Luật Ánh Ngọc

Điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo: Những quy định cần lưu ý

Thủ tục hành chính | 2024-09-01 02:18:17

1. Thế nào là kinh doanh xuất khẩu gạo?

Thế nào là kinh doanh xuất khẩu gạo?

Xuất khẩu gạo là một trong những ngành kinh doanh quan trọng của Việt Nam. Với lợi thế về đất, khí hậu và kinh nghiệm nhiều năm trong việc sản xuất gạo, Việt Nam đã nhanh chóng trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, để kinh doanh xuất khẩu gạo theo quy định của pháp luật Việt Nam, các doanh nghiệp cần tuân thủ một số quy định cụ thể. Theo quy định pháp luật, việc xuất khẩu gạo được quy định rõ ràng, người kinh doanh cần đăng ký kinh doanh và có đủ điều kiện để hoạt động trong lĩnh vực này. Cụ thể, các cá nhân hay tổ chức muốn kinh doanh xuất khẩu gạo phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện để kinh doanh xuất khẩu gạo theo quy định của Bộ Công Thương. Ngoài ra, người kinh doanh cũng cần nắm rõ các văn bản pháp luật liên quan đến xuất khẩu gạo. Chính phủ có thể áp đặt các chính sách hạn chế hay điều chỉnh việc xuất khẩu gạo để bảo vệ nguồn cung và đảm bảo lợi ích quốc gia.

Để kinh doanh xuất khẩu gạo thành công, người kinh doanh cần cẩn trọng trong việc xây dựng hợp đồng mua bán gạo với đối tác nước ngoài. Hợp đồng phải tuân thủ quy định về điều kiện giao hàng, nguồn gạo và chất lượng, người kinh doanh cần đảm bảo hồ sơ, giấy tờ liên quan đến xuất khẩu gạo đầy đủ và chính xác. Ngoài việc tuân thủ quy định pháp luật khi kinh doanh xuất khẩu gạo, người kinh doanh cũng nên tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế để tìm kiếm thêm cơ hội kinh doanh và mở rộng thị trường xuất khẩu gạo. Cần lưu ý rằng, xuất khẩu gạo đòi hỏi kiến thức chuyên môn về ngành nông nghiệp, khả năng phân tích và thị trường, cùng với sự hiểu biết về quy định pháp luật để đảm bảo thành công trong kinh doanh này. Trên cơ sở được tuân thủ quy định pháp luật, việc kinh doanh xuất khẩu gạo có thể giúp người kinh doanh tạo lợi nhuận và đóng góp vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam.

Xem thêm bài viết: Kinh doanh xuất khẩu gạo có cần xin phép? Có trường hợp ngoại lệ không

2. Điều kiện của thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo

2.1. Kinh doanh xuất khẩu gạo cần tuân thủ các điều kiện nào theo quy định của pháp luật?

Trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo, các doanh nghiệp cần tuân thủ các điều kiện và quy định của pháp luật, từ quy định về sản xuất, chế biến gạo đến quy định về nhập khẩu, xuất khẩu gạo. Thương nhân được thành lập, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật được kinh doanh xuất khẩu gạo khi đáp ứng các điều kiện sau:

(1) Có ít nhất 01 kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật;

(2) Có ít nhất 01 cơ sở xay, xát hoặc cơ sở chế biến thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa và cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh quy định có thể thuộc sở hữu của thương nhân hoặc do thương nhân thuê của tổ chức, cá nhân khác, có hợp đồng thuê bằng văn bản theo quy định của pháp luật với thời hạn thuê tối thiểu 05 năm. Thương nhân có Giấy chứng nhận không được cho thuê, cho thuê lại kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo đã được kê khai để chứng minh việc đáp ứng điều kiện kinh doanh trong đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận của mình để thương nhân khác sử dụng vào mục đích xin cấp Giấy chứng nhận.

Thương nhân chỉ xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng không cần đáp ứng các điều kiện kinh doanh trên, được xuất khẩu các loại gạo này không cần có Giấy chứng nhận, không phải thực hiện dự trữ lưu thông và có trách nhiệm báo cáo theo quy định. Khi thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu, thương nhân xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng không có Giấy chứng nhận chỉ cần xuất trình cho cơ quan Hải quan bản chính hoặc bản sao có chứng thực của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền văn bản xác nhận, chứng nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc chứng thư giám định gạo xuất khẩu do tổ chức giám định cấp theo quy định của pháp luật về việc sản phẩm gạo xuất khẩu phù hợp với các tiêu chí, phương pháp xác định do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế hướng dẫn. 

Các doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm gạo để đáp ứng yêu cầu của đối tác nước ngoài và xây dựng được uy tín của mình trên thị trường quốc tế.

2.2. Kiểm tra điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Việc kinh doanh xuất khẩu gạo, các doanh nghiệp cần tuân thủ các điều kiện được quy định bởi pháp luật và thực hiện các nghĩa vụ để đảm bảo an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm gạo. Để đảm bảo việc tuân thủ các điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, cơ quan chức năng sẽ tiến hành kiểm tra hậu kiểm để đối chiếu thông tin và giấy tờ đăng ký của doanh nghiệp với thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh. Kiểm tra điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo bao gồm các hoạt động sau:

- Tự kê khai hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận:

- Kiểm tra hậu kiểm các cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo:

- Báo cáo kết quả kiểm tra: 

- Kiểm tra định kỳ hàng năm:

3. Cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận gồm:

a) Đơn đề nghị theo Mẫu số 01 quy định tại Phụ lục kèm theo Nghị định 107/2018/NĐ-CP quy định về kinh doanh xuất khẩu gạo: 01 bản chính;

b) Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận đầu tư: 01 bản sao, có xác nhận và đóng dấu sao y bản chính của thương nhân;

c) Hợp đồng thuê kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo (đối với trường hợp thương nhân thuê kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến) hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến (đối với trường hợp kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thuộc sở hữu của thương nhân): 01 bản sao, có xác nhận và đóng dấu sao y bản chính của thương nhân.

Số lượng bộ hồ sơ: 01 bộ.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Cơ quan có thẩm quyền: Bộ Công Thương cấp Giấy chứng nhận cho thương nhân.

Hình thức thức hiện: Thương nhân có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại trụ sở Bộ Công Thương hoặc gửi hồ sơ qua đường bưu điện (địa chỉ nhận hồ sơ: Bộ Công Thương, số 54, Hai Bà Trưng, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội) hoặc nộp hồ sơ trên Trang dịch vụ công trực tuyến, Cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương.

Trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp tại trụ sở Bộ Công Thương, thương nhân có thể nộp bản chụp các giấy tờ, tài liệu quy định và xuất trình kèm theo bản chính để đối chiếu.

Bước 3: Tiếp nhận, giải quyết hồ sơ và trả kết quả

Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ Công Thương xem xét, cấp Giấy chứng nhận.

Lưu ý: Trường hợp không cấp Giấy chứng nhận, trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ, Bộ Công Thương phải trả lời thương nhân bằng văn bản và nêu rõ lý do.

- Thời hạn của Giấy chứng nhận:

+ Giấy chứng nhận có thời hạn hiệu lực là 05 năm, kể từ ngày cấp. Khi Giấy chứng nhận hết hiệu lực, thương nhân phải đề nghị cấp Giấy chứng nhận mới để được tiếp tục kinh doanh xuất khẩu gạo.

+ Việc cấp Giấy chứng nhận mới cho thương nhân để thay thế Giấy chứng nhận sắp hết hiệu lực được thực hiện như sau:

+ Tối thiểu 30 ngày trước ngày hết hiệu lực của Giấy chứng nhận, thương nhân gửi hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận  đến Bộ Công Thương;

4. Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo

Trách nhiệm của thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo

Hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo, thương nhân phải tuân thủ những quy định và trách nhiệm được quy định bởi pháp luật để đảm bảo an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm gạo. Thương nhân thực hiện hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo có trách nhiệm sau đây theo quy định của pháp luật:

- Báo cáo đầy đủ, đúng hạn với cơ quan quản lý:

- Tích cực triển khai xây dựng vùng nguyên liệu:

- Hưởng các chính sách ưu tiên:

Việc thực hiện các trách nhiệm theo quy định của pháp luật là rất quan trọng trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo của thương nhân. Thương nhân cần tích cực triển khai các hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo một cách đúng quy trình, giám sát chặt chẽ các hoạt động sản xuất kinh doanh để đảm bảo chất lượng sản phẩm và tuân thủ các quy định của pháp luật.

5. Trách nhiệm của các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Qúa trình kinh doanh xuất khẩu gạo không chỉ có sự tham gia của các thương nhân mà còn có sự kiểm soát của các bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh nhằm bảo đảm việc xuất khẩu tuân thủ đúng các điều kiện theo quy định của pháp luật, góp phần nâng cao chất lượng của hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo. Ngoài trách nhiệm được quy định tại Nghị định 107/2018/NĐ-CP quy định về kinh doanh xuất khẩu gạo và các quy định khác của pháp luật hiện hành, các Bộ, ngành: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Y tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có liên quan còn có trách nhiệm sau:

- Trách nhiệm của Bộ Công Thương: 

+ Xây dựng cơ chế xúc tiến thương mại, phát triển thị trường xuất khẩu gạo theo cơ chế đặc thù, chú trọng các thị trường trọng điểm, truyền thống và thị trường mới, thị trường tiềm năng, các chủng loại gạo xuất khẩu có giá trị gia tăng cao. Chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu gạo theo hợp đồng tập trung, đàm phán, ký kết các bản thỏa thuận về thương mại gạo với nước ngoài hoặc vùng lãnh thổ của nước ngoài có nhu cầu nhập khẩu;

+ Tổ chức kiểm tra việc thực hiện pháp luật về kinh doanh xuất khẩu gạo của thương nhân và các cơ quan, tổ chức liên quan; phối hợp với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm về kinh doanh xuất khẩu gạo; giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu gạo theo thẩm quyền;

+ Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan liên quan tổ chức điều hành xuất khẩu gạo bảo đảm các nguyên tắc quy định tại Nghị định này;

+ Chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo dõi, giám sát việc phân bổ chỉ tiêu thực hiện hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung của Hiệp hội Lương thực Việt Nam được công khai, minh bạch và theo đúng các quy định tại Nghị định này;

+ Phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn và tổ chức thực hiện các chính sách khuyến khích, hỗ trợ thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo;

+ Hướng dẫn, hỗ trợ thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh, thông tin thị trường, đàm phán, ký kết, thực hiện hợp đồng xuất khẩu, xử lý tranh chấp thương mại quốc tế.

- Trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: 

+ Thống nhất chỉ đạo các địa phương lập và tổ chức thực hiện quy hoạch vùng sản xuất lúa hàng hóa; hướng dẫn nông dân sản xuất theo hướng chuyên canh các giống lúa có chất lượng, giá trị cao, đảm bảo an toàn thực phẩm; áp dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ trong sản xuất, chế biến, bảo quản thóc, gạo; nâng cao chất lượng, thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường;

+ Chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi tình hình sản xuất, nắm sản lượng thóc, gạo để cân đối nguồn thóc, gạo hàng hóa xuất khẩu; chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đáp ứng mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo;

+ Ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi đối với thương nhân đầu tư sản xuất, chế biến thóc, gạo công nghệ cao và sản xuất, kinh doanh sản phẩm gạo sạch, gạo hữu cơ, gạo có chất lượng, giá trị gia tăng cao hoặc chế biến phế phẩm, phụ phẩm từ thóc, gạo;

+ Xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách khuyến khích, hỗ trợ triển khai xây dựng vùng nguyên liệu, thực hiện liên kết sản xuất, tiêu thụ thóc, gạo; nâng cao năng lực tổ chức đại diện của nông dân, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về các cơ chế, chính sách liên quan;

+ Chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan hướng dẫn tiêu chí, phương pháp xác định sản phẩm gạo hữu cơ, gạo đồ quy định; ban hành quy trình sản xuất lúa, quy trình chế biến, bảo quản, kiểm tra chất lượng sản phẩm thóc, gạo xuất khẩu; xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thóc, gạo xuất khẩu; ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo theo quy định; hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện của thương nhân, người sản xuất và các tổ chức, cá nhân liên quan.

- Trách nhiệm của Bộ Y tế: Chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan hướng dẫn tiêu chí, phương pháp xác định sản phẩm gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng; ban hành quy định về dư lượng tối đa hóa chất đối với sản phẩm gạo; xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với bao bì sản phẩm gạo xuất khẩu theo quy định; hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện của thương nhân, người sản xuất và các tổ chức, cá nhân liên quan.

- Trách nhiệm của Bộ Tài chính: 

+ Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan thực hiện các biện pháp bình ổn giá thóc, gạo theo quy định của pháp luật;

+ Chỉ đạo Tổng cục Hải quan tổng hợp, gửi Bộ Công Thương báo cáo định kỳ (tháng, quý, năm) hoặc đột xuất theo yêu cầu về xuất khẩu gạo.

- Trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Chỉ đạo các tổ chức tín dụng chủ động cân đối nguồn vốn đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của thương nhân đầu tư xây dựng kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo, cơ sở sấy thóc tại vùng nguyên liệu, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo xây dựng vùng nguyên liệu, người sản xuất lúa trong vùng nguyên liệu, người sản xuất lúa có liên kết sản xuất, tiêu thụ thóc, gạo với thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.

- Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: 

+ Xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch sản xuất lúa, chỉ đạo việc cung ứng vật tư, cơ cấu giống, thực hiện kỹ thuật canh tác, nâng cao chất lượng gạo đáp ứng nhu cầu thị trường; kiểm tra hoạt động sản xuất, lưu thông, tiêu thụ thóc, gạo trên địa bàn; quản lý, tổ chức thực hiện quy hoạch hệ thống kho chứa, cơ sở xay xát, chế biến thóc, gạo trên địa bàn; chỉ đạo việc mua thóc, gạo trực tiếp từ người sản xuất và mua thông qua hợp đồng liên kết sản xuất, tiêu thụ thóc, gạo ký với người sản xuất theo chính sách hiện hành của Nhà nước trên địa bàn;

+ Báo cáo định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan về sản lượng, chủng loại thóc, gạo hàng hóa tồn đọng và dự kiến năng suất, sản lượng thu hoạch thóc, gạo theo từng chủng loại, mùa vụ sản xuất trên địa bàn để phục vụ công tác điều hành xuất khẩu gạo;

+ Chỉ đạo các Sở: Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương và cơ quan liên quan tổ chức điều tra, khảo sát chi phí sản xuất và tính giá thành sản xuất lúa từng vụ theo quy định của Nghị định này và hướng dẫn của Bộ Tài chính; chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trên địa bàn trong việc chấp hành quy định và tuân thủ chỉ đạo, điều hành của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Nghị định này; tổ chức triển khai hiệu quả chính sách về xây dựng vùng nguyên liệu trên địa bàn; kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm quy định về sản xuất, kinh doanh, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn;

+ Chỉ đạo Sở Công Thương và cơ quan liên quan của tỉnh trong việc tổ chức hậu kiểm kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh trên địa bàn;

+ Tuyên truyền, vận động, tổ chức nhân dân địa phương thực hiện sản xuất lúa theo quy hoạch và định hướng của Nhà nước để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu thóc, gạo; tuân thủ chỉ đạo, hướng dẫn của ngành nông nghiệp về quy trình sản xuất, cơ cấu giống, cơ cấu mùa vụ; sản xuất theo nhu cầu thị trường và đặt hàng của thương nhân, liên kết, hợp tác với thương nhân để xây dựng vùng lúa nguyên liệu phục vụ xuất khẩu.

Trên đây là bài viết về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo của chúng tôi. Nếu Qúy khách có khó khăn, thắc mắc hoặc cần tư vấn các vấn đề liên quan, vui lòng liên hệ với Luật Ánh Ngọc qua điện thoại: 0878.548.558 hoặc email: lienhe@luatanhngoc.vn để được hỗ trợ nhanh nhất. Rất mong nhận được sự phản hồi của Qúy khách hàng. Cảm ơn Qúy khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của Luật Ánh Ngọc.


Bài viết khác


Xem phiên bản đầy đủ