Theo quy định tại Luật Xây dựng năm 2014; Luật xây dựng sửa đổi năm 2020; Nghị định 06/2021/NĐ-CP và Thông tư 06/2021/TT-BXD quy định về phân cấp công trình xây dựng thì có các loại "công trình xây dựng" sau:
1. Công trình xây dựng công nghiệp
Công trình công nghiệp là những công trình sử dụng cho mục đích sản xuất công nghiệp. Đây có thể là những nhà máy, xưởng sản xuất, trạm chiết nạp, và các hệ thống khác phục vụ sản xuất nguyên liệu, vật liệu, sản phẩm, năng lượng cho con người và các ngành kinh tế. Các loại công trình này bao gồm:
- Công trình sản xuất vật liệu xây dựng: Bao gồm các nhà máy sản xuất xi măng, nhà máy chế biến và sản xuất vật liệu xây dựng như gạch, cát, đá, và các sản phẩm khác;
- Công trình luyện kim và cơ khí chế tạo: Bao gồm những nhà máy chế biến kim loại, sản xuất máy công nghiệp, và các cơ sở chế tạo máy móc;
- Công trình khai thác mỏ và chế biến khoáng sản: Bao gồm các mỏ than, nhà máy chế biến quặng và khoáng sản, cũng như các công trình sản xuất alumina;
- Công trình dầu khí: Bao gồm các giàn khoan, nhà máy lọc dầu, nhà máy sản xuất khí hóa lỏng, và các công trình khác trong lĩnh vực dầu khí;
- Công trình năng lượng: Bao gồm nhà máy thủy điện, điện gió, điện mặt trời, và các nhà máy sản xuất năng lượng từ các nguồn khác nhau;
- Công trình hóa chất: Bao gồm những nhà máy sản xuất hóa chất, phân bón, sơn, và các sản phẩm khác;
- Công trình công nghiệp nhẹ: Bao gồm những nhà máy sản xuất thực phẩm, đồ uống, sản phẩm tiêu dùng, và các sản phẩm khác dùng trong đời sống hàng ngày;
- Các công trình khác phục vụ mục đích sản xuất công nghiệp;
- Công trình giao thông.
2. Công trình giao thông
Công trình giao thông bao gồm các cấu trúc như cầu, đường, hầm, và các công trình khác phục vụ trực tiếp cho giao thông vận tải. Chi tiết phân loại:
- Đường bộ:
- Đường ô tô cao tốc;
- Đường ô tô;
- Đường trong đô thị;
- Đường nông thôn.
- Giao thông đường bộ:
- Bến phà, bến xe;
- Cơ sở đăng kiểm phương tiện;
- Trạm thu phí;
- Trạm dừng nghỉ.
- Đường sắt:
- Đường sắt cao tốc, tốc độ cao;
- Đường sắt đô thị (đường sắt trên cao, đường tàu điện ngầm/Metro);
- Đường sắt quốc gia, chuyên dụng, địa phương;
- Ga hành khách, ga hàng hóa;
- Các kết cấu đường sắt và biển báo.
- Cầu:
- Cầu đường bộ;
- Cầu bộ hành;
- Cầu đường sắt;
- Cầu phao;
- Cầu treo dân sinh.
- Hầm:
- Hầm tàu điện ngầm;
- Hầm đường ô tô;
- Hầm đường sắt;
- Hầm cho người đi bộ.
- Đường thủy nội địa và hàng hải:
- Cảng, bến thủy nội địa;
- Bến phà, âu tàu;
- Các công trình sửa chữa và đường thủy;
- Cảng biển, bến phà biển;
- Các công trình chỉnh trị trên nước.
- Hàng không:
- Khu bay và cơ sở đảm bảo bay;
- Nhà ga hành khách và nhà ga hàng hóa;
- Khu kỹ thuật máy bay (hangar);
- Kho hàng hóa.
- Tuyến cáp treo và nhà ga:
- Dành cho vận chuyển người và hàng hóa.
- Cảng cạn.
- Công trình khác:
- Trạm cân, cống, bể, hào, hầm, tuyến cáp kỹ thuật, và các cấu trúc khác phục vụ giao thông vận tải.
Xem thêm bài viết: Mức phạt đối với trường hợp tái phạm xây dựng trái phép
3. Công trình an ninh
Các công trình phục vụ quốc phòng, an ninh có cấu trúc dạng nhà hoặc kết cấu khác, được sử dụng nhằm phục vụ mục đích quốc phòng và an ninh. Chi tiết về loại công trình này được quy định bởi Bộ Quốc phòng và Bộ Công an. Các đặc điểm chính bao gồm:
- Mục đích:
- Phục vụ quốc phòng: Các công trình được xây dựng với mục tiêu chính là hỗ trợ và đáp ứng nhu cầu của lực lượng quốc phòng;
- An ninh: Cung cấp cơ sở và tiện ích hỗ trợ cho các hoạt động an ninh, bảo vệ trật tự và an toàn cộng đồng.
- Kết cấu:
- Nhà và kết cấu khác: Các công trình có thể là những căn nhà, tòa nhà đặc biệt, hay các kết cấu khác như bảo tàng, trung tâm điều khiển, và các tiện ích quan trọng khác.
- Quy định pháp luật:
- Bộ Quốc phòng và Bộ Công an: Có quyền quy định và giám sát về loại công trình này, đảm bảo tuân thủ các quy tắc và tiêu chuẩn liên quan đến an ninh quốc gia.
- Bảo mật cao:
- Các công trình này thường có mức độ bảo mật cao, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu và phương tiện đặc biệt để truy cập.
- Cấu trúc linh hoạt:
- Có thể có sự linh hoạt trong cấu trúc để đáp ứng các nhu cầu và thay đổi nhanh chóng của môi trường quốc phòng và an ninh.
- Vị trí chiến lược:
- Các công trình thường được xây dựng tại các vị trí chiến lược, giữa các khu vực quan trọng để tối ưu hóa khả năng ứng phó với thách thức an ninh.
Các công trình phục vụ quốc phòng, an ninh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn, bảo vệ lãnh thổ, và duy trì trật tự nội bộ của quốc gia.
Xem thêm bài viết: Quy trình thủ tục buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép
4. Công trình hạ tầng kỹ thuật
Công trình hạ tầng kỹ thuật là những cấu trúc đặc biệt chịu trách nhiệm trực tiếp cho việc khai thác, sản xuất và cung cấp nước, xử lý nước và chất thải, duy trì cảnh quan đô thị, và cung cấp các tiện ích quan trọng. Dưới đây là mô tả chi tiết về loại công trình này:
- Công trình cấp nước:
- Nhà máy nước: Cung cấp nước sạch thông qua quá trình xử lý và là nguồn cung cấp chính cho cộng đồng;
- Trạm bơm và bể chứa: Hệ thống truyền tải và lưu trữ nước để đảm bảo cung cấp liên tục và ổn định.
- Công trình thoát nước:
- Hồ điều hòa: Kiểm soát lưu lượng nước và giảm thiểu nguy cơ lũ lụt;
- Trạm bơm nước thải và xử lý bùn: Loại bỏ nước thải và xử lý bùn từ quá trình xử lý nước.
- Xử lý chất thải rắn:
- Trạm trung chuyển và bãi chôn lấp rác: Quy trình quản lý chất thải rắn để giảm tác động môi trường;
- Khu liên hợp xử lý: Nơi xử lý và tái chế chất thải, giảm gánh nặng cho bãi chôn lấp.
- Cơ sở công cộng và dịch vụ:
- Công trình chiếu sáng công cộng: Hệ thống chiếu sáng đô thị để bảo đảm an ninh và thuận tiện;
- Công viên xanh mát: Khu vực công cộng với cây xanh và các tiện ích giải trí;
- Nghĩa trang và nhà tang lễ: Các công trình liên quan đến việc quản lý tang lễ và tưởng nhớ.
- Hạ tầng viễn thông:
- Trạm viễn thông và cột ăng ten: Hỗ trợ truyền thông và kết nối trong thành phố hiện đại.
- Công trình kỹ thuật và kết cấu khác:
- Cống và bể: Cơ sở hạ tầng để quản lý và xử lý nước, chất thải, và ngăn ngừa lũ lụt;
- Hầm và tuy nen kỹ thuật: Cấu trúc dưới đất hỗ trợ cho việc đi lại và quản lý hệ thống.
Công trình hạ tầng kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc định hình đô thị hiện đại, tạo ra một môi trường sống bền vững và tiện nghi cho cộng đồng.
Xem thêm bài viết: Quy định về thi công xây dựng công trình gây ô nhiễm môi trường