1. Thế nào là trại giáo dưỡng?
Trại giáo dưỡng (hay còn gọi là Trường giáo dưỡng) là nơi chấp hành biện pháp tư pháp hoặc quyết định xử lý hành chính áp dụng đối với người chưa thành niên có hành vi vi phạm pháp luật nhằm giáo dục họ trở thành người lương thiện, có ích cho xã hội. Qua đó, thấy được trại giáo dưỡng (trường giáo dưỡng) là trường chuyên biệt, đặc thù là quá trình giáo dục lại (cải tạo lại những hành vi, thái độ, thói quen xấu, không đúng với chuẩn mực đạo đức và pháp luật) người phạm tội có hành vi vi phạm pháp luật sẽ áp dụng biện pháp tư pháp hoặc biện pháp xử lý vi phạm hành chính đó là đưa vào trại giáo dưỡng.
2. Đưa vào trại giáo dưỡng theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Đưa vào trại giáo dưỡng theo quy định của BLHS 2015 là biện pháp tư pháp quy định tại Điều 96 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017:
- Tòa án có thể áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng từ 01 năm đến 02 năm đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nếu thấy do tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội, do nhân thân và môi trường sống của người đó mà cần đưa người đó vào một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ.
- Người được giáo dục tại trường giáo dưỡng phải chấp hành đầy đủ những nghĩa vụ về học tập, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giáo dục của nhà trường.
* Thẩm quyền áp dụng
Tòa án là chủ thể quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại trại giáo dưỡng.
* Đối tượng đưa vào trại giáo dưỡng
Biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng là 1 biện pháp tư pháp được áp dụng với nhóm đối tượng là người dưới 18 tuổi phạm tội. Mà theo quy định tại Điều 12 BLHS 2015 thì tuổi chịu trách nhiệm hình sự quy định người từ đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng. Từ đây, rút ra người từ đủ 14 tuổi dưới 18 tuổi phạm tội, bị Tòa án quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại trại giáo dưỡng sẽ bị hạn chế tự do, cách biệt với môi trường sống bình thường của họ, chịu sự quản lý, giám sát của trại giáo dưỡng.
* Căn cứ và điều kiện áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trại giáo dưỡng trước khi Tòa án quyết định áp dụng
Theo khoản 1 Điều 96 BLHS 2015 không quy định điều kiện để Tòa án quyết định đưa người dưới 18 tuổi phạm tội vào trại giáo dưỡng. Mà chỉ đưa ra những quy định mang tính chất tùy nghi để Tòa án xem xét áp dụng. Đó là Tòa án cần căn cứ vào mức độ nguy hiểm của hành vi, nhân thân và môi trường sống của người phạm tội “do tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội, do nhân thân và môi trường sống của người đó mà cần đưa người đó vào một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ” để áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trại giáo dưỡng:
+ Căn cứ vào tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội của người chưa thành niên.
Theo quy định tại Điều 9 BLHS 2015 căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội được quy định trong Bộ luật Hình sự, tội phạm được phân thành 04 loại sau đây:
- Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đối với tội ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
- Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù;
- Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù;
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Như vậy, đưa vào trại giáo dưỡng áp dụng với người chưa thành niên độ tuổi từ 14 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi dù phạm tội ở mức độ nào cũng có thể áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.
+ Điều kiện về xem xét nhân thân và môi trường sống của người chưa thành niên không thuận lợi cho việc giáo dục.
- Nhân thân người phạm tội như hoàn cảnh gia đình, lý lịch có tiền án, tiền sự hay không,…
- Môi trường sống là nơi người phạm tội sinh sống, học tập, lao động nếu môi trường sống không đảm bảo điều kiện nhất định để giáo dục người phạm tội mà lại có những ảnh hưởng tiêu cực, bị lôi kéo, rủ rê thì cần thiết đưa người phạm tội vào các tổ chức giáo dục trong 1 thời gian nhất định.
=> Người chưa thành niên phạm tội thực sự có nhu cầu cần thiết phải được học tập, tiếp thu giáo dục trong tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ. Đó là trại giáo dưỡng – cơ sở giáo dục đặc biệt do Nhà nước thành lập để giáo dục, cải tạo người phạm tội chưa thành niên.
* Mục đích áp dụng
- Nhằm giáo dục, giúp đỡ người phạm tội sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành người có ích cho xã hội.
- Không chỉ trừng trị người phạm tội mà còn giáo dục ý thức tuân theo pháp luật, tôn trọng pháp luật.
* Chấm dứt trước thời hạn ở trại giáo dưỡng nhằm khuyến khích người phạm tội tích cực học tập, rèn luyện. Theo quy định tại Điều 97 BLHS 2015, khi đáp ứng các điều kiện sau thì được chấm dứt trước thời hạn:
+ Nếu người được giáo dục tại trường giáo dưỡng đã chấp hành một phần hai thời hạn.
+ Có nhiều tiến bộ như tích cực trong học tập, lao động, chấp hành đúng nội quy của trường.
Nếu đủ các điều kiện trên thì theo đề nghị của trường giáo dưỡng được giao trách nhiệm quản lý, giáo dục thì Tòa án có thể quyết định chấm dứt thời hạn giáo dục tại trường giáo dưỡng.
Tóm lại, biện pháp đưa vào trại giáo dưỡng được quy định trong Bộ luật Hình sự với tư cách là 1 biện pháp tư pháp đưa người chưa thành niên phạm tội ra khỏi môi trường sống bình thường của họ, đưa họ vào tổ chức giáo dục có tính kỷ luật chặt chẽ trong 1 thời gian nhất định. Biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng được áp dụng nhằm thay thế hình phạt, hướng tới giáo dục người dưới 18 tuổi phạm tội.
Xem thêm bài viết tại: Độ tuổi chịu trách nhiệm hình theo Bộ luật Hình sự mới nhất
3. Đưa vào trại giáo dưỡng theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Biện pháp Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa đủ 18 tuổi vi phạm pháp luật thì theo Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 cũng có tên gọi là “Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng” quy định tại Điều 91 Luật Xử lý VPHC.
* Nguyên tắc áp dụng đối với các vi phạm hành chính do người dưới 18 tuổi thực hiện quy định tại Điều 134 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Theo đó:
+ Việc xử lý người chưa thành niên vi phạm hành chính chỉ được thực hiện trong trường hợp cần thiết đó là nhằm giáo dục, giúp đỡ người chưa thành niên vi phạm hành sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.
+ Phải bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên khi bị áp dụng biện pháp giáo dục tại trại giáo dưỡng.
+ Chỉ được áp dụng khi xét thấy không có biện pháp xử lý khác phù hợp hơn.
+ Quyết định việc xử phạt hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính cần căn cứ vào khả năng nhận thức của người chưa thành niên về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi vi phạm, nguyên nhân và hoàn cảnh vi phạm.
+ Hình thức xử phạt, quyết định mức xử phạt đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính phải nhẹ hơn so với người thành niên có cùng hành vi vi phạm hành chính.
- Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi phạm hành chính thì bị phạt tiền.
- Trường hợp người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vi phạm hành chính bị phạt tiền thì mức phạt không quá 1/2 mức tiền phạt với người thành niên; bị buộc phải nộp một khoản tiền tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính vào ngân sách nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 126 của Luật Xử lý vi phạm hành chính thì số tiền nộp vào ngân sách nhà nước bằng 1/2 trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính. Nếu không có tiền nộp phạt hoặc không có khả năng thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả thì cha mẹ hoặc người giám hộ phải thực hiện thay cho người chưa thành niên thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đó.
+ Bí mật riêng tư của người chưa thành niên phải được tôn trọng và bảo vệ;
+ Việc áp dụng biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính không được coi là đã bị xử lý vi phạm hành chính.
* Thẩm quyền áp dụng
Do Tòa án nhân dân cấp huyện áp dụng theo đề nghị của Trưởng Công an cấp huyện.
* Đối tượng và căn cứ áp dụng đưa vào trại giáo dưỡng
Áp dụng với người chưa thành niên từ đủ 12 đến dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải tội phạm, nhằm mục đích giúp họ học văn hóa, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giám sát và giáo dục của nhà trường.
* Mục đích áp dụng
- Nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.
- Không chỉ trừng trị người phạm tội mà còn giáo dục ý thức tuân theo pháp luật, tôn trọng pháp luật.
Tóm lại, biện pháp đưa vào trại giáo dưỡng được áp dụng đối với những cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm. Đây là biện pháp Xử lý hành chính có mục đích giúp người bị áp dụng học tập, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giám sát cà giáo dục tại nhà trường, giúp người phạm tội nhận thức sai lầm của hành vi, sửa chữa sai lầm, hướng họ trở thành công dân có ích cho xã hội.
4. Phân biệt biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng trong luật hình sự với biện pháp Xử lý vi phạm hành chính đưa vào trường giao dưỡng theo Luật Xử lý vi phạm hành chính.
- Điểm giống nhau giữa biện pháp tư pháp giáo dục trường giáo dưỡng trong Luật Hình sự và biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng trong Luật Xử lý vi phạm hành chính:
- Quyền và nghĩa vụ của người dưới 18 khi phạm tội đưa vào trại giáo dưỡng là giống nhau, người phạm tội đều phải chấp hành đầy đủ nghĩa vụ về học tập, học nghề, lao động, sinh hoạt dưới sự quản lý, giám sát và giáo dục của trường nhằm giúp họ có môi trường tốt hơn để khắc phục sai lầm của mình, giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, trở thành công dân có ích cho xã hội.
- Chủ thể quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trại giáo dưỡng đối với người chưa thành niên đều là Tòa án.
- Điểm khác nhau:
|
Tiêu chí |
Biện pháp tư pháp |
Biện pháp xử lý hành chính |
|
Văn bản pháp luật áp dụng |
BLHS và văn bản hướng dẫn thi hành BLHS. |
Luật Xử lý vi phạm hành chính và văn bản hướng dẫn thi hành. |
|
Bản chất pháp lý |
Là biện pháp cưỡng chế hình sự. |
Là biện pháp xử lý hành chính. |
|
Đối tượng bị áp dụng |
- Người chưa thành niên (từ đủ 14 đến dưới 18 tuổi). - Áp dụng với người phạm tội. |
- Người chưa thành niên (từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi). -Áp dụng với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm. |
|
Căn cứ áp dụng |
Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội, nếu thấy do tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội, do nhân thân và môi trường sống của người đó mà cần đưa người đó vào một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ.
|
- Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định của Bộ luật Hình sự. - Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Bộ luật Hình sự, trừ những tội phạm quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật Hình sự. - Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện 1 trong các hành vi sau:
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thực hiện một trong các hành vi sau:
|
|
Thủ tục áp dụng và trình tự thi hành |
Việc lập hồ sơ, khởi tố, truy tố người chưa thành niên thực hiện theo thủ tục tố tụng hình sự do CQĐT và VKS tiến hành. Sau đó, Tòa án là quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng. |
Việc lập hồ sơ xử lý sẽ do Chủ tịch UBND cấp xã nơi người chưa thành niên cư trú hoặc nơi người chưa thành niên có hành vi vi phạm pháp luật lập hoặc do cơ quan Công an cấp huyện, tỉnh trực tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý. Sau đó, Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng. |
|
Thời gian thi hành |
Từ 1 năm đến 2 năm |
Từ 6 tháng đến 24 tháng |
|
Hậu quả pháp lý |
Không bị coi là có án tích |
Không bị coi là đã từng bị xử phạt hành chính |
Trên đây là phân tích của Luật Ánh Ngọc về "Trại giáo dưỡng là gì? Khi nào thì các đối tượng cần được vào trại giáo dưỡng" Quý khách hàng cần tư vấn hay hỗ trợ hãy liên hệ tới chúng tôi để nhận giúp đỡ nhé!