Đương nhiên xóa án tích là gì?
Pháp luật hình sự Việt Nam hiện nay chưa đưa ra định nghĩa về thuật ngữ đương nhiên xóa án tích nhưng Điều 70 Văn bản hợp nhất số 11/VBHN-VPQH năm 2025 Bộ Luật Hình sự có quy định có hình thức xóa án tích này như sau:
“1. Đương nhiên được xóa án tích được áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật này khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này…”
Qua đó có thể hiểu, đương nhiên xóa án tích là việc án tích của người bị kết án sẽ tự động được xóa bỏ khi họ đáp ứng đủ các điều kiện luật định mà không cần thực hiện thêm thủ tục nào hoặc pháp nhân bị kết án được xóa án tích khi có quyết định của Tòa án.
Điều kiện đương nhiên xóa án tích
Từ định nghĩa được phân tích ở mục 1, có thể thấy điều kiện để xóa án tích đương nhiên là yếu tố đóng vai trò quan trọng để chủ thể bị kết án có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng.
Theo đó, căn cứ Điều 70 và Điều 89 Văn bản hợp nhất số 11/VBHN-VPQH năm 2025 Bộ Luật Hình sự, điều kiện cần đáp ứng để được đương nhiên xóa án tích được quy định cụ thể cho 02 đối tượng.
(a); Đối với cá nhân bị kết án: cần đảm bảo các yêu cầu pháp luật sau:
- Không bị kết án về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia (chương XIII) hoặc các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh (chương XXVI) quy định tại văn bản pháp luật này.
- Cá nhân bị kết án đã chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc hết thời hiệu thi hành bản án.
- Kể từ khi chấp hành xong án tích hoặc hết thời hiệu thi hành bản án, cá nhân bị kết án không được thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau:
Phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo |
Phạt tù đến 05 năm |
Phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm |
Phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án |
|
Thời hạn xóa án tích |
01 năm |
02 năm |
03 năm |
05 năm |
>>>> Xem thêm: Cách tính thời gian xóa án tích theo quy định mới nhất
(b); Đối với pháp nhân bị kết án: phải đáp ứng các điều kiện sau mới được Tòa án xem xét ra quyết định xóa án tích:
- Đã chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc hết thời hiệu thi hành bản án.
- Kể từ khi chấp hành xong án tích hoặc hết thời hiệu thi hành, pháp nhân thương mại bị kết án không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 02 năm.
>>>> Xem thêm: Vấn đề đặt ra trong trường hợp phạm tội khi không xóa án tích
Như vậy, việc nắm rõ các điều kiện để xóa án tích đương nhiên có ý nghĩa quan trọng với chủ thể bị kết án, khiến họ chấp hành các quy định pháp luật một cách nghiêm túc trong thời hạn cụ thể để có cơ hội làm lại cuộc đời.
Hồ sơ cần chuẩn bị khi xóa án tích đương nhiên
Trước khi đi vào phân tích các giấy tờ cần thiết, cá nhân bị kết án cần lưu ý việc thực hiện thủ tục là không cần thiết với các chủ thể này. Do án tích đương nhiên được tự động xóa khi cá nhân đáp ứng đủ điều kiện nên chỉ khi có nhu cầu, người bị kết án mới cần chuẩn bị hồ sơ xóa án tích đương nhiên hay hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Hiện nay, pháp luật hiện hành quy định về hồ sơ cần chuẩn bị khi xóa án tích tại Điều 44, 45 Văn bản hợp nhất số 30/VBHN-VPQH năm 2020 của Luật Lý lịch tư pháp và Điều 446 Bộ Luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
(a); Đối với cá nhân bị kết án: giấy tờ cần chuẩn bị để yêu cầu cấp Phiếu bao gồm:
- Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo mẫu số 01/2025/LLTP.
- Bản sao giấy tờ pháp lý của người yêu cầu cấp Phiếu (như căn cước công dân, hộ chiếu…).
- Các giấy tờ chứng minh đủ điều kiện đương nhiên xóa án tích như Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù;...
- Bản sao Giấy tờ chứng minh thuộc diện miễn, giảm phí (nếu có).
(b); Đối với pháp nhân thương mại bị kết án: bộ hồ sơ đầy đủ để yêu cầu Tòa án ra quyết định xóa án tích gồm:
- Đơn xin xóa án tích.
- 01 bản sao chứng thực giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới của cơ quan công an nơi pháp nhân đặt trụ sở chính.
- Giấy tờ chứng minh đã chấp hành xong hình phạt như Giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù…
Trên đây là những giấy tờ cần thiết để chủ thể bị kết án có thể xóa án tích đương nhiên, ngoài ra, ở mỗi tỉnh thành khác nhau, cơ quan có thẩm quyền có thể yêu cầu thêm một số giấy tờ khác như giấy xác nhận tạm trú,...
Thủ tục đương nhiên xóa án tích
Khi đã đáp ứng đủ điều kiện luật định và chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ, chủ thể bị kết án thực hiện thủ tục đương nhiên xóa án tích để thực sự được xem như người chưa bị kết án.
Pháp luật hiện hành quy định các bước cần thực hiện để đương nhiên xóa án tích có sự khác nhau giữa cá nhân và pháp nhân bị kết án. Cụ thể:
(a); Đối với cá nhân bị kết án: như đã phân tích ở trên, người bị kết án không cần thực hiện thủ tục này để xóa án tích. Tuy nhiên, trong trường hợp có nhu cầu, chủ thể có thể thực hiện các bước để xóa án tích hay để yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Cá nhân bị kết án nộp 01 bộ hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp có nội dung “không có án tích” đến cơ quan quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp thông qua hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến hoặc qua dịch vụ bưu chính.
Thẩm quyền cấp Phiếu của cơ quan quản lý lý lịch tư pháp được quy định như sau:
- Cục hồ sơ nghiệp vụ: có thẩm quyền cấp Phiếu với công dân Việt Nam không xác định được nơi thường trú hoặc tạm trú; người nước ngoài đã cư trú tại Việt Nam.
- Phòng hồ sơ nghiệp vụ, Công an cấp tỉnh: có thẩm quyền cấp Phiếu cho công dân Việt Nam; người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam.
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền xét duyệt hồ sơ
Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan công an xem xét hình thức của hồ sơ. Trường hợp hồ sơ hợp lệ thì hẹn trả kết quả cho người nộp hồ sơ; trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ thì yêu cầu người nộp hoàn thiện hồ sơ.
Khi hồ sơ đã đầy đủ, cơ quan công an thực hiện xác minh thông tin và xem xét các điều kiện xóa án tích đương nhiên của người nộp hồ sơ. Trường hợp thông tin cần biết thuộc quản lý của đơn vị khác thì gửi công văn xác minh.
Bước 3: Cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Khi xác định người yêu cầu cấp Phiếu có đủ điều kiện xóa án tích, cơ quan công an thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp cần phải xác minh thêm về điều kiện đương nhiên xóa án tích, thời hạn để cơ quan công an cấp Phiếu không quá 15 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
(b); Đối với pháp nhân bị kết án: các bước cần thực hiện để xóa án tích đương nhiên bao gồm:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Pháp nhân thương mại muốn xóa án tích nộp 01 bộ hồ sơ đến Tòa án nơi xét xử sơ thẩm vụ án qua một trong các hình thức:
- Trực tiếp tới Tòa án.
- Qua dịch vụ bưu chính.
Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ
Sau khi nhận được hồ sơ yêu cầu xóa án tích của pháp nhân thương mại, Tòa án xem xét tính hợp lệ của hồ sơ và các điều kiện đương nhiên xóa án tích của chủ thể. Trường hợp hồ sơ cần hoàn thiện, Tòa án thông báo cho pháp nhân để bổ sung hồ sơ.
Bước 3: Trả kết quả
Khi pháp nhân thương mại đã đáp ứng đủ các điều kiện đương nhiên xóa án tích, trong thời hạn 05 ngày kể từ nhận hồ sơ hợp lệ, Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án cấp giấy chứng nhận pháp nhân đã được xóa án tích.
Xem thêm: Hồ sơ, thủ tục xóa án tích 2025 | Luật sư tư vấn chi tiết
Dịch vụ tư vấn xóa án tích đương nhiên trọn gói tại Luật Ánh Ngọc
Hiểu được ý nghĩa to lớn của việc xóa án tích cũng như những khó khăn mà các chủ thể từng bị kết án gặp phải trên con đường tái hòa nhập cộng đồng, Luật Ánh Ngọc cung cấp dịch vụ xóa án tích đương nhiên trọn gói với những công việc cụ thể sau:
- Tư vấn chuyên sâu, xác định chính xác trường hợp: Luật Ánh Ngọc sẽ phân tích hồ sơ và các quy định pháp luật hiện hành để xác định quý khách hàng có đủ điều kiện đương nhiên xóa án tích hay không cũng như thời điểm cụ thể án tích được xóa.
- Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, hợp lệ: Khi xác định được quý khách hàng đủ điều kiện xóa án tích đương nhiên, Luật Ánh Ngọc sẽ hướng dẫn bạn thu thập đầy đủ các giấy tờ cần thiết để soạn hồ sơ hoặc chuẩn bị hồ sơ từ những thông tin quý khách hàng cung cấp nếu có yêu cầu.
- Hỗ trợ toàn diện quy trình: Không chỉ tư vấn điều kiện và giấy tờ cần thiết, Luật Ánh Ngọc còn thay mặt quý khách hàng thực hiện thủ tục xóa án tích đương nhiên tại cơ quan có thẩm quyền.
- Chi phí hợp lý: Luật Ánh Ngọc cam kết cung cấp dịch vụ với mức phí hợp lý, minh bạch và rõ ràng ngay từ đầu, đảm bảo không có chi phí phát sinh ngoài mong muốn.
Với những công việc cụ thể trên, Luật Ánh Ngọc cam kết thực hiện thành công thủ tục xóa án tích đương nhiên cho quý khách hàng. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline: 0878548558 hoặc email: lienhe@luatanhngoc.vn để được tư vấn cụ thể, chi tiết.
Một số câu hỏi thường gặp
Lệ phí xóa án tích đương nhiên đắt không?
Không. Với mong muốn hỗ trợ chủ thể từng bị kết án sớm ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng, pháp luật hiện hành quy định không thu lệ phí xóa án tích đương nhiên. Tuy nhiên, nếu quý bạn đọc thực hiện công việc khác thì có thể phát sinh chi phí.
Ví dụ: cá nhân bị kết án yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp với nội dung “không có án tích” bằng hình thức trực tiếp thì mức phí cần nộp là 200.000 đồng/lần/người (Thông tư số 16/2025/TT-BTC).
Ví dụ: pháp nhân thương mại yêu cầu Tòa án xóa án tích đương nhiên và cần thêm bản sao quyết định xóa án tích. Thì pháp nhân không mất lệ phí xóa án tích, mà chỉ nộp lệ phí cấp bản sao quyết định xóa án tích là 1.500 đồng/trang A4 (Quyết định 326/2016/QĐ-UBTVQH).
Thời gian đương nhiên xóa án tích tính như thế nào?
Theo Điều 73 Văn bản hợp nhất số 11/VBHN-VPQH năm 2025 Bộ Luật Hình sự thời gian đương nhiên xóa án tích được tính như sau:
- Thời hạn xóa án tích căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên.
- Trường hợp chưa được xóa án tích mà thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án thì thời hạn xóa án tích được tính lại kể từ ngày chấp hành xong án tích hoặc hết thời hiệu thi hành bản án mới.
Ví dụ: Anh A bị Tòa án nhân dân khu vực III - Hà Nội tuyên phạt tù 8 năm về tội “vô ý làm chết người. Đến 20/12/2022, anh A đã chấp hành xong hình phạt và cùng ngày bắt đầu tính thời gian để đương nhiên xóa án tích. (trong vòng 03 năm).
Tuy nhiên, đến 15/05/2024, anh A lại bị Tòa án nhân dân khu vực III - Hà Nội tuyên phạt tù 5 năm về tội “cướp tài sản”. Như vậy, anh A đã bị kết án tội mới trong thời hạn xóa án tích nên thời hạn này được tính lại kể từ ngày 16/05/2029.
Bạn có biết: Quy định thời hạn xóa án tích chi tiết từng trường hợp
Xóa án tích đương nhiên làm thủ tục ở đâu?
Hiện nay, cá nhân bị kết án có thể làm thủ tục xóa án tích đương nhiên tại cơ quan công an (gồm Cục hồ sơ nghiệp vụ và Phòng hồ sơ nghiệp vụ); pháp nhân thương mại bị kết án có thể xóa án tích đương nhiên tại Tòa án nơi xét xử sơ thẩm vụ án.
Tóm lại, bài viết trên đây đã cung cấp cho quý bạn đọc cái nhìn tổng quan về đương nhiên xóa án tích, từ điều kiện, hồ sơ cho đến thủ tục xóa. Nếu còn bất kỳ vướng mắc nào trong quá trình tìm hiểu về vấn đề này, hãy liên hệ ngay với Luật Ánh Ngọc để được tư vấn.