nhân dân cấp xã: Có thẩm quyền cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp cho các mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.
Lưu ý: Cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại thì không được ủy quyền. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng phải đúng thẩm quyền, đúng thủ tục thì mới được Nhà nước công nhận xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp.
9. Có thể xây dựng nhà tiền chế trên đất nông nghiệp không?
Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về quản lý và sử dụng đất đai, việc xây dựng nhà tiền chế trên đất nông nghiệp là không được phép. Lý do xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp như sau:
Thứ nhất, đất nông nghiệp theo quy định tại Điều 10 Luật Đất đai năm 2013 là loại đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối... Chứ không phải để xây dựng các công trình phục vụ mục đích ở như nhà tiền chế.
Thứ hai, theo nguyên tắc sử dụng đất đúng mục đích được quy định tại Điều 6 Luật Đất đai, người sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích thể hiện trong quy hoạch và giấy chứng nhận. Nếu xây dựng nhà tiền chế trên đất nông nghiệp sẽ vi phạm nguyên tắc này.
Thứ ba, đất nông nghiệp chỉ được sử dụng vào mục đích đã được quy hoạch. Nếu muốn xây nhà tiền chế thì phải làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở theo đúng quy định.
Như vậy, để đảm bảo tuân thủ pháp luật về đất đai, người dân không được tự ý xây nhà tiền chế trên đất nông nghiệp mà phải thực hiện đúng trình tự, thủ tục về sử dụng đất.
10. Lệ phí chuyển mục đích sử dụng xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp
Lệ phí để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp được quy định cụ thể như sau:
Thứ nhất, lệ phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Theo Nghị định 45/2014/NĐ-CP, trường hợp chuyển từ đất nông nghiệp không thu tiền sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp thì phải nộp phí chênh lệch giá trị quyền sử dụng đất giữa hai loại đất tại thời điểm chuyển đổi.
Thứ hai, lệ phí trước bạ. Lệ phí này được tính trên cơ sở giá tính lệ phí trước bạ do UBND cấp tỉnh ban hành và mức thu 0,5% giá trị tính lệ phí đối với đất.
Thứ ba, phí và lệ phí đăng ký biến động đất đai với mức thu theo quy định hiện hành.
Ngoài ra, tùy từng địa phương mà người sử dụng đất còn phải nộp một số loại phí, lệ phí khác theo quy định để xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp.
Như vậy, người dân cần tìm hiểu kỹ các loại phí, lệ phí phải nộp khi chuyển đổi đất đai để chủ động trong quá trình làm thủ tục xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Ánh Ngọc về vấn đề Có được phép xây dựng nhà xưởng trên đất nông nghiệp không? Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ và tư vấn kịp thời.