1. Các trường hợp CSGT được quyền yêu cầu dừng xe
Quy định rằng Cảnh sát Giao thông (CSGT) được phép dừng xe để kiểm tra nếu họ phát hiện vi phạm luật giao thông trực tiếp hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ yêu cầu dừng xe kiểm tra.
Tuy nhiên, theo Điều 16 Thông tư 32/2023/TT-BCA, CSGT cũng có quyền dừng xe để kiểm tra trong các trường hợp sau:
- Khi CSGT thực hiện mệnh lệnh và kế hoạch tổng kiểm soát giao thông để đảm bảo trật tự và an toàn giao thông, cũng như trật tự xã hội, hoặc thực hiện kế hoạch tuần tra, kiểm soát và xử lý các vi phạm theo chuyên đề về trật tự, an toàn giao thông, và trật tự xã hội đã được ban hành;
- Khi CSGT thực hiện theo yêu cầu bằng văn bản từ Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra hoặc từ cơ quan chức năng liên quan về việc dừng xe để bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống thiên tai, cháy nổ, phòng, chống dịch bệnh, cứu nạn, cứu hộ, và các vi phạm khác;
- Khi CSGT nhận được thông tin báo cáo, phản ánh, kiến nghị hoặc tố cáo từ tổ chức hoặc cá nhân về các vi phạm của người tham gia giao thông hoặc các phương tiện
Lưu ý rằng, dù CSGT có quyền yêu cầu dừng xe kiểm tra, nếu muốn xử phạt, họ cần phải chứng minh được lỗi vi phạm của người tham gia giao thông, theo quy định của Điều 3 của Luật Xử Lý vi phạm hành chính năm 2012.
Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Thông tư 32/2023/TT-BCA về hoạt động kiểm soát giao thông, quy định sau đây xác định quyền của cảnh sát giao thông khi yêu cầu dừng phương tiện giao thông để kiểm tra:
Kiểm soát giấy tờ liên quan: Cảnh sát giao thông có quyền kiểm tra các loại giấy tờ liên quan đến người và phương tiện giao thông. Các giấy tờ này bao gồm giấy phép lái xe, chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, bằng hoặc chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng, giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho xe cơ giới và xe máy chuyên dùng (đối với loại xe có quy định phải kiểm định), giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, cùng với các giấy tờ khác liên quan theo quy định của pháp luật.
Kiểm soát điều kiện tham gia giao thông của phương tiện giao thông: Cảnh sát giao thông có quyền kiểm tra điều kiện tham gia giao thông của phương tiện. Điều này bao gồm kiểm tra từ trước ra sau, từ trái qua phải, từ ngoài vào trong, từ trên xuống dưới.
Xem thêm bài viết: Mức xử phạt đối với hành vi chống đối người thi hành công vụ
2. Khi dừng xe, CSGT được yêu cầu kiểm tra những gì?
Khi CSGT yêu cầu dừng xe kiểm tra, họ sẽ tiến hành kiểm tra những mục sau:
- Kiểm tra các tài liệu liên quan đến người và phương tiện giao thông, dựa trên Điều 12 Thông tư 32/2023/TT-BCA. Các tài liệu này bao gồm Giấy phép lái xe, Chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ, Bằng, Chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng, Giấy đăng ký xe, Giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định, Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe và các tài liệu khác;
- Kiểm tra các điều kiện liên quan đến việc tham gia giao thông của phương tiện, bao gồm kiểm tra hình dáng, kích thước bên ngoài, màu sơn, biển số, và hai bên của xe, cũng như điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường;
- Kiểm tra việc tuân thủ các quy định về an toàn vận tải, bao gồm tính hợp pháp của hàng hoá, chủng loại, khối lượng, số lượng, quy cách, kích thước; kiểm tra số người thực tế trên xe và các biện pháp đảm bảo an toàn vận tải ;
- Kiểm tra bất kỳ nội dung khác có liên quan đến tuân thủ các quy định về giao thông và an toàn vận tải.
3. Không cho CSGT kiểm tra xe và giấy tờ, bị phạt thế nào?
Trường hợp từ chối yêu cầu dừng xe kiểm tra của CSGT, ngay cả khi không vi phạm quy định về giao thông, đề nghị tùy theo Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, được xác định như sau:
Nếu người điều khiển phương tiện không tuân thủ mệnh lệnh kiểm tra hoặc kiểm soát của CSGT, họ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng, theo quy định tại khoản 2, Điều 21 của Nghị định.
Hơn nữa, trong tình huống mà người điều khiển phương tiện sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để chống đối CSGT trong quá trình kiểm tra, họ sẽ phải đối diện với mức phạt tăng cường, tiền phạt có thể lên đến từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng
4. Hoạt động kiểm soát thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ của CSGT?
Hoạt động kiểm soát thông qua các phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ của CSGT được quy định trong Thông tư 32/2023/TT-BCA, về hoạt động kiểm soát yêu cầu dừng xe kiểm tra như sau:
Cảnh sát giao thông sử dụng phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ theo quy định của pháp luật để phát hiện, ghi nhận hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ, cũng như để tổ chức kiểm soát và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật. Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông có trách nhiệm hợp tác theo yêu cầu kiểm tra và kiểm soát thông qua phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ của Cảnh sát giao thông.
Kết quả ghi nhận được bằng phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ là bản ảnh, hình ảnh, phiếu in, chỉ số đo, dữ liệu lưu trong bộ nhớ của các phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ. Kết quả này được thống kê, lập danh sách, và in thành bản ảnh hoặc bản ghi nhận về hành vi vi phạm và được lưu giữ trong hồ sơ vụ việc vi phạm hành chính, theo quy định của pháp luật và của Bộ Công an về công tác hồ sơ.
Khi kiểm soát thông qua phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, nếu phát hiện và thu thập thông tin về hành vi vi phạm luật giao thông của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ, người có thẩm quyền yêu cầu dừng xe kiểm tra sẽ thực hiện.
- Tổ chức lực lượng để dừng phương tiện giao thông để kiểm tra và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp người vi phạm đề nghị được xem thông tin, hình ảnh, và kết quả thu thập được về hành vi vi phạm, thì họ có thể xem tại hiện trường; nếu chưa có thông tin, hình ảnh, và kết quả, họ sẽ được hướng dẫn xem sau khi đến trụ sở đơn vị để xử lý vi phạm;
- Trong trường hợp không thể dừng phương tiện giao thông vi phạm để kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính, người có thẩm quyền sẽ thực hiện theo quy định tại Điều 19a của Thông tư này.
Như vậy, yêu cầu dừng xe kiểm tra thông qua việc sử dụng phương tiện và thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, nếu Cảnh sát giao thông phát hiện và thu thập thông tin về hành vi vi phạm luật giao thông của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ, họ có quyền tổ chức dừng phương tiện giao thông để kiểm tra và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Xem thêm bài viết: Phạt nguội có giữ bằng không? Tìm hiểu quy định về "phạt nguội"
5. Những lưu ý khi CSGT yêu cầu dừng xe kiểm tra
Khi bạn tham gia giao thông và cảnh sát giao thông (CSGT) yêu cầu dừng xe kiểm tra, có một số lưu ý quan trọng mà bạn nên biết để đảm bảo quá trình kiểm tra diễn ra một cách thuận lợi và tuân thủ quy định của pháp luật.
- Tuân thủ mệnh lệnh CSGT: Khi bạn nhận thấy tín hiệu yêu cầu dừng xe kiểm tra từ CSGT, hãy dừng xe ngay lập tức. Không nên tiếp tục di chuyển hay trốn tránh kiểm tra;
- Dừng xe an toàn: Hãy đảm bảo bạn dừng xe ở nơi an toàn và tiện lợi cho quá trình kiểm tra. Tránh dừng xe giữa đường hoặc tại nơi nguy hiểm;
- Giữ lại giấy tờ quan trọng: Khi yêu cầu dừng xe kiểm tra, hãy luôn giữ các giấy tờ liên quan đến xe và lái xe cơ giới trong tầm tay. Điều này giúp việc kiểm tra diễn ra nhanh chóng và thuận tiện;
- Xử lý văn minh: Trong quá trình kiểm tra, hãy nói chuyện với CSGT một cách lịch sự và tôn trọng. Tránh sự xung đột hoặc thái độ thách thức;
- Chấp hành quy định kiểm tra: Chấp hành mọi yêu cầu của CSGT trong quá trình kiểm tra. Đây có thể bao gồm việc xuất trình các giấy tờ, cho phép kiểm tra xe, và tuân thủ các hướng dẫn liên quan đến quá trình kiểm tra.
Xem thêm bài viết: Vượt đèn đỏ gây tai nạn thì bị xử phạt như thế nào?
Những lưu ý này giúp đảm bảo rằng quá trình kiểm tra của CSGT diễn ra một cách suôn sẻ, tuân thủ quy định giao thông và đảm bảo an toàn cho tất cả các bên tham gia. Nếu bạn còn thắc mắc về Cảnh sát giao thông có quyền yêu cầu dừng xe kiểm tra không? nêu trên, hãy liên hệ với Luật Ánh Ngọc để được hỗ trợ tư vấn.