1. Định nghĩa quyền đối với giống cây trồng
"Quyền đối với giống cây trồng" là quyền độc quyền của cá nhân hoặc tổ chức đối với giống cây mà họ đã tạo ra, phát hiện, phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu. Điều này bảo vệ các quyền liên quan đến việc chọn lọc, phát triển, sử dụng, và truyền đạt giống cây trồng. Quyền này được xác nhận thông qua văn bằng bảo hộ, cho phép chủ sở hữu khai thác và sử dụng giống cây một cách độc quyền.
Do đó, quyền liên quan đến giống cây trồng bao gồm các quyền cá nhân và tài sản của người đã tạo ra hoặc sở hữu bản quyền về giống cây trồng. Quyền này bao gồm việc lựa chọn, khám phá, phát triển, sử dụng, truyền đạt cho người khác, thừa kế và nhận quyền bảo vệ khi giống cây trồng bị xâm phạm. Điều này bao hàm hai quyền chính: quyền cá nhân và quyền bảo hộ về giống cây trồng.
2. Nội dung về quyền đối với giống cây trồng
2.1. Quyền của người tạo ra giống cây trồng
Theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, người đã chọn tạo hoặc khám phá, và phát triển giống cây trồng mới sẽ được coi là tác giả của giống cây đó. Nếu có nhiều người tham gia vào quá trình này, họ sẽ là đồng tác giả. Người tạo ra giống cây trồng có những quyền sau:
- Được ghi tên là người tạo ra giống cây trồng trong các văn bản chính thức và tài liệu liên quan;
- Được hưởng thù lao theo thỏa thuận hoặc quy định của pháp luật.
2.2. Quyền của người sở hữu bản quyền giống cây trồng
Người sở hữu bản quyền giống cây trồng có những quyền sau:
- Được quyền sử dụng hoặc cho phép người khác sử dụng vật liệu nhân giống của giống cây trồng đã được bảo hộ. Quyền này bao gồm quyền sản xuất, chế biến, chào hàng, xuất nhập khẩu, và các hoạt động thị trường khác;
- Quyền chống lại việc sử dụng trái phép giống cây trồng của mình. Điều này bao hàm việc ngăn chặn việc sử dụng giống cây trồng mà không có sự cho phép hoặc vi phạm các quyền khác của người sở hữu;
- Ngăn chặn việc sử dụng tên giống cây trồng một cách trái phép hoặc trùng lặp với tên giống cây trồng đã được bảo hộ;
- Yêu cầu tiền đền bù nếu có vi phạm quyền bảo hộ giống cây trồng;
- Người sở hữu bản quyền giống cây trồng, theo quy định, cũng có quyền thừa kế hoặc được thừa kế quyền liên quan đến giống cây trồng và cũng có quyền chuyển nhượng các quyền liên quan đến giống cây trồng đó.
2.3. Quyền tạm thời liên quan đến giống cây trồng
Quyền tạm thời đối với giống cây trồng là quyền thuộc về người đăng ký bảo hộ giống cây trồng, bắt đầu từ ngày đơn đăng ký được công khai cho đến khi Bằng bảo hộ được cấp. Trong trường hợp không có Bằng bảo hộ, quyền tạm thời sẽ không áp dụng.
Nếu người đăng ký bảo hộ biết rằng một người khác đang sử dụng giống cây trồng đã được đăng ký cho mục đích thương mại, theo luật lệ, người đăng ký có quyền thông báo bằng văn bản đến người đó. Trong thông báo, người đăng ký cần ghi rõ ngày họ nộp đơn bảo hộ và ngày đơn đăng ký được công bố. Mục đích chính của thông báo này là để người sử dụng giống cây trồng thương mại biết và ngừng việc sử dụng giống cây trồng đó.
Xem thêm bài viết: Vì sao cần bảo hộ tài sản trí tuệ? Đặc trưng khác với tài sản hữu hình
2.4. Hành vi vi phạm quyền liên quan đến giống cây trồng
Các hành động sau đây sẽ bị coi là vi phạm quyền của người sở hữu bản quyền giống cây trồng:
- Thực hiện việc khai thác, sử dụng các quyền liên quan đến giống cây trồng mà không có sự cho phép từ người sở hữu;
- Sử dụng tên của giống cây trồng mà tên đó giống hoặc rất giống với tên đã được bảo hộ cho giống cây trồng thuộc cùng loại hoặc của những loài gần gũi;
- Tiếp tục sử dụng giống cây trồng đã được bảo hộ mà không thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền đền bù.
Xem thêm bài viết: Thủ tục chuyển nhượng Giấy đăng ký nhãn hiệu theo quy định mới nhất
3. Giới hạn các quyền của người sở hữu giống cây trồng đã được bảo hộ
Dựa trên quy định của luật sở hữu trí tuệ, những hành động sau đây không được xem là vi phạm quyền của người sở hữu giống cây trồng đã được bảo hộ:
- Sử dụng giống cây trồng cho mục đích cá nhân và không liên quan đến thương mại;
- Sử dụng giống cây trồng cho mục đích thử nghiệm;
- Sử dụng giống cây trồng để tạo ra một giống cây trồng mới, ngoại trừ khi người sở hữu mở rộng quyền của mình cho giống cây trồng đó;
- Việc sản xuất giống cây trồng từ sản phẩm thu hoạch để tự sử dụng và gieo trồng cho mùa vụ tiếp theo trên khu đất của mình.
Theo quy định, quyền sở hữu đối với giống cây trồng không áp dụng cho việc liên quan đến vật liệu của giống cây trồng đã được bảo hộ, trừ khi có sự cho phép từ người sở hữu hoặc người được ủy quyền bởi người sở hữu để bán hoặc thực hiện hành động khác liên quan đến việc đưa ra thị trường trong nước hoặc quốc tế. Tuy nhiên, có những trường hợp cụ thể như:
- Hành vi liên quan đến việc tiếp tục nhân giống giống cây trồng đã được bảo hộ;
- Hành động xuất khẩu vật liệu giống cây trồng đã được bảo hộ đến các quốc gia không có bảo hộ cho giống cây trồng đó, trừ khi mục đích là tiêu thụ tại chỗ.
Quyền đối với giống cây trồng là một phần quan trọng của hệ thống sở hữu trí tuệ, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển cây trồng. Điều này nhấn mạnh sự quan trọng của việc bảo vệ và khuyến khích sáng tạo trong việc phát triển giống cây mới, giúp nâng cao năng suất, chất lượng và đa dạng trong nghề trồng trọt.
Đồng thời, việc bảo hộ giống cây trồng cũng góp phần đảm bảo rằng những người làm việc với giống cây mới có được lợi ích kinh tế từ sáng tạo của mình. Tuy nhiên, quyền đối với giống cây trồng cũng đặt ra một số thách thức, như việc xác định rõ ràng hành vi xâm phạm và việc áp dụng quyền tạm thời.
Để đạt được sự cân bằng giữa bảo vệ quyền lợi của người sở hữu và quyền lợi cộng đồng, việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định và luật lệ liên quan đến giống cây trồng là điều cần thiết.
Đồng thời, việc này cũng cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhóm liên quan, bao gồm nhà nghiên cứu, nông dân, và chính phủ, để đảm bảo rằng việc bảo hộ giống cây trồng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đảm bảo an ninh lương thực và phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp.
Xem thêm bài viết: Dịch vụ đăng ký kiểu dáng công nghiệp theo quy định mới nhất?