Thay đổi về tiền lương tối thiểu áp dụng từ năm 2023

Tình huống pháp lý: Chị A có thắc mắc như sau: Như chị được biết thì năm 2023 Nhà nước sẽ có một số điều chỉnh về tiền lương tối thiểu, nhưng chị chưa có sự hiểu biết thật rõ ràng về vấn đề này. Vì vậy, chị mong luật Ánh Ngọc có thể đưa ra một số thông tin về việc tăng lương trong năm 2023 để những người lao động có thể nắm được.

1. Căn cứ pháp lý

• Bộ luật lao động năm 2019.
• Nghị định 38/2019/NĐ-CP quy định mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang.
• Nghị định 38/2022/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
• Nghị định 24/2023/NĐ-CP quy định mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang.

2. Mức lương tối thiểu là gì?

Mức lương tối thiểu được xác định là mức lương thấp nhất trả cho người lao động trong công việc đơn giản nhất và trong điều kiện lao động bình thường. Mục đích của mức lương tối thiểu là bảo đảm mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ, trong khi vẫn phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội.

Mức lương tối thiểu được áp dụng theo từng vùng trong Việt Nam và được xác định theo tháng hoặc giờ làm việc.

Việc điều chỉnh mức lương tối thiểu dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:

• Mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình.
• Tương quan giữa mức lương tối thiểu và mức lương trên thị trường.
• Chỉ số giá tiêu dùng và tốc độ tăng trưởng kinh tế.
• Quan hệ cung cầu lao động, việc làm và thất nghiệp.
• Năng suất lao động.
• Khả năng chi trả của doanh nghiệp.

Những yếu tố này được xem xét để đảm bảo rằng mức lương tối thiểu phù hợp và có tính công bằng trong điều kiện kinh tế hiện tại. Các quy định về mức lương tối thiểu được thường xuyên điều chỉnh để phản ánh sự thay đổi trong các yếu tố trên và đảm bảo quyền lợi của người lao động.

 (Căn cứ Điều 91 Bộ luật lao động 2019).

3. Tại sao nhà nước có quy định về mức lương tối thiểu

Nhà nước cần có quy định về mức lương tối thiểu với mục đích bảo vệ quyền lợi của người lao động và đảm bảo mức sống tối thiểu cho họ. Dưới đây là một số lý do chính:

1. Bảo vệ quyền lợi cho người lao động: Quy định về mức lương tối thiểu giúp đảm bảo rằng người lao động không bị trả lương quá thấp so với công việc và đóng góp của họ. Điều này đảm bảo người lao động nhận được một mức lương cơ bản công bằng và hợp lý.

2. Bảo đảm mức sống tối thiểu: Mức lương tối thiểu được xác định để đảm bảo người lao động có đủ thu nhập để duy trì mức sống tối thiểu cho bản thân và gia đình. Nó cung cấp một mức lương cơ bản mà người lao động cần để chi trả các chi phí cần thiết như thực phẩm, nhà ở, y tế, giáo dục và các nhu cầu cơ bản khác.

3. Định hướng công bằng trong quan hệ lao động: Mức lương tối thiểu giúp khống chế các biện pháp cạnh tranh không lành mạnh trong quan hệ lao động. Nó đảm bảo rằng doanh nghiệp không trả lương quá thấp để tận dụng người lao động và tạo ra sự cạnh tranh bất công trong thị trường lao động.

4. Thúc đẩy tiêu dùng và tăng cung cầu: Mức lương tối thiểu có thể tăng khả năng tiêu dùng của các nhân viên có thu nhập thấp, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Khi những người lao động có thu nhập đủ để chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ, nhu cầu tiêu dùng tăng lên, tạo ra sự kích thích cho nền kinh tế và tăng cung cầu.

4. Mức lương cơ sở cho người lao động theo quy định

Trong năm 2023, Nhà nước sẽ áp dụng 2 mức lương cơ sở, cụ thể như sau:

4.1. Mức lương cơ sở trước ngày 30/06/2023

Từ ngày 01/01/2023 đến ngày 30/6/2023, mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng. 

(Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 38/2019/NĐ-CP).

4.2. Mức lương cơ sở từ ngày 01/07/2023

Từ ngày 01/07/2023, mức lương cơ sở với đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang sẽ tăng lên với số tiền là 1.800.000 đồng/tháng, tăng lên tăng 20,8% so với mức lương cơ sở trước đó.

( Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 24/2023/NĐ-CP).

Mức lương cơ sở trên chỉ áp dụng với đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang, không áp dụng với đối tượng là người lao động làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức khác. Các đối tượng này sẽ áp dụng mức lương tối thiểu vùng. Vì vậy, tùy thuộc vào công việc của chị A mà mức tiền lương cơ sở của chị sẽ có sự khác nhau. Lương cơ sở tăng mang đến niềm vui cho người lao động, đặc biệt là các cán bộ đang làm việc trong cơ qaun nhà nước. Nó sẽ dẫn đến một số kết quả như: Lương của cán bộ, công chức, viên chức tăng; các khoản trợ cấp xã hội cũng sẽ tăng lên...

5. Mức lương tối thiểu dựa trên các tiêu chí khác năm 2023

5.1. Mức lương tối thiểu tháng

Mức lương tối thiểu tháng là mức tiền lương thấp nhất mà doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận và trả lương. Nó đại diện cho mức lương tối thiểu mà một người lao động phải nhận được khi làm việc trong điều kiện lao động bình thường, đảm bảo đủ thời gian làm việc bình thường trong một tháng và hoàn thành các yêu cầu công việc đã được thỏa thuận.

Mức lương tối thiểu một tháng với người lao động còn phụ thuộc vào địa điểm, khu vực nơi người lao động làm việc, cụ thể:

- Vùng I: 4.680.000 đồng/tháng.

- Vùng II: 4.160.000 đồng/tháng.

- Vùng III: 3.640.000 đồng/tháng.

- Vùng IV: 3.250.000 đồng/tháng.

(Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 38/2022/NĐ-CP)

Danh mục địa bàn thuộc vùng I, II, III, IV áp dụng mức lương tối thiểu vùng theo Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 38/2022/NĐ-CP. Vùng I gồm địa bàn những tỉnh, thành phố lớn, phát triển mạnh như Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Đồng nai, tỉnh Bình Dương....Vùng II có thể kể đến một số tỉnh thành như Thành phố Hải Dương thuộc tỉnh Hải Dương; thành phố Hưng Yên, thị xã Mỹ Hào và các huyện Văn Lâm, Văn Giang, Yên Mỹ thuộc tỉnh Hưng Yên; các thành phố Vĩnh Yên, Phúc Yên và các huyện Bình Xuyên, Yên Lạc thuộc tỉnh Vĩnh Phúc;...

5.2. Mức lương tối thiểu giờ

Mức lương tối thiểu giờ là mức tiền lương thấp nhất mà doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận và trả lương. Nó đại diện cho mức lương tối thiểu mà một người lao động phải nhận được khi làm việc trong điều kiện lao động bình thường, đảm bảo đủ thời gian làm việc bình thường trong một tháng và hoàn thành các yêu cầu công việc đã được thỏa thuận.

Mức lương tối thiểu giờ hiện nay được quy định như sau: 

- Vùng I: 22.500 đồng.

- Vùng II: 20.000 đồng.

- Vùng III: 17.500 đồng.

- Vùng IV: 15.600 đồng.

(Căn cứ theo quy định khoản 1 Điều 3 Nghị định 38/2022/NĐ-CP).

6. Những đối tượng nào được tăng lương cơ sở?

Những đối tượng liệt kê sau đây sẽ được tăng lương cơ sở từ ngày 1/7/2023:

• Cán bộ, công chức, hưởng lương từ ngân sách nhà nước làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương; ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương; ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
• Viên chức hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật (bao gồm cả trường hợp quy định tại Khoản 19 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019).
• Cán bộ, công chức, viên chức được cấp có thẩm quyền cử đến làm việc tại các hội, tổ chức phi Chính phủ, dự án và cơ quan, tổ chức quốc tế đặt tại Việt Nam.
• Người làm việc trong chỉ tiêu biên chế được cấp có thẩm quyền giao tại các hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí.
• Cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố 

• Đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp hưởng hoạt động phí theo quy định của pháp luật hiện hành.

• Người làm việc trong tổ chức cơ yếu.

Như vậy, sự thay đổi về tiền lương tối thiểu đã tạo ra một cú hích quan trọng cho người lao động và nền kinh tế. Việc áp dụng chính sách mới này góp phần quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống của hàng triệu người, thúc đẩy sự phát triển bền vững, tạo điều kiện công bằng hơn cho các công nhân, giúp họ có được một thu nhập hợp lý và đáng xứng đáng với đóng góp của mình. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người lao động mà còn thúc đẩy tích cực việc tiêu dùng, tạo động lực cho nền kinh tế phát triển.

Nếu cần được tư vấn chi tiết, Quý khách hàng liên hệ với Công ty Luật Ánh Ngọc theo thông tin: