1. Tội khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật là gì?
Theo quy định tại Điều 382, Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, tội khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật có những mức phạt cụ thể:
- Mức 1: Người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật, người bào chữa nào mà kết luận, dịch, khai gian dối hoặc cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm;
- Mức 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm: a) Có tổ chức; b) Dẫn đến việc giải quyết vụ án, vụ việc bị sai lệch;
- Mức 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm: a) Phạm tội 02 lần trở lên; b) Dẫn đến việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm hoặc người phạm tội;
- Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Với những mức phạt nghiêm trọng và các hình phạt khác nhau dựa trên tính chất và mức độ của tội phạm, việc xử lý khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật đang nhằm đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong các quá trình tố tụng và xét xử tại hệ thống pháp luật.
Xem thêm bài viết: Thuê kho liệu có cần đăng ký địa điểm kinh doanh?
2. Các yếu tố cấu thành tội khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật
2.1. Mặt khách quan
Tội khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật là một hành vi nghiêm trọng liên quan đến việc thay đổi sự thật trong các vụ án và quy trình tố tụng. Thực hiện tội này bao gồm những hành vi sau:
- Hành vi của người giám định: Đây bao gồm việc người giám định kết luận sai sự thật, hoàn toàn trái ngược với kết quả nghiên cứu giám định, hoặc biến đổi một phần kết quả giám định, dẫn đến sự thay đổi về bản chất của vấn đề được trưng cầu giám định. Ví dụ có thể là kết luận rằng một người có tâm thần bình thường lại bị xác định là mắc bệnh tâm thần, hoặc đánh giá về tổn hại đến sức khỏe của người bị hại quá cao hoặc quá thấp so với thực tế;
- Hành vi của người phiên dịch: Điều này áp dụng khi người phiên dịch có trách nhiệm dịch và dịch sai sự thật, xuyên tạc nội dung, tài liệu. Ví dụ, họ có thể bỏ qua việc dịch những tình tiết quan trọng liên quan đến trách nhiệm hình sự của bị can hoặc bị cáo;
- Hành vi của người làm chứng: Người làm chứng có thể tự gian dối hoặc cung cấp thông tin sai sự thật về vụ án, như bịa đặt thông tin liên quan đến vụ án hoặc thông tin cá nhân của người phạm tội. Họ cũng có thể cung cấp tài liệu, chứng cứ sai sự thật cho các cơ quan tố tụng mặc dù biết rõ sự thật. Hoặc ngược lại, họ từ chối chứng minh tài liệu, chứng cứ đúng sự thật.
Xử lý tội này được xác định từ thời điểm như sau:
- Hành vi kết luận gian dối: Tội phạm được xem là hoàn thành khi bản kết luận giám định được chuyển đến cơ quan trưng cầu giám định hoặc khi người giám định trình bày kết luận giám định trước phiên toà (nếu giai đoạn điều tra không trưng cầu giám định đối với vụ án);
- Hành vi giám định gian dối: Tội phạm được xem là hoàn thành khi người dịch trao bản dịch cho cơ quan tiến hành tố tụng hoặc dịch miệng đã xong và người dịch ký tên vào biên bản do mình dịch trong quá trình điều tra, xét xử;
- Hành vi khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật của người làm chứng: Tội phạm được xem là hoàn thành từ thời điểm người làm chứng đã đọc lại biên bản lấy lời khai hoặc trình bày lời khai gian dối tại phiên toà và ký vào biên bản đó.
Như vậy, tội này đòi hỏi sự trung thực và tính minh bạch trong quá trình xét xử và tố tụng và xác định nhiều mức phạt dựa trên tính nghiêm trọng và mức độ của tội phạm.
2.2. Khách thể
Tội khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật không chỉ có mặt khách quan mà còn liên quan đến khía cạnh khách thể, đặc biệt khi nó xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của các cơ quan tiến hành tố tụng.
Hành vi này thể hiện rõ ở khía cạnh khách thể, bao gồm:
- Cơ quan tiến hành tố tụng bị ảnh hưởng: Các hành vi giám định gian dối, dịch thuật sai sự thật, hoặc khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật có thể gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng. Các quyết định dựa trên tài liệu sai sự thật có thể dẫn đến việc giải quyết vụ án sai lệch, làm ảnh hưởng đến quyết định kết án hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự của bị can hoặc bị cáo;
- Sự tin tưởng của hệ thống tư pháp bị mất đi: Hành vi này đe dọa tính minh bạch và đáng tin cậy của hệ thống tư pháp. Khi người dân và tất cả các bên liên quan không còn tin tưởng vào sự trung thực và công bằng của tố tụng, nó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của hệ thống tư pháp;
- Cộng đồng bị ảnh hưởng: Sự tin tưởng của cộng đồng vào hệ thống tư pháp cũng bị đe dọa. Các trường hợp tố tụng trở nên bất minh, không công bằng và không minh bạch làm cho cộng đồng ngày càng hoài nghi và thất vọng về sự công lý.
- Tác động đến quyết định tố tụng: Các hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật có thể dẫn đến các quyết định tố tụng không chính xác, ảnh hưởng đến quyền của bất kỳ bên nào trong vụ án, có thể gây ra sự thiếu công bằng và mất lòng tin;
- Tác động tới danh dự và uy tín của các nhân sự liên quan: Các cá nhân tham gia vào tố tụng, bao gồm giám định viên, phiên dịch viên, và những người làm chứng, có thể phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng cho danh dự và uy tín của họ nếu bị phát hiện tham gia vào hành vi này.
2.3. Mặt khách quan
Trong khía cạnh mặt khách quan, khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật đặc trưng bởi tính cố ý của người phạm tội. Đây là những hành vi được thực hiện với lối sống độc ác và thái độ cố ý. Đối với tội cung cấp tài liệu sai sự thật, việc biết rõ rằng tài liệu đó là không chính xác là một dấu hiệu quan trọng để cấu thành tội.
Sự cố ý của người phạm tội: Người phạm tội thực hiện hành vi này không phải do trục lợi hay vô tình, mà bản thân họ có ý định cố tình cung cấp tài liệu không đúng sự thật hoặc khai báo gian dối. Điều này cho thấy tội này thường không xảy ra ngẫu nhiên mà có sự lập kế hoạch và tính toán từ người phạm tội.
2.4. Chủ thể
Chủ thể của tội phạm này là những người tham gia tổ tụng sau: người giám định, người phiên dịch, người làm chứng ( trong các vụ án hình sự, dân sự, kinh tế, lao động, hành chính)
3. Thu thập chứng cứ là gì?
Việc khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật đôi khi có thể gây ảnh hưởng lớn đến quá trình thu thập chứng cứ trong việc giải quyết vụ án. Thông qua việc xác minh, thu thập và bổ sung chứng cứ, tòa án đảm bảo tính khách quan và đầy đủ trong việc xem xét một vụ án hình sự. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có một số hạn chế về việc áp dụng quy định này.
Quy định tại Điều 252 của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 rất cụ thể về việc tòa án thực hiện xác minh, thu thập và bổ sung chứng cứ. Điều này bao gồm việc tiếp nhận chứng cứ, tài liệu, và đồ vật từ cơ quan, tổ chức, hoặc cá nhân liên quan đến vụ án. Tòa án cũng có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, hoặc cá nhân cung cấp tài liệu và đồ vật liên quan đến vụ án. Ngoài ra, tòa án có thể tiến hành xem xét tại chỗ các vật chứng không thể đưa đến phiên tòa và có thể yêu cầu định giá tài sản, cũng như trưng cầu giám định và định giá tài sản với khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật.
Trong trường hợp tòa án đã yêu cầu Viện kiểm sát bổ sung chứng cứ nhưng Viện kiểm sát không thể bổ sung được, tòa án có quyền tiến hành xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ để giải quyết vụ án. Điều này đảm bảo quyền độc lập của tòa án và Hội đồng xét xử trong việc xác minh sự thật của vụ án, không phụ thuộc vào quyết định của cơ quan điều tra hay Viện kiểm sát.
Mặc dù có quy định cụ thể, thực tế trên lĩnh vực xử lý tội phạm vẫn còn nhiều hạn chế và thách thức. Việc khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật có thể dẫn đến việc thu thập chứng cứ không chính xác, gây phức tạp cho việc giải quyết vụ án. Việc hoàn thiện quy trình xác minh, thu thập và bổ sung chứng cứ là một phần quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình tố tụng tại tòa án.
Xem thêm bài viết: Hướng dẫn đơn giản về mẫu đơn khởi kiện tranh chấp đất đai 2023
4. Người tham gia tố tụng hình sự có hành vi khai báo gian dối sẽ bị xử phạt như thế nào?
Người tham gia tố tụng hình sự, nếu có hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật, sẽ bị xử phạt theo quy định của Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15. Cụ thể, việc xử phạt được chia thành các mức tùy thuộc vào tính nghiêm trọng của hành vi:
- Mức 1: Người tham gia tố tụng khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật, trừ người bị buộc tội, sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 1.000.000 đồng;
- Mức 2: Người tham gia tố tụng làm giả hoặc hủy hoại chứng cứ gây trở ngại cho việc giải quyết vụ án, với mức phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng;
- Mức 3: Các hành vi như lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực để ngăn cản người bị hại tham gia tố tụng, buộc người bị hại khai báo gian dối, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 của Pháp lệnh, sẽ bị phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng;
- Mức 4: Các hành vi lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực để ngăn cản người làm chứng ra làm chứng hoặc buộc người khác ra làm chứng gian dối, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 của Pháp lệnh, sẽ bị phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng;
- Mức 5: Đối với người giám định, người định giá tài sản từ chối kết luận giám định, định giá tài sản mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở lại khách quan, họ sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng;
- Mức 6: Luật sư lừa dối, đe dọa, mua chuộc hoặc sử dụng vũ lực để buộc người bị hại khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc buộc người khác ra làm chứng gian dối, sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.
Ngoài việc xác định mức phạt, còn có hình thức xử phạt bổ sung, bao gồm tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm hành chính đối với các hành vi cụ thể.
Với quy định này, Pháp lệnh nhắc nhở và thúc đẩy sự chân thật và tính minh bạch trong quá trình tố tụng hình sự, đồng thời thiết lập mức phạt tương xứng với mức độ nghiêm trọng của hành vi cản trở quá trình tố tụng với khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật.
5. Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật sẽ bị phạt bao nhiêu năm tù?
Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật trong quá trình tố tụng hình sự sẽ bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 và các sửa đổi bổ sung, cụ thể hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật như sau:
Mức 1: Người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật, người bào chữa mà kết luận, dịch, khai gian dối hoặc cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật, sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
Mức 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, sẽ bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dẫn đến việc giải quyết vụ án, vụ việc bị sai lệch.
Mức 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, sẽ bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Dẫn đến việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm hoặc người phạm tội.
Cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc hành nghề: Người phạm tội có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Với sự hiệu lực của Pháp lệnh 02/2022/UBTVQH15 từ ngày 01/9/2022, việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vikhai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật sẽ tuân theo các quy định quy định trên đồng thời chấp nhận các mức phạt và biện pháp xử lý tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi.
6. Thực trạng về hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật
Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật và cung cấp tài liệu sai sự thật trong các vụ án hình sự là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính công bằng, chính xác, và đúng pháp luật trong quá trình tố tụng. Dưới đây là mô tả thực trạng về hành vi này:
- Dối trá và phân biệt giữa thật và giả: Khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật và cung cấp tài liệu sai sự thật thường đòi hỏi sự khéo léo và khả năng lừa dối. Người tham gia tố tụng có thể lựa chọn cách sử dụng thông tin không chính xác hoặc sửa đổi tài liệu để tạo ra một bức tranh sai sự thật về vụ án;
- Tác động đến quyền công bằng và chính xác của tòa án: Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật gây ra hiểu lầm và sai lệch trong việc giải quyết vụ án. Điều này ảnh hưởng đến quyền công bằng và chính xác của tòa án, gây thiệt hại cho quyết định tố tụng;
- Tố tụng kéo dài và tốn kém: Khi hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật ra, quá trình tố tụng thường trở nên kéo dài và đòi hỏi tốn kém nhiều thời gian và nguồn lực hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất tố tụng mà còn gây khó khăn cho các bên liên quan;
- Hậu quả cho các bên liên quan: Hành vi này không chỉ gây thiệt hại cho hệ thống tố tụng mà còn ảnh hưởng đến các bên liên quan, bao gồm người bị cáo, người bị hại, và hệ thống công lý. Người bị cáo có thể bị kết án oan, người bị hại có thể không được bồi thường đúng mức, và hệ thống công lý mất đi tính chính xác và độ tin cậy;
- Pháp lý nghiêm trọng: Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật là tội phạm và bị trừng phạt theo quy định của pháp luật. Mức độ nghiêm trọng của hình phạt phụ thuộc vào mức độ sai lệch và mục tiêu cuối cùng của hành vi này.
Xem thêm bài viết: Khi nào phải đăng ký địa điểm kinh doanh: Bí quyết tuân thủ quy định
Hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật là một thách thức lớn đối với hệ thống tố tụng hình sự. Để đảm bảo tính công bằng và chính xác trong quá trình tố tụng, cần thiết phải có biện pháp kiểm soát, kiểm tra, và xử lý nghiêm hành vi khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề Khai báo gian dối cung cấp tài liệu sai sự thật phạt bao nhiêu năm tù? hãy liên hệ với Luật Ánh ngọc để được hỗ trợ.