Xóa án tích là gì?
Án tích là một trong những hậu quả pháp lý của việc bị kết án, gắn với người bị kết án.
Xoá án tích là xoá bỏ việc mang án tích, là sự công nhận coi như chưa bị kết án đối với người trước đó đã bị Toà án xét xử, kết tội. Đây là một cơ chế quan trọng trong pháp luật hình sự, nhằm tạo điều kiện cho người phạm tội có cơ hội sửa chữa sai lầm, tái hòa nhập cộng đồng và lấy lại các quyền dân sự, chính trị đã bị hạn chế do án tích.
Tuy nhiên, việc xóa án tích không phải lúc nào cũng được áp dụng. Có hai trường hợp cụ thể mà theo quy định, cá nhân sẽ không được xóa án tích:
- Người bị kết án do lỗi vô ý về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng
- Người được miễn hình phạt.
Nói cách khác, xoá án tích chỉ áp dụng với những trường hợp thực sự bị coi là có án tích theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam, và đã đáp ứng đủ điều kiện theo từng hình thức (đương nhiên được xóa án tích, xóa án tích theo quyết định của Tòa án hoặc xoá án tích trong trường hợp đặc biệt).
Điều kiện xóa án tích với từng hình thức
Sau khi đã hiểu rõ xóa án tích là gì và ai không thuộc diện được áp dụng, điều quan trọng tiếp theo là nắm bắt các điều kiện cụ thể để được xóa án tích theo từng hình thức. Pháp luật Việt Nam quy định chi tiết các tiêu chí mà một người phải đáp ứng để được công nhận là đã xóa bỏ án tích, tùy thuộc vào loại tội phạm và quá trình cải tạo của họ.
Tùy theo từng hình thức xóa án tích: đương nhiên được xóa án tích, xóa án tích theo quyết định của Tòa án hay xoá án tích trong trường hợp đặc biệt mà pháp luật quy định những điều kiện khác nhau về thời gian, hành vi và thủ tục.
Đương nhiên được xóa án tích
Đương nhiên xóa án tích được hiểu là đến một thời hạn theo quy định của pháp luật, người bị kết án chấp hành xong đầy đủ các quyết định của bản án và không có hành vi phạm tội mới trong thời hạn do luật định, thì người đó đương nhiên được xóa án tích.
Đương nhiên được xóa án tích áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội quy định tại Chương XIII (các tội xâm phạm an ninh quốc gia) và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự (các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh)
Để được đương nhiên xóa án tích thì tại Khoản 2 Điều 70 BLHS quy định: Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
- 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
- 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
- 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
- 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn được xem xét xóa án tích nêu trên (01 năm, 02 năm, 03 năm, 05 năm) thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Ngoài ra, trong thời hạn xóa án tích thì người bị kết án không được thực hiện hành vi phạm tội mới. Tội phạm mới này có thể là bất kỳ loại tội phạm (có thể được thực hiện với lỗi cố ý hoặc vô ý). Nếu như người bị kết án chưa được xóa án tích lại phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xóa án tích cũ được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành.
Ví dụ: A bị kết án 6 tháng tù về tội đánh bạc. Sau khi chấp hành xong hình phạt và 1 năm trôi qua mà A không vi phạm pháp luật thì A đương nhiên được xóa án tích theo quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự.
Xem thêm: Thủ tục xóa án tích tại Sở tư pháp - Đương nhiên xóa án tích
Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Xóa án tích theo quyết định của Tòa án (Điều 71 Bộ luật Hình sự năm 2015): Được áp dụng đối với người bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện:
- Tòa án quyết định xóa án tích căn cứ vào tính chất tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án.
- Thời hạn xóa án tích theo quyết định của Tòa án được xác định là từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:
+ 01 năm nếu bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo;
+ 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
+ 05 năm nếu bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm,
+ 07 năm nếu bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Như vậy, trường hợp xóa án tích theo Quyết định của Tòa án thì người bị kết án phải đáp ứng nhiều điều kiện hơn so với trường hợp đương nhiên xóa án tích. Tức là, bên cạnh việc chấp hành xong bản án, không có hành vi phạm tội mới (không bị khởi tố bị can) trong một thời hạn theo quy định của pháp luật, thì Tòa án còn phải xem xét trên cơ sở tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án để ra Quyết định xóa án tích.
Lưu ý:
- Người bị kết án phải làm đơn gửi đến Toà án để đương xoá án tích
- Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hạn thời hạn quy định thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
- Người bị Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu, thì sau 01 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích; nếu bị bác đơn lần thứ hai trở đi, thì sau 02 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích.
Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Xoá án tích trong trường hợp đặc biệt là xóa án tích do Tòa án quyết định nhưng ở thời điểm sớm hơn khi thoả mãn các điều kiện đặt biệt. Tòa án quyết định xóa án tích trong thời hạn sớm hơn khi người bị kết án đáp ứng đủ 3 điều kiện sau:
- Về nội dung: Người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt (sau khi chấp hành xong bản án hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án đã hoà nhập vào cộng đồng, tham gia làm ăn lương thiện, chấp hành đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước…) và đã lập công (có thành tích xuất sắc trong cuộc sống, sản xuất, học tập,...) được cơ quan, tổ chức khen thưởng hoặc chứng nhận.
- Về hình thức: Có đề nghị của cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó thường trú về việc xóa án tích trong thời hạn sớm hơn cho người bị kết án
- Về thời điểm: Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định kể từ khi chấp hành xong bản án hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án.
Luật Ánh Ngọc - tư vấn hồ sơ, thủ tục xóa án tích trọn gói 2025
Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, tận tâm và am hiểu sâu sắc về pháp luật hình sự, Luật Ánh Ngọc cam kết mang đến dịch vụ xóa án tích hiệu quả và minh bạch với các công việc sau:
- Tư vấn chuyên sâu: Luật Ánh Ngọc xác định trường hợp xóa án tích của quý khách hàng đồng thời xem xét điều kiện cũng như thời hạn xóa án tích.
- Chuẩn bị hồ sơ: Sau khi xác định quý khách hàng đủ điều kiện xóa án tích, Luật Ánh Ngọc sẽ lên phương án thực hiện đồng thời chuẩn bị hồ sơ xin xóa án tích theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
- Đại diện thực hiện thủ tục: Quý khách hàng chỉ cần cung cấp các thông tin cần thiết, chúng tôi sẽ thay mặt thực hiện quy trình xóa án tích với cơ quan nhà nước.
- Bảo mật thông tin: Luật Ánh Ngọc cam kết bảo mật mọi thông tin cá nhân và đảm bảo không ảnh hưởng tới cuộc sống của quý khách.
Với những công việc trên, Luật Ánh Ngọc là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ xóa án tích uy tín trên toàn quốc. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần giải quyết trong trường hợp cụ thể, hãy liên hệ ngay với chúng tôi - Luật Ánh Ngọc qua số Hotline: 0878548558 hoặc Email: lienhe@luatanhngoc.vn để được giải đáp và hỗ trợ bạn nhanh chóng với chi phí hợp lý.
Như vậy, theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và các văn bản liên quan, quy định về xóa án tích được chia làm 3 hình thức chính: Đương nhiên được xóa án tích; xóa án tích theo quyết định của Toà và xoá án tích trong trường hợp đặc biệt. Việc hiểu rõ quy định về xóa án tích không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người từng bị kết án, mà còn tạo điều kiện cho họ được làm lại cuộc đời một cách công bằng và đúng pháp luật.