Anh H và chị M kết hôn đã được 5 năm. Trong thời gian kết hôn thì anh H được công ty cử đi học tập và làm việc tại Canada trong thời hạn 4 năm. Thời gian dài xa nhau khiến tình càm vợ chồng của anh H và chị M không còn và cả hai muốn ly hôn. Chị H muốn hỏi về thủ tục ly hôn khi chồng chị đang không ở Việt Nam.
1. Có được ly hôn với người đang ở nước ngoài không?
Pháp luật không hạn chế quyền yêu cầu ly hôn của vợ chồng khi một bên đang ở nước ngoài. Theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thời gian giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài là không quá 6 tháng, nhưng thực tế thực hiện thủ tục ly hôn thì rất khác. Bởi 6 tháng là thời gian luật định để giải quyết (Tức là Tòa án có thể giải quyết cho ly hôn, hoặc từ chối giải quyết, hoặc đình chỉ giải quyết vụ án,...) đây không phải thời gian bạn sẽ chắc chắn ly hông xong. Thông thường thời gian giải quyết ly hôn mà có một bên đang ở nước ngoài sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sau:
Thứ nhất, khi xin ly hôn mà người yêu cầu không biết cách chuẩn bị hồ sơ ly hôn thì trong quá trình giải quyết thủ tục ly hôn Tòa án sẽ ra thông báo hướng dẫn đương sự chuẩn bị, bổ sung tài liệu cần có cho Tòa án. Khi đó thời gian nhanh hay chậm sẽ thuộc về bạn, có những tài liệu cần người ở nước ngoài cung cấp và phải hợp pháp hóa lãnh sự mới được Tòa án tại Việt Nam chấp thuận.
Thứ hai, khi xin ly hôn nhưng không có sự đồng thuận của người đang ở nước ngoài. Khi đó Tòa án giải quyết ly hôn theo thủ tục ly hôn đơn phương, các vấn đề về người đang ở nước ngoài không đồng ý ly hôn, tranh chấp quyền nuôi con, tranh chấp phân chia tài sản chung sẽ khiến cho thủ tục bị kéo dài. Bộ luật Tố tụng dân sự quy định thời gian không quá 06 tháng nhưng thực tế có những vụ việc kéo dài cả năm không hoàn thành được.
Thứ ba, khi xin ly hôn nhưng không xác định được người đang ở nước ngoài đang ở đâu, không liên lạc được với người này. Trường hợp này có thể phải thực hiện 02 lần khởi kiện dấn đến thời gian có thể kéo dài hàng năm. Kết quả giải quyết được ly hôn thì chắc chắn nhưng thời gian nếu quý vị muốn nhanh và gấp thì không phải khi nào chúng tôi cũng thực hiện được. Thời gian sẽ phụ thuộc vào diễn biến và tình tiết của từng vụ việc.
Vậy, nếu người đang ở nước ngoài vắng mặt thì Tòa án có giải quyết cho ly hôn không? Trước tiên bạn cần hiểu rõ “xin vắng mặt khi giải quyết ly hôn” và “giải quyết ly hôn khi một bên vắng mặt”. Cụ thể xin vắng mặt khi giải quyết ly hôn được hiểu là người yêu cầu ly hôn được quyền xin vắng mặt trong quá trình giải quyết ly hôn, Tòa án khi nhận đề xuất căn cứ theo thực tế vụ án nếu thấy không cần thiết phải xác minh lại thông tin trình bày từ đương sự thì có quyền chấp thuận cho việc vắng mặt. Trong khi đó giải quyết ly hôn khi một bên vắng mặt được hiểu là: Tòa án đã thực hiện đủ nghĩa vụ tống đạt thông báo, niêm yếu thông báo nhưng đương sự không nhận thông báo từ Tòa án, không đến Tòa án theo lịch mời thì căn cứ vào quy định hiện hành Tòa án sẽ xem xét xét xử vắng mặt
Nếu hai bên đều đồng thuận chấm dứt quan hệ hôn nhân thì có thể thực hiện thủ tục yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.
Nếu vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì bạn có quyền yêu cầu ly hôn mặc dù hiện tại người kia không ở Việt Nam theo thủ tục ly hôn đơn phương.
2. Thẩm quyền giải quyết ly hôn khi vợ/chồng đang ở nước ngoài
Khi thực hiện ly hôn có yếu tố nước ngoài, cần quan tâm đến thẩm quyền của Tòa án thụ lý giải quyết. Tòa án có thẩm quyền giải quyết được xác định như sau:
2.1. Thẩm quyền theo Quốc gia
Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài mà nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân Việt Nam hoặc các đương sự là người nước ngoài cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam theo quy định tại Điều 469 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam có thẩm quyền giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ và con giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam theo quy định của Bộ luật này và các quy định khác của pháp luật Việt Nam.
2.2. Thẩm quyền giải quyết theo cấp Tòa án
Khi ly hôn với người nước ngoài thì thẩm quyền giải quyết ly hôn với người nước ngoài được tuân thủ theo quy định Bộ luật tố tụng dân sự. Căn cứ theo quy định tại điểm a, khoản 3 Điều 37 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 thì thẩm quyền giải quyết ly hôn với người nước ngoài vắng mặt thuộc thẩm quyền của Tòa án Nhân dân cấp tỉnh.
2.3. Thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo vùng lãnh thổ
Đối với trường hợp thuận tình ly hôn mà vợ/chồng ở nước ngoài xin vắng mặt thì nộp đơn tại Toà án Nhân dân cấp tỉnh nơi vợ/chồng đang ở Việt Nam.
Đối với trường hợp vợ/chồng ở Việt Nam muốn đơn phương ly hôn với người ở nước ngoài mà không biết hiện tại họ ở đâu thì xác định Tòa án nơi cuối cùng bị đơn cư trú. Nếu không xác định được thì nộp tại nơi nguyên đơn cư trú nếu có căn cứ không thể xác minh địa chỉ cuối cùng của bị đơn.
Trường hợp ly hôn giữa công dân Việt Nam và công dân nước láng giềng cư trú ở khu vực biên giới thì do Tòa án Nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam giải quyết.
3. Hồ sơ tiến hành thủ tục ly hôn với người đang ở nước ngoài
Khi thực hiện việc ly hôn với người đang ở nước ngoài, bạn cần chuẩn bị hồ sơ như sau:
- Đơn khởi kiện ly hôn nếu như bạn tiến hành thủ tục ly hôn đơn phương; Đơn yêu cầu công nhận ly hôn nếu bạn thực hiện thủ tục ly hôn thuận tình (lưu ý: mẫu đơn ly hôn phải chuẩn chỉnh theo quy định pháp luật hoặc có thể mua sẵn mẫu đơn tại Tòa án);
- Giấy chứng nhận kết hôn (bản chính) đối với trường hợp không có bản chính bạn có thể xin trích lục tại Ủy ban nhân dân nơi đăng ký kết hôn;
- Chứng minh nhân dân của vợ và chồng (bản photo công chứng/chứng thực);
- Sổ hộ khẩu của vợ và chồng (bản photo công chứng/chứng thực);
- Giấy khai sinh của con (bản photo công chứng/chứng thực);
- Giấy chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản chung của vợ chồng (bản photo công chứng/chứng thực.
Lưu ý: Trường hợp không có bản sao chứng minh nhân dân hoặc sổ hộ khẩu của vợ hoặc chồng thì bạn phải lên Công an Ủy ban nhân dân cấp xã xin xác nhận nhân thân là nhân khẩu hoặc sinh sống tại địa phương đó.
Trường hợp giấy khai sinh của con nếu không có phải lên Ủy ban nhân dân nơi trước đây đăng ký khai sinh cho con để xin trích lục.
4. Thủ tục ly hôn với người đang ở nước ngoài
Để có thể yêu cầu Tòa giải quyết việc đơn phương ly hôn với người nước ngoài, bạn cần thực hiện các thủ tục sau đây:
4.1. Chuẩn bị hồ sơ
Đầu tiên trong thủ tục ly hôn đơn phương, bạn phải chuẩn bị các giấy tờ như đã nêu ở phía trên nộp đến Tòa án có thẩm quyền.
Nộp hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền bằng các phương thức sau đây:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Lưu ý: Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài muốn ly hôn tại Việt Nam thì phải hợp thức lãnh sự Giấy đăng ký kết hôn và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở Tư pháp rồi mới nộp đơn xin ly hôn tại Tòa.
4.2. Nộp hồ sơ yêu cầu giải quyết đơn phương ly hôn
Vì thẩm quyền giải quyết tranh chấp hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi một bên cư trú ở Việt Nam.
Do đó, bạn ở Việt Nam thì cần nộp đơn yêu cầu đơn phương ly hôn đến Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bạn cư trú.
Bạn phải ghi đầy đủ họ, tên, địa chỉ, quốc tịch của chồng/vợ ở nước ngoài trong đơn khởi kiện kèm theo giấy tờ, tài liệu xác thực họ, tên, địa chỉ, quốc tịch của chồng/vợ bạn.
Trường hợp không biết địa chỉ cụ thể của người kia tại nước ngoài thì Tòa vẫn sẽ tiến hành giải quyết theo thủ tục.
4.3. Tiếp nhận và xem xét hồ sơ và thụ lý vụ án
Cán bộ Tòa án tiếp nhận đơn và Chánh án Tòa án phân công Thẩm phán để xem xét hồ sơ.
Tòa án thực hiện việc tống đạt, thông báo văn bản tố tụng của Tòa án và thu thập chứng cứ ở nước ngoài.
Nếu đủ điều kiện thụ lý vụ án thì Tòa án phải gửi thông báo thụ lý vụ án, trong đó nêu rõ thời gian, địa điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải (sau đây gọi chung là phiên họp hòa giải), mở lại phiên họp hòa giải, mở phiên tòa và mở lại phiên tòa trong văn bản thông báo thụ lý vụ án cho đương sự ở nước ngoài.
4.4. Hòa giải tại Tòa án
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán được phân công giải quyết xem xét hồ sơ, tiến hành để các bên giao nộp chứng cứ và thực hiện thủ tục hòa giải.
Trường hợp vợ chồng thỏa thuận được với nhau về vấn đề phải giải quyết trong vụ án ly hôn thì Tòa án lập biên bản hòa giải thành. Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà vợ, chồng không có thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.
Quyết định công nhận thuận tình ly hôn sẽ có hiệu lực ngay khi được ban hành. Các đương sự không có quyền kháng cáo quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Thủ tục ly hôn kết thúc khi có quyết định này.
4.5. Tòa án xét xử vắng mặt đương sự ở nước ngoài
Tòa án xét xử vắng mặt đương sự ở nước ngoài trong các trường hợp sau đây:
- Đương sự đã cung cấp đầy đủ lời khai; tài liệu, chứng cứ và đương sự đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt họ.
- Tòa án đã tiến hành niêm yết công khai theo quy định Bộ luật tố tụng dân sự 2015.
- Tòa án không nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại khoản 4 Điều 477 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 về kết quả thực hiện việc tống đạt cho đương sự ở nước ngoài.
Sau khi có bản án ly hôn, đương sự có mặt tại Việt Nam có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày; kể từ ngày tuyên án.
Đối với đương sự cư trú ở nước ngoài không có mặt tại phiên Tòa thì thời hạn kháng cáo bản án là 01 tháng; kể từ ngày bản án được tống đạt hợp lệ hoặc kể từ ngày bản án được niêm yết hợp lệ.
Trường hợp Tòa án xét xử vắng mặt đương sự ở nước ngoài khi không nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền về kết quả tống đạt cho đương sự ở nước ngoài thì thời hạn kháng cáo là 12 tháng, kể từ ngày tuyên án.
Xem xét tổng thể, thời gian giải quyết vụ án ly hôn đơn phương với người nước ngoài khoảng 09 tháng đến 12 tháng kể từ ngày ra văn bản thông báo thụ lý vụ án. Tuy nhiên thời gian sẽ rút ngắn hơn nếu có sự hỗ trợ của luật sư.
5. Chi phí thực hiện thủ tục ly hôn với người đang ở nước ngoài
Án phí sơ thẩm giải quyết vụ việc tranh chấp về ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài 300.000 đồng.
Nếu có tranh chấp về tài sản thì mức án phí sẽ được tính theo giá ngạch với các mức cụ thể như sau:
- Tài sản từ 06 triệu đồng trở xuống: Án phí là 300.000 đồng;
- Tài sản trên 06 triệu đồng đến 400 triệu đồng: Án phí là 5% giá trị tài sản;
- Tài sản trên 800 triệu đồng đến 02 tỷ đồng: Án phí là 36 triệu đồng + 3% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 800 triệu đồng;
- Tài sản trên 02 tỷ đồng đến 04 tỷ đồng: Án phí là 72 triệu đồng + 2% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt 02 tỷ đồng;
- Tài sản trên 04 tỷ đồng: Án phí là 112 triệu đồng + 0,01% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt 04 tỷ đồng.
Bên cạnh án phí theo quy định, bạn có thể chịu thêm các chi phí khác như
- Lệ phí ủy thác tư pháp xác minh ra nước ngoài.
- Chi phí chứng thực hồ sơ; chi phí dịch thuật;
- Phí để chuyển giao hồ sơ, văn bản;
- Phí thuê luật sư tư vấn pháp luật ly hôn có yếu tố nước ngoài; luật sư hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ ly hôn; luật sư nhận ủy quyền giải quyết ly hôn,…
Ly hôn có yếu tố nước ngoài là thủ tục pháp lý có phần phức tạp. Hơn hết, trong trường hợp ly hôn khi vợ hoặc chồng không ở tại Việt Nam thì phát sinh nhiều vấn đề hơn nữa. Với những thông tin được chia sẻ trên đây, Luật Ánh Ngọc hy vọng giải đáp được phần nào thắc mắc của quý vị. Để biết thêm chi tiết về các quy định cấp dưỡng, quý khách hàng có thể liên hệ với Công ty Luật Ánh Ngọc qua trang web. Hy vọng những thông tin được Luật Ánh Ngọc chia sẻ trong bài viết đem lại những lợi ích tốt nhất cho quý khách hàng.
Với sự hỗ trợ chuyên nghiệp của các luật sư, khách hàng có thể yên tâm tin tưởng vào chất lượng dịch vụ và đạt được kết quả như mong muốn. Công ty Luật Ánh Ngọc luôn sẵn sàng trao đổi, hỗ trợ Quý khách hàng những thông tin cần thiết trong quá trình khách hàng thực hiện thủ tục ly hôn. Xin vui lòng liên hệ Công ty Luật Ánh Ngọc để được tư vấn cụ thể.