1. Quy định về quảng cáo thực phẩm chức năng
Được thiết lập dựa trên các quy định của Khoản 3 Điều 1 của Thông tư 09/2015/TT-BYT, thực phẩm chức năng được định nghĩa là một hạng mục đặc biệt của thực phẩm, thường kèm theo phụ gia thực phẩm. Trong cuộc sống hàng ngày, thực phẩm chức năng được hiểu như là các sản phẩm thực phẩm bổ sung vào chế độ ăn uống của con người nhằm cải thiện sức khỏe, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe và ngăn ngừa các loại bệnh. Điều quan trọng cần lưu ý là thực phẩm chức năng không phải là thuốc chữa bệnh.
Trong bối cảnh này, khái niệm quảng cáo, theo định nghĩa của Khoản 1 Điều 2 của Luật Quảng cáo năm 2012, là việc sử dụng các phương tiện truyền thông để giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi, cũng như sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi, cùng với tổ chức và cá nhân kinh doanh các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đó. Quảng cáo không bao gồm các tin tức thời sự, thông tin về chính sách xã hội và thông tin cá nhân.
Do đó, thực phẩm chức năng, được biểu đạt dưới dạng các sản phẩm hoặc hàng hoá, đóng vai trò quan trọng trong quá trình quảng cáo và phân phối đến đối tượng tiêu dùng. Sự hiểu biết về quy định và quy tắc trong việc quảng cáo thực phẩm chức năng là vô cùng quan trọng đối với cả cá nhân và tổ chức tham gia trong lĩnh vực này, nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và đảm bảo rằng thông tin được truyền tải đến khách hàng là chính xác và đúng đắn.
2. Quy định về nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng
Trong lĩnh vực quảng cáo thực phẩm chức năng, nhiệm vụ tạo nội dung quảng cáo không chỉ đơn giản là một bước quan trọng mà còn là một quy trình phức tạp, yêu cầu tuân thủ nhiều nguyên tắc và quy định cụ thể. Dưới đây là một số quy định về nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng mà mọi người cần tuân thủ:
- Phù hợp với công dụng công bố: Nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng cần phản ánh đúng công dụng mà sản phẩm đã được công bố và được phép sử dụng. Điều này đảm bảo sự chính xác và đáng tin cậy trong quảng cáo;
- Thông tin cơ bản: Mọi quảng cáo thực phẩm chức năng phải bao gồm các thông tin cơ bản như tên thực phẩm, tên và địa chỉ của nhà sản xuất hoặc đơn vị đưa sản phẩm ra thị trường, cũng như phải cung cấp thông tin về tác dụng chính và tác dụng phụ của sản phẩm (nếu có);
- Hạn chế về sử dụng thông tin không liên quan: Nội dung quảng cáo không được sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, hoặc bất kỳ thông tin nào liên quan đến các đơn vị y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế, thư cảm ơn từ người bệnh, hoặc bài viết từ bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế. Mục tiêu là tránh gây hiểu lầm rằng sản phẩm là một loại thuốc;
- Khuyến cáo về tính không phải là thuốc: Quảng cáo thực phẩm chức năng phải có khuyến cáo rõ ràng: "Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh." Đối với quảng cáo trên báo nói hoặc báo hình, khuyến cáo này phải được đọc rõ ràng. Đối với các phương tiện truyền thông khác, khuyến cáo phải được thể hiện bằng chữ viết rõ ràng và có màu tương phản với màu nền.
Tạo nội dung quảng cáo thực phẩm chức năng đòi hỏi sự cân nhắc và tuân thủ một loạt các quy tắc và hướng dẫn để đảm bảo tính chính xác, minh bạch và an toàn cho người tiêu dùng.
3. Quy định về hồ sơ đăng ký quảng cáo thực phẩm chức năng
Hồ sơ đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo thực phẩm bổ sung phải đầy đủ và bao gồm các tài liệu sau đây:
- Đơn đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo: Đây là bước khởi đầu quan trọng, trong đó nhà sản xuất hoặc đơn vị đưa sản phẩm ra thị trường đăng ký nội dung quảng cáo của họ;
- Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm và bản công bố sản phẩm đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận: Bao gồm bản sao của giấy tiếp nhận có xác nhận từ cơ quan có thẩm quyền, đồng thời phải được tổ chức hoặc cá nhân đăng ký xác nhận;
- Mẫu nhãn sản phẩm: Đây là mẫu nhãn trên sản phẩm, và bản mẫu này cũng cần có xác nhận từ tổ chức hoặc cá nhân;
- Nội dung quảng cáo: Đối với quảng cáo trên các phương tiện truyền thông như báo nói hoặc báo hình, hồ sơ phải bao gồm kịch bản dự kiến của quảng cáo và nội dung dự kiến đã được ghi lại trong đĩa hình và đĩa âm thanh. Đối với quảng cáo trên các phương tiện khác, cần phải có một mẫu nội dung dự kiến (ma két) của quảng cáo, bản in màu, và cũng phải được xác nhận bởi tổ chức hoặc cá nhân.
Hồ sơ này đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh tính chính xác và tuân thủ quy định của quảng cáo thực phẩm bổ sung, đồng thời đảm bảo rằng thông tin được truyền tải đến người tiêu dùng là đúng đắn và minh bạch.
4. Quy định về thẩm quyền và thời hạn giải quyết thủ tục
Trong quá trình xin xác nhận nội dung quảng cáo thực phẩm bổ sung, việc này sẽ được thực hiện thông qua sự tham gia của cơ quan cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm. Điều này đòi hỏi họ tiếp nhận hồ sơ và tiến hành xử lý quy trình.
Thời hạn dự kiến để hoàn thành quá trình này là khoảng 20 ngày làm việc, được tính từ thời điểm mà họ tiếp nhận hồ sơ đầy đủ và đáp ứng đủ các yêu cầu cần thiết. Trong khoảng thời gian này, cơ quan sẽ xem xét, đánh giá và xác nhận tính chính xác và tuân thủ của nội dung quảng cáo thực phẩm bổ sung, đồng thời đảm bảo rằng thông tin được truyền tải là minh bạch và đúng đắn, nhằm bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo tính an toàn và chất lượng của thực phẩm chức năng.
Có cấm quảng cáo thực phẩm chức năng trên phương tiện thông tin đại chúng không?
Điều này liên quan đến Điều 7 của Luật Quảng cáo 2012, nơi quy định danh sách các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ bị cấm quảng cáo. Danh sách này bao gồm:
- Hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật. Điều này áp dụng cho những sản phẩm hoặc dịch vụ mà luật phạm quy định cấm kinh doanh hoặc có ràng buộc chặt chẽ;
- Thuốc lá. Luật nghiêm ngặt về quảng cáo thuốc lá để đảm bảo sức khỏe công cộng;
- Rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên. Việc hạn chế quảng cáo rượu có nồng độ cao nhằm giảm thiểu tác động xấu đối với sức khỏe và an toàn cộng đồng;
- Sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo. Điều này nhằm bảo vệ sức khỏe của trẻ em và đảm bảo rằng các sản phẩm này không được quảng cáo để thay thế sữa mẹ;
- Thuốc kê đơn; thuốc không kê đơn nhưng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử dụng hoặc sử dụng có sự giám sát của thầy thuốc. Việc quảng cáo thuốc phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả;
- Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích dục. Nhằm ngăn chặn quảng cáo sản phẩm có thể gây hại cho tâm lý và sức khỏe của người tiêu dùng;
- Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao và các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích động bạo lực. Điều này đảm bảo rằng không có sự xúc tiến của các sản phẩm liên quan đến vũ khí hoặc bạo lực trên phương tiện thông tin đại chúng;
- Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo khác do Chính phủ quy định khi có phát sinh trên thực tế. Chính phủ có quyền điều chỉnh và cấm quảng cáo đối với các sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể khác mà họ cho rằng cần được kiểm soát hoặc hạn chế.
Dựa trên danh sách này, thực phẩm bổ sung không nằm trong danh sách sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ bị cấm quảng cáo. Do đó, nó được phép quảng cáo trên phương tiện thông tin đại chúng.
5. Quảng cáo thực phẩm chức năng phải lưu ý những vấn đề gì?
Theo Điều 5 của Nghị định 181/2013/NĐ-CP, quy định về quảng cáo thực phẩm và phụ gia thực phẩm, quảng cáo thực phẩm bổ sung cần tuân theo một số quy tắc và nội dung sau:
- Tuân thủ quy hoạch công bố sản phẩm: Nội dung quảng cáo thực phẩm bổ sung phải phù hợp với thông tin đã được công bố và xác nhận trong Giấy tiếp nhận bản công bố hoặc Giấy xác nhận an toàn thực phẩm;
- Thông tin cơ bản: Quảng cáo thực phẩm bổ sung phải bao gồm tên thực phẩm bổ sung, cũng như tên và địa chỉ của tổ chức hoặc cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường;
- Nội dung chi tiết: Ngoài thông tin cơ bản, quảng cáo cần bao gồm tác dụng chính và tác dụng phụ của sản phẩm (nếu có);
- Khuyến cáo về tính không phải là thuốc: Trong quảng cáo thực phẩm bổ sung, cần có một khuyến cáo rõ ràng: "Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh;
- Không gây hiểu nhầm với thuốc: Quảng cáo thực phẩm bổ sung không được thiết kế để gây hiểu nhầm rằng sản phẩm đó là một loại thuốc;
- Quảng cáo trên phương tiện truyền thông đọc rõ ràng: Trong trường hợp quảng cáo thực phẩm bổ sung trên báo nói hoặc báo hình, cần đọc rõ ràng nội dung quy định trong Điểm a Khoản 2 và Khoản 3 của Điều này.
Những quan điểm này giúp đảm bảo tính chính xác, minh bạch và an toàn trong quảng cáo thực phẩm bổ sung, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
6. Quảng cáo thực phẩm chức năng nhưng không thể hiện trong quảng cáo khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh” bị xử phạt như thế nào?
Quảng cáo thực phẩm bổ sung mà không tuân thủ quy tắc khuyến cáo "Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh" sẽ bị xử phạt theo quy định của Nghị định 38/2021/NĐ-CP, được điều chỉnh bởi điểm a và b khoản 15 Điều 4 của Nghị định 129/2021/NĐ-CP. Cụ thể, vi phạm các quy định về quảng cáo thực phẩm và phụ gia thực phẩm sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng: Đối với hành vi quảng cáo thực phẩm bổ sung để bảo vệ sức khỏe mà không tuân thủ hoặc không thể hiện đầy đủ quy tắc khuyến cáo "Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh";
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng: Đối với một trong các hành vi sau đây: a) Quảng cáo thực phẩm bổ sung không tuân thủ quy hoạch công bố sản phẩm hoặc không thể hiện đúng nội dung được quy định. b) Quảng cáo thực phẩm bổ sung thiếu một trong các thông tin quan trọng như tên thực phẩm, phụ gia thực phẩm; khuyến cáo về nguy cơ, cảnh báo đối tượng không được sử dụng theo quy định; tên và địa chỉ của tổ chức hoặc cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường;
- Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng: Đối với hành vi tổ chức hội chợ, hội thảo, hội nghị, triển lãm có phát tán hoặc thuyết trình các sản phẩm in, ghi âm, ghi hình, thiết bị lưu chứa dữ liệu giới thiệu thực phẩm bổ sung không đúng với hồ sơ công bố hợp quy hoặc hồ sơ đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc hồ sơ tự công bố sản phẩm hoặc hồ sơ đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo;
- Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng: Đối với một trong các hành vi sau đây: Quảng cáo sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, được sỹ, nhân viên y tế, thư cảm ơn, lời cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế. Quảng cáo thực phẩm bổ sung gây hiểu nhầm rằng sản phẩm đó có tác dụng như một loại thuốc chữa bệnh. Quảng cáo thực phẩm có nội dung đăng tải, dẫn, trích dẫn hoặc nêu ý kiến người bệnh mô tả thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh.
Ngoài việc xử phạt tiền, còn có biện pháp xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả như tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm, buộc cải chính thông tin, buộc tháo gỡ sản phẩm quảng cáo, buộc tiêu hủy tang vật vi phạm tùy theo tính chất và số lần vi phạm.
Nhớ rằng việc quảng cáo thực phẩm chức năng đúng cách không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn giúp xây dựng lòng tin của khách hàng và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp này. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề này, hãy liên hệ với Luật Ánh Ngọc để được hỗ trợ quảng cáo thực phẩm chức năng.