Án tích là gì? Quy định về án tích & xóa án tích mới nhất

Án tích là gì?

Hệ thống pháp luật hình sự hiện nay không có quy định giải thích về thuật ngữ “án tích”. Điều này khiến nhiều chủ thể trong xã hội không hiểu rõ bản chất của thuật ngữ này cũng như không lường trước được ảnh hưởng của nó đến cuộc sống của gia đình và bản thân. 

Theo đó, hiểu một cách đơn giản, án tích là dấu vết pháp lý ghi nhận việc một cá nhân hoặc pháp nhân thương mại đã thực hiện hành vi phạm tội và phải chịu hình phạt theo phán quyết của Tòa án. 

Việc có án tích sẽ tác động tiêu cực đến quá trình tái hòa nhập cộng đồng của chính bản thân người bị kết án khi phần lớn doanh nghiệp, tổ chức vẫn còn “ác cảm” với đối tượng này. Đồng thời, gia đình của người có án tích cũng sẽ bị ảnh hưởng khi ứng tuyển công việc, xét tuyển an ninh - quân đội,...Chính vì những lý do trên, xóa án tích là vấn đề được nhiều chủ thể quan tâm. 

Án tích có xóa được không?

Với những tác động tiêu cực của việc còn án tích, nhiều chủ thể luôn tìm hiểu về vấn đề xóa án tích cho mình. Vậy, pháp luật hiện hành có cho phép án tích được xóa để các chủ thể được xem như chưa từng kết án không? 

Câu trả lời là Có, án tích hoàn toàn có thể được xóa theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo đó, Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2025 ghi nhận 03 trường hợp xóa án tích bao gồm: 

• Đương nhiên xóa án tích. 
• Xóa án tích theo quyết định của Tòa án.
• Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt.

Việc quy định về chế định xóa án tích thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước, tạo cơ hội cho những người đã từng lầm lỡ nhưng có ý thức chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật và ý chí hoàn lương được tái hòa nhập cộng đồng, phục hồi các quyền và nghĩa vụ công dân. 

Giải đáp: Án tích có tự xóa không?

Các trường hợp xóa án tích theo quy định hiện nay

Để thể hiện sự phân tách rõ ràng giữa các tội phạm và giúp việc quản lý nhà nước đối với án tích được sát sao, pháp luật hiện hành đã quy định cụ thể về các trường hợp xóa án tích. 

Hiện nay, Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2025 quy định về 03 trường hợp xóa án tích như sau: 

Đương nhiên xóa án tích

Căn cứ Điều 70 và 89 Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2025 , có thể hiểu, đương nhiên xóa án tích là việc cá nhân được xóa án tích một cách tự động và pháp nhân được xóa án tích theo quyết định của Tòa án khi chủ thể đáp ứng đủ điều kiện luật định. 

Theo đó, việc đáp ứng đủ các điều kiện luật định là yếu tố quan trọng quyết định việc chủ thể từng bị kết án có được đương nhiên xóa án tích hay không. Pháp luật hiện hành quy định về các yêu cầu cần đáp ứng để được xóa án tích với từng đối tượng như sau: 

Với cá nhân bị kết án: pháp luật hiện hành quy định người bị kết án sẽ được đương nhiên xóa án tích khi đáp ứng các yêu cầu sau: 

• Không bị kết án về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh. 
• Đã chấp hành xong hình phạt chính, hết thời gian thử thách án treo, đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc bản án đã hết hiệu lực thi hành. 

• Từ khi chấp hành xong hình phạt hoặc bản án hết hiệu lực thi hành, cá nhân không phạm tội mới trong thời hạn: 

 

	Phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo	Phạt tù đến 05 năm	Phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm	Phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án
Thời hạn để xóa án tích	01 năm	02 năm	03 năm	05 năm

 

Ví dụ: Anh A trong một lần xô xát với trộm đã khiến người này tử vong. Anh A bị Tòa án nhân dân khu vực I - Hà Nội tuyên phạt cải tạo không giam giữ 18 tháng về tội “giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội” vào ngày 17/06/2020. 

Tính đến hết ngày 18/12/2021, anh A đã chấp hành xong hình phạt và bắt đầu tính thời gian xóa án tích. Như vậy, đến ngày 18/12/2022 (thời hạn 01 năm), anh A không thực hiện hành vi phạm tội mới thì được đương nhiên xóa án tích. 

Với pháp nhân thương mại bị kết án: xuất phát từ bản chất pháp lý khác nhau giữa cá nhân và pháp nhân nên Bộ Luật Hình sự Việt Nam đưa ra quy định riêng về điều kiện cần đáp ứng để đương nhiên xóa án tích với pháp nhân thương mại bị kết án như sau: 

• Đã chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc bản án đã hết thời hiệu thi hành. 
• Kể từ khi chấp hành xong án tích hoặc hết thời hiệu thi hành bản án, pháp nhân thương mại không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 02 năm. 

Ví dụ: Công ty trách nhiệm hữu hạn ABC bị Tòa án nhân dân khu vực II - Hà Nội phạt 3.000.000.000 đồng về tội “vi phạm quy định về cạnh tranh” vào ngày 20/07/2022. Đến ngày 15/08/2022, công ty đã nộp đủ tiền phạt và bắt đầu tính thời hạn xóa án tích. 

Hết ngày 15/08/2024, công ty ABC không thực hiện hành vi phạm tội mới thì có thể làm thủ tục xóa án tích tại Tòa án nhân dân khu vực II. 

Xóa án tích theo quyết định của Tòa án

Dựa theo Điều 71 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2025, quý bạn đọc có thể hiểu xóa án tích theo quyết định của Tòa án là việc người bị kết án đáp ứng các điều kiện luật định và được Tòa án nơi xét xử sơ thẩm bản án đưa ra quyết định xóa án tích. 

Như vậy, việc đáp ứng điều kiện là một trong những yếu tố quyết định việc chủ thể có được xóa án tích không. Pháp luật hiện hành đưa ra các điều kiện cần đáp ứng để được Tòa án xóa án tích như sau: 

• Bị kết án thuộc một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh. 
• Có thái độ chấp hành pháp luật và thái độ lao động tốt. 
• Đã chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án. 
• Không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn: 

	Phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo	Phạt tù đến 05 năm	Phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm	Phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án
Thời hạn để xóa án tích	01 năm	03 năm	05 năm	07 năm

 

Ví dụ: Bà C bị Toà án nhân dân khu vực III - Hà Nội kết án 12 năm tù về tội “trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân” vào ngày 13/05/2018. Đến ngày 14/05/2030, bà A đã chấp hành xong hình phạt tù và bắt đầu tính thời hạn để xóa án tích. 

Sau khi chấp hành xong hình phạt tù, bà A có thái độ chấp hành pháp luật và thái độ lao động tốt và trong thời hạn 05 năm (tính đến ngày 14/05/2035) bà không thực hiện hành vi phạm tội mới. Lúc này, bà A làm thủ tục xóa án tích tại Tòa án nhân dân khu vực III - Hà Nội và có thể được Tòa án xem xét ra quyết định xóa án tích. 

Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt

Theo Điều 72 Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2025, có thể hiểu xóa án đặc biệt là trường hợp người bị kết án có biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi cư trú đề nghị Tòa án ra quyết định xóa án tích khi đáp ứng điều kiện luật định. 

Như vậy, các chủ thể bị kết án thuộc trường hợp này, tính từ khi chấp hành xong án tích hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, phải không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn: 

	Phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo	Phạt tù đến 05 năm	Phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm	Phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án
Không bị kết án về tội quy định tại Chương XIII và XXVI	04 tháng	08 tháng	12 tháng	20 tháng
Bị kết án về tội quy định tại Chương XIII và XXVI	04 tháng	12 tháng	20 tháng	28 tháng

 

Ví dụ: Ngày 26/12/2023, ông D bị gia đình bà E kiện ra Tòa án khu vực IV - Hà Nội vì có hành vi xâm nhập trái phép chỗ ở của gia đình bà. Ngày 14/02/2024, Tòa án tuyên phạt 06 tháng tù giam đối với ông D về tội “xâm phạm chỗ ở của người khác”. 

Đến ngày 15/08/2024, ông D đã chấp hành xong hình phạt với thái độ tốt. Đồng thời, sau khi ra tù, ông D đã đưa ra nhiều cống hiến cho sự phát triển của kinh tế địa phương nên Ủy ban nhân dân đã đề nghị Tòa án xóa án tích cho ông. Trong trường hợp này, nếu đã qua được 04 tháng từ khi ra tù (15/02/2025) và ông D không phạm tội mới thì Tòa án khu vực IV xem xét xóa án tích cho ông. 

Tóm lại, hiện nay pháp luật hình sự Việt Nam ghi nhận 03 trường hợp xóa án tích bao gồm: đương nhiên xóa án tích, xóa án tích theo quyết định của tòa án và xóa án tích đặc biệt. Việc hiểu rõ từng trường hợp xóa án tích sẽ giúp chủ thể xác định chính xác hình thức phù hợp với mình cũng như điều kiện, thủ tục cần để xóa án tích. 

Xem thêm: [2025] Quy định thời hạn xóa án tích chi tiết từng trường hợp

Luật Ánh Ngọc tư vấn trọn gói thủ tục xóa án tích 2025

Hiện nay, với sự thay đổi của các văn bản quy phạm pháp luật và việc sáp nhập bộ máy nhà nước cũng như các tỉnh thành phố, việc hoàn thiện thủ tục xóa án tích đã gây ra khó khăn cho những người bị kết án muốn làm lại cuộc đời. 

Hiểu được những rắc rối trong quá trình thực hiện của quý khách hàng, Luật Ánh Ngọc đưa ra dịch vụ tư vấn xóa án tích trọn gói giúp bạn tiết kiệm tối đa công sức và chi phí với những công việc sau: 

• Đánh giá hồ sơ bước đầu: Khi tiếp nhận thông tin từ khách hàng, Luật Ánh Ngọc sẽ đưa ra những tư vấn chuyên sâu, đảm bảo xác định được trường hợp xóa án tích phù hợp với khách hàng. 
• Hướng dẫn và chuẩn bị hồ sơ xóa án tích: Sau khi đã xác định được trường hợp xóa án tích của quý khách hàng, Luật Ánh Ngọc sẽ đưa ra những hướng dẫn chính xác hoặc chuẩn bị hồ sơ chuẩn theo quy định của pháp luật dựa trên thông tin khách hàng cung cấp. 
• Đại diện thực hiện thủ tục với cơ quan có thẩm quyền xóa án tích: Luật Ánh Ngọc còn hỗ trợ khách hàng trong quá trình thực hiện thủ tục tại cơ quan Công an hoặc Tòa án để xóa án tích cho quý khách. Trường hợp quý khách muốn tự mình thực hiện, chúng tôi sẽ phân công chuyên viên đi cùng để tạo sự an tâm. 
• Bàn giao kết quả: Khi hoàn tất thủ tục và nhận được kết quả (Phiếu lý lịch tư pháp hoặc quyết định của Tòa án công nhận xóa án tích), Luật Ánh Ngọc sẽ bàn giao ngay cho quý khách hàng vào thời gian đã cam kết. 

Với những công việc cụ thể trên, Luật Ánh Ngọc tự tin là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn xóa án tích uy tín hàng đầu cả nước. Để nhận được tư vấn về gói dịch vụ phù hợp ngay hôm nay, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua các phương thức:

• Hotline: 0878548558
• Email: lienhe@luatanhngoc.vn

Một số câu hỏi thường gặp

Xóa án tích xong có được xem như chưa có tội không?

Không. Chủ thể sau khi xóa án tích chỉ được xem như là chưa bị kết án. Còn những tội mà người hoặc pháp nhân thương mại từng vi phạm thì sẽ được cơ quan Công an lưu giữ để phục vụ cho công tác quản lý. 

Trong phiếu lý lịch có ghi án tích không?

Có. Hiện nay pháp luật ghi nhận 02 loại Phiếu lý lịch tư pháp được với nội dung khác nhau, cụ thể: 

• Phiếu lý lịch tư pháp số 1: cấp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có yêu cầu và ghi nhận nội dung “không có án tích” nếu chủ thể đã xóa án tích hoặc không có án tích. 
• Phiếu lý lịch tư pháp số 2: cấp cho cơ quan tố tụng, cá nhân có yêu cầu và ghi nhận tình trạng án tích kể cả xóa án tích hay chưa. 

Tóm lại, dù quý bạn đọc đã xóa án tích thì án tích vẫn được ghi rõ tại Phiếu lý lịch tư pháp số 2 hoặc Phiếu lý lịch tư pháp số 1 nếu chưa xóa án tích. 

Chưa được xóa án tích cũ mà tiếp tục phạm tội mới thì thời gian xóa án tích cũ được tính như thế nào?

Căn cứ Khoản 2 Điều 73 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2025, trường hợp cá nhân hoặc pháp nhân thương mại chưa được xóa án tích cũ mà tiếp tục phạm tội mới thì thời gian xóa án tích cũ đã thực hiện sẽ không còn hiệu lực. 

Lúc này, thời gian tính để xóa án tích với các chủ thể sẽ được tính lại từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành. 

>>>> Xem thêm: Cách tính thời gian xóa án tích theo quy định mới nhất

Người dưới 18 tuổi phạm tội thì có được coi là không có án tích không?

Có. Theo khoản 1 Điều 107 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2025 thì người dưới 18 tuổi phạm tội bị kết án coi là không có án tích nếu thuộc một trong các trường hợp sau: 

• Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi. 
• Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý. 
• Người bị áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng. 

Có được phép nhận nuôi con nuôi khi có án tích về tội cố ý xâm phạm tính mạng không?

Không. Để đảm bảo quyền cơ bản cho những người được nhận nuôi, pháp luật đưa ra quy định về những trường hợp không được nhận con nuôi tại Điều 14 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 như sau: 

• Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
• Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh. 
• Đang chấp hành hình phạt tù. 
• Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em. 

Tóm lại, trường hợp chưa được xóa án tích về tội cố ý xâm phạm tính mạng người khác thì không được phép nhận nuôi con nuôi. 

Bài viết trên đây đã cung cấp cho quý bạn đọc cái nhìn tổng quan về án tích cũng như các quy định hiện hành về án tích và xóa án tích. Việc nắm rõ quy định pháp luật về vấn đề này giúp cá nhân và pháp nhân bị kết án nhanh chóng có cơ hội làm lại cuộc đời. Hãy liên hệ ngay với Luật Ánh Ngọc nếu bạn đọc còn vướng mắc liên quan đến án tích, chúng tôi sẽ tư vấn ngay cho quý khách hàng.