1. Chi tiết vụ án tàng trữ trái phép chất ma túy
Thông thường với các vụ nhỏ lẻ về tội tàng trữ trái phép chất ma túy thường được phát hiện và bắt quả tang khi Tổ công tác của công an xã, phường, công an huyện đi làm nhiệm vụ tuần tra, có dấu hiệu nghi ngờ và yêu cầu giao nộp hoặc bắt gặp đang có hành vi trao đổi. Để hiểu rõ hơn quá trình phát hiện, điều tra và xét xử một vụ bắt quả tang về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy là như nào, chúng ta hãy cùng theo dõi câu chuyện sau đây do một cán bộ Cảnh sát điều tra Công an huyện Long Châu, tỉnh Bắc Giang. Anh kể lại:
“Vào một ngày đẹp trời cuối mùa xuân, thời tiết vẫn còn se se lạnh xen kẽ những khoảng nắng, khoảng 15 giờ chiều ngày 06/3/2023, khi chúng tôi đang làm nhiệm vụ tại đoạn đường thuộc tổ dân phố Long Thành, thị trấn Cao Lãnh, huyện Long Châu, tỉnh Bắc Giang, chúng tôi đã yêu cầu một tài xế lái xe ô tô màu trắng dừng lại để kiểm tra, ban đầu chỉ là kiểm tra về giấy tờ xe cũng như nồng độ cồn. Sau khi kiểm tra giấy tờ, chúng tôi biết được tài xế này tên Nguyễn Văn Đạt, sinh năm 1990. Việc kiểm tra này là bình thường đúng không? Với những tài xe đã có đủ giấy tờ, bằng lái, hơn nữa mình không uống rượu trước khi điều khiển phương tiện thì không gì phải sợ sệt, lo lắng cả, nhiều người còn rất là nghênh ngang, thách thức những người cảnh sát giao thông như chúng tôi xem có bắt lỗi được gì không. Tuy nhiên, với người tài xế này, sau khi có kết quả test nồng độ cồn là không có cồn trong máu, ông ấy vẫn có vẻ còn lo lắng, vội vàng, thúc giục chúng tôi mau mau trả giấy tờ để ông ta về có việc bận. Chắc là có việc thật, vì nét mặt thể hiện rõ sự lo lắng, bồn chồn, bình thường chúng tôi có thể sẽ cho đi ngay, nhưng vì trước đó, xe này đi với tốc độ bình thường, không giống như là có việc vội mà đi nhanh, chúng tôi càng làm lâu thì ông ấy càng lo lắng, thấy nghi ngờ nên chúng tôi đã gặng hỏi, yêu cầu kiểm tra người Đạt, và đã phát hiện trong túi áo bên trong, trước ngực bên trái của anh này có một hộp đựng thuốc lá bằng kim loại nhãn hiệu Thăng Long, khi chúng tôi lấy hộp thuốc đó ra thì người Đạt đứng bất động, ánh mắt nhìn chăm chăm vào hộp thuốc này, vì vậy làm chúng tôi càng khẳng định chắc chắn trong suy nghĩ là người này đang tàng trữ chất cấm, có thể là ma túy.
Đúng như dự đoán, trong hộp thuốc lá Thăng Long đó, chỉ còn 3 điếu thuốc và một túi nilon, bên trong có chứa chất cục bột màu trắng nghi là ma túy. Chúng tôi lấy gói này ra và tra hỏi thì Đạt khai nhận đây là ma túy loại Heroine. Tổ công tác chúng tôi đã lập tức lập biên bản tiến hành thu giữ, niêm phong toàn bộ vào phong bì dán kín mà cơ quan ban hành, ngoài ra còn thu giữ thêm 01 xe ô tô, 01 điện thoại của anh Đạt.
Sau khi lập biên bản thu giữ, chúng tôi đã tiến hành khám xét khẩn cấp chỗ ở của Đạt, tuy nhiên không phát hiện và thu giữ thêm đồ vật, tài liệu gì liên quan đến ma túy.
Cùng ngày, chúng tôi cũng đã đề xuất Lãnh đạo ra quyết định trưng cầu giám định về chất ma túy và tiến hành xét nghiệm ma túy bằng hình thức xét nghiệm nước tiểu dùng que test đối với Đạt. Kết quả Đạt dương tính với ma túy Heroine, và kết quả giám định cũng đã có, chỉ một gói nhỏ chất bột màu trắng nghi là ma túy đó chứa 2.014 gam ma túy, loại Heroine. Kết quả giám định đã có, chúng tôi ra quyết định khởi tố vụ án đối với Đạt về tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
Quá trình lấy lời khai, Đạt đã phối hợp một cách tích cực với cơ quan điều tra, Đạt khai nhận mình lấy số ma túy này từ anh Phạm Văn Hùng, với mục đích là sử dụng. Đạt khai rằng, trưa ngày 06/3/2023, Đạt sang nhà Hùng chơi vì Đạt và Hùng chơi khá thân cùng nhau, hai người thường xuyên qua lại, buổi trưa mọi người ăn uống lành mạnh, không ai uống rượu bia. Vì Hùng biết Đạt nghiện ma túy nên trước khi Đạt về, Hùng đã đưa cho Đạt số ma túy trên và bảo là “cho mày dùng này, sáng nay tao đi chơi có mua được một ít”, Đạt cầm lấy nhét vào hộp thuốc lá, nói lời cảm ơn với Hùng, hẹn hôm khác lại gặp rồi đi về giữa đường thì gặp tổ công tác và bị yêu cầu kiểm tra. Ngày 29/5/2023, chúng tôi đã tiến hành cho Đạt nhận dạng Hùng qua bản ảnh, kết quả nhận dạng Đạt xác định được Hùng là người đưa ma túy cho Đạt vào ngày 04/3/2023, đồng thời để Đạt vẽ và xác định vị trí mà Hùng đã bán ma túy cho Đạt.
Sau khi xác định được đối tượng đã bán ma túy cho Đạt và các tài liệu, chứng cứ có liên quan, chúng tôi đã tiến hành khám xét khẩn cấp nhà của Hùng tại thôn Tân Lập, xã Hà Vang, huyện Long Châu, kết quả không thu giữ đồ vật, tài liệu gì. Quá trình đấu tranh, Hùng cũng không thừa nhận đã đưa ma túy cho Đạt, Hùng khẳng định là trưa hôm đó Đạt có qua chơi, hai anh em nói chuyện với nhau để bàn bạc công việc cũng như nói chuyện phiếm rồi ăn cơm lành mạnh, Hùng còn định rủ Đạt đi nhậu ở ngoài quán, nhưng mà Đạt bảo là còn phải lái xe, không muốn uống rượu, bia nên đã xin phép về luôn, nghe vậy Hùng cũng đồng ý để Đạt về và hẹn hôm khác đi sau.
Xét thấy có mâu thuẫn giữa các lời khai của Đạt và Hùng cần phải làm rõ, chúng tôi đã tiến hành cho Đạt và Hùng đối chất. Đối chất chính là việc mà cơ quan điều tra sẽ để cho Hùng và Đạt được trực tiếp đối mặt nói chuyện, trao đổi với nhau dưới sự điều hành của 01 Điều tra viên. Bởi vì để các bên trực tiếp trao đổi với nhau nên Điều tra viên sẽ phải điều hành làm sao không để hai bên có thể thông cung với nhau, chú ý quan sát những biểu hiện của các bên để đưa ra những câu hỏi dẫn, quyết định.”
Điều tra viên đó không ai khác chính là người cán bộ đang kể lại câu chuyện này, rồi anh kể tiếp:
“Ban đầu mới vào gặp nhau ở phòng đối chất, do không biết trước là có sự việc này nên cả Hùng và Đạt đều tỏ ra khá bất ngờ, nhưng một lúc sau đã bình tĩnh lại. Đạt thì có phần rụt rè hơn, có thể là do áy náy vì hai người là bạn của nhau và khi bị bắt lại lôi bạn mình vào, giống như câu “Bạn thân thân ai nấy lo, có có phúc cùng hưởng có họa cùng chia”. Còn Hùng thì vẫn bình tĩnh cho đến khi tôi bắt đầu hỏi từng bên, những lời khai mâu thuẫn nhau đã làm cho cả Hùng và Đạt đều có phần mất kiên nhẫn, hai bên đều khẳng định lời khai của mình là đúng sự thật. Trong một khoảnh khắc, tôi thấy Đạt có biểu hiện đứng hình trước những lời khai của Hùng, nhất là khi Hùng nói không được đưa ma túy và cũng không biết Đạt nghiện ma túy, còn Hùng khi khẳng định câu này trước Đạt lại có phần hơi run giọng, không giống như các lần lấy lời khai trước. Mặc dù kết quả đối chất là Đạt và Hùng vẫn giữ nguyên lời khai ban đầu, tuy nhiên tôi khẳng định là Hùng có biết hoặc liên quan đến việc này. Nhưng vì chỉ có nguồn chứng cứ là lời khai của Đạt về hành vi của Hùng mà không có các chứng cứ khác để có thể xác định Hùng là người đưa ma túy cho Đạt nên không đủ chứng cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự của Hùng. Vì vậy, chúng tôi đã hoàn tất thủ tục để đưa vụ án này gửi đến Viện Kiểm sát để truy tố.
Xem thêm: Luật hình sự và tội phạm về ma túy: Các biện pháp phòng ngừa và xử lý
2. Quá trình điều tra và quyết định của Tòa án
Qua điều tra cho thấy, hành vi của phạm tội của bị can Đạt là nguy hiểm cho xã hội đã xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý các chất ma túy, gây ra những tác hại rất lớn về nhiều mặt cho xã hội, hành vi này cần phải xử lý nghiêm khắc, tương xứng với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội. Mà hành vi của Đạt và kết quả giám định gói màu trắng thu giữ được của Đạt là chứa 2.014 gam ma túy, loại Heroine, điều này đã thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm tàng trữ trái phép chất ma túy, cụ thể tại điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật hình sự. Vì sao chúng tôi lại xác định đây là hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy mà không phải hành vi sử dụng trái phép hay mua bán, vận chuyển.
- Thứ nhất, về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 không còn quy định hành vi này là tội phạm nên không truy cứu Đạt về tội này.
- Thứ hai, quá trình lấy lời khai, hỏi cung và xét nghiệm thì thấy Đạt là người nghiện ma túy, mục đích mua ma túy về chỉ để sử dụng. Với số lượng ma túy ít chỉ đủ dùng 01 lần và bản thân là người nghiện thì lời khai và xét mục đích sử dụng là hoàn toàn hợp lý.
- Thứ ba, không đủ chứng cứ về hành vi mua bán hay vận chuyển, bởi vì mục đích là sử dụng, chúng tôi cũng điều tra rằng trước đây Đạt chưa từng mua bán ma túy cho ai. Để truy cứu về tội mua bán thì phải có mục đích mua bán, có liên hệ với một số người để trao đổi giao dịch, hoặc trước đó đã có hành vi này, số lượng chất ma túy phải có đủ để mua bán,….Nói chung, khi không có các chứng cứ chứng minh được là hành vi nhằm mục đích là mua bán thì không thể truy tố về tội này. Theo quy định tại Điều 249 thì trường hợp không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển, sản xuất thì sẽ truy cứu về tội tàng trữ trái phép chất ma túy.
Khi điều tra về nhân thân, Đạt là người có nhân thân xấu, có tiền án về tội liên quan đến ma túy.
Về tính tiết tăng nặng, Đạt không có tình tiết tăng nặng nào.
Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, quá trình điều tra thấy thằng bị can có thái độ khai báo thành khẩn, tích cực phối hợp với cơ quan điều tra.
Kết thúc điều tra, chúng tôi đã ra bản kết luận điều tra cùng đề nghị truy tố đối với bị can Đạt về tội tàng trữ trái phép chất ma túy theo điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật hình sự.
Chuyển hồ sơ quan Viện kiểm sát họ cũng đồng nhất quan điểm, vì vậy ngày 16/6/2023, Viện kiểm sát nhân dân huyện Long Châu đã truy tố bị cáo Đạt về tội Tàng trữ chất ma túy theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật hình sự. Sau khi truy tố, vụ án thuận lợi được đưa ra tòa để xét xử, thời gian vào ngày 26/7/2023.
Tại phiên tòa, trước những câu hỏi của Hội đồng thẩm phán và Viện kiểm sát, Đạt đã thành khẩn khai báo, thể hiện rõ sự ăn năn, hối cải. Tòa án nhận định rằng, lời khai nhận tội của Đạt phù hợp với các lời khai trước đó tại cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện, phù hợp với lời khai người làm chứng, kết luận giám định và các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, do vậy hành vi của Đạt đã có đủ yếu tố cấu thành tội Tàng trữ trái phép chất ma túy được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017. Cùng với các tài liệu liên quan khác, căn cứ vào điểm c khoản 1 Điều 249, điểm s khoản 1 Điều 51, Điều 38 Bộ luật hình sự 2015, Tòa án nhân dân huyện L đã ra quyết định xử phạt bị cáo Đạt 02 năm 06 tháng tù về tội Tàng trữ trái phép chất ma túy.
Vật chứng được xử lý như sau:
- Tịch thu tiêu hủy 01 phong bì dùng để niêm phong gói ma túy tịch thu được của Đạt.
- Trả lại cho Đạt 01 điện thoại di động đã thu giữ.
Về án phí, bị cáo Đạt phải chịu 200.000 đồng tiền án phí hình sự sơ thẩm.
Đạt có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án.
3. Lời kết
Trên đây là toàn bộ quá trình giải quyết một vụ án hình sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy. Với vụ án này, cán bộ của đội Cảnh sát điều tra Công an huyện Long Châu đánh giá là một vụ án bắt quả tang, khá đơn giản, không có nhiều tình tiết phức tạp nên việc giải quyết cũng nhanh chóng, đảm bảo đúng thời hạn mà không cần phải gia hạn thêm thời gian.
Có thể thấy, với những trường hợp phạm tội như trên mà chúng ta không có nghiệp vụ thì khó để mà phát hiện ra, các cán bộ công an đã quan sát rất kỹ, tỉ mỉ, phát hiện những chi tiết nhỏ nhặt và có cách đánh giá tình huống nhanh chóng thì mới phát hiện và xác định là người này khả nghi, đáng nghi cần phải kiểm tra kỹ càng và từ đó đã đưa tội phạm ra ánh sáng, người phạm tội đã phải nhận hình phạt thích đáng cho mình.
Đây là câu chuyện dựa trên một vụ án có thật, nếu các bạn muốn theo dõi thêm nhiều tình huống pháp lý, cách giải quyết, các trạng thái tâm lý của các nhân vật hoặc cần giải đáp thắc mắc vấn đề pháp lý, hãy theo dõi website hoặc liên hệ đến Luật Ánh Ngọc để được đọc, được tư vấn, hỗ trợ thêm.