Cách lấy lại tiền khi gặp lừa đảo qua mạng mà người dân cần biết

1. Thực tiễn về những thủ đoạn lừa đảo tiền qua mạng

Hiện nay, tội phạm lừa đảo qua mạng ngày càng tinh vi và diễn ra có tổ chức hơn. Chính vì thế mà cần nắm rõ những thủ đoạn dễ bị lừa đảo. Sau đây là một số chiêu thức lừa đảo qua mạng hiện nay:

• Sử dụng số điện thoại giả mạo, mạo danh cán bộ cơ quan chức năng như số điện thoại công an, Tòa án,…gọi điện yêu cầu chuyển tiền;
• Thông qua thương mại điện tử như: bán hàng online, lừa đảo trên shopee, lazada… làm cộng tác viên bán hàng, hay order hàng rồi yêu cầu chuyển tiền đặt cọc nhưng không giao hoặc giao hàng giả;
• Hack tài khoản mạng xã hội như facebook, zalo, messenger… để nhờ chuyển tiền, nhắn tin lừa đảo, kết bạn và hứa hẹn gửi quà rồi yêu cầu chuyển tiền thuế, phí để nhận quà;
• Tấn công mạng để chiếm đoạt tài khoản thông tin, nội dung các giao dịch, giả mạo các trang thông tin điện tử, các dịch vụ trực tuyến internet banking,… nhằm lấy cắp thông tin tài khoản của khách hàng sau đó thực hiện lệnh rút tiền;
• Cách thức lừa đảo thường được thực hiện bằng việc cung cấp thông tin gian dối hoặc sử dụng thủ đoạn gian dối, kết hợp với các giấy tờ giả mạo để thuyết phục người bị hại tin tưởng và thực hiện việc chuyển tiền qua ngân hàng. Tuy nhiên, sau khi nhận được tiền, bên lừa đảo thường tiếp tục lẩn tránh liên lạc và lấy luôn tiền của người bị hại khiến cho người bị hại mất đi khoản tiền của mình.
• Thông báo trúng thưởng qua gọi điện thoại, mời chào mua hàng để nhận mã trúng thưởng hoặc nhắn tin trúng thưởng qua các ứng dụng mạng xã hội.

2. Người bị hại cần làm gì khi bị lừa đảo tiền trên mạng

Khi người bị hại phát hiện ra mình bị lừa đảo tiền trên mạng cần phải trình báo lên cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Vì viêc để tự mình có thể lấy lại được số tiền mình bị lừa là một việc khá khó khăn và gặp nhiều bất lợi.

Do vậy, đối với trường hợp bị lừa tiền qua mạng, người bị hại nên thông tin, trình báo lừa đảo với cơ quan có thẩm quyền được giải quyết. Cụ thể các bước sẽ được thực hiện như sau:

• Trường hợp  phát hiện mình đã bị lừa tiền, việc quan trọng  mà người bị hại cần làm chính là thu thập tất cả các thông tin như nội dung tin nhắn, số điện thoại, tài khoản ngân hàng lừa chuyển khoản… để làm chứng cứ tố giác với cơ quan chức năng;
•  Sau khi đã thu thập xong chứng cứ thì người bị hại cần phản ánh đến trung tâm xử lý tin giả Việt Nam thông qua hòm thư: online.abei@mic.gov.vn hoặc truy cập Website: http://tingia.gov.vn hoặc gọi đến số tổng đài 18008108 để được hỗ trợ giải quyết;
•  Sau khi có đầy đủ thông tin, chứng cứ chứng minh về việc lừa đảo, người bị hại có thể tố giác hành vi lừa đảo này tới Công an nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú) để được giải quyết.

3. Thủ tục trình báo cơ quan chức năng khi bị lừa qua mạng

Căn cứ Điều 145 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 được hướng dẫn bởi Chương II Thông tư liên tịch số 01/2022/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP-BLĐTBXH, Điều 146 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2021 quy định hồ sơ, thủ tục trình báo cơ quan chức năng khi bị lừa qua mạng như sau:

Bước 1: Khi phát hiện hành vi lừa đảo thì cần thu thập các bằng chứng rõ ràng, cụ thể nhất chứng minh cho hành vi lừa đảo như :

• Nội dung tin nhắn, số điện thoại, tài khoản ngân hàng đã lừa đảo chuyển khoản;
• Biên lai hay các hình thức đã chuyển tiền khác;
• Thông tin của người lừa đảo như hình ảnh nhận dạng, địa chỉ;
• Hình thức bị lừa đảo.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ tố cáo bao gồm các đơn như sau:

• Đơn tố giác, đơn trình báo công an;
• Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân mã vạc, căn cước công dân gắn chip của bị hại (bản sao công chứng);
• Chứng cứ đã thu thập được như trên.

Bước 3: Gửi cho cơ quan công an cấp xã, cấp huyện nơi người bị hại cư trú, sau đó phối hợp cùng với lực lượng cơ quan để tiến hành cho việc điều tra

Trường hợp tới tố cáo trực tiếp, người tố cáo cũng mang theo Chứng minh thư nhân dân hoặc Căn cước công dân và chứng cứ kèm theo để cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thông tin để tiến hành giải quyết

4. Những câu hỏi thường gặp khi bị lừa tiền qua mạng

4.1 Làm thế nào để nhận biết được hành vi lừa đảo qua mạng?

Để có thể tránh tình trạng bị lừa đảo qua mạng một cách tối đa, người dân cần phải chú ý những điểm quan trọng như sau:

Cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân của mình

Tuyệt đối khôgn cung cấp thông tin cá nhân như căn cước công dân, chứng minh thư nhân dân lên mạng xã hội hay bất kì người nào không quen biết. Vì việc cung cấp thông tin cá nhân gây ra mối lo ngại tiềm ẩn, thiệt hại về tài sản

Luôn cảnh giác và tự đặt ra câu hỏi xem sự việc có đang diễn ra hợp lý không,

Các trò lừa đảo qua mạng dù không mới mẻ , tuy nhiên vẫn có rất nhiều nạn nhân sập bẫy bởi những chiêu trò cũ. Nguyên nhân đa phần do nạn nhân thiếu hiểu biết, nhẹ dạ, cả tin, mất cảnh giác trong bảo mật thông tin làm các đối tượng lợi dụng để lấy tiền

Vì vậy, để tránh bị lừa đảo, khi nhận được lời đề nghị từ người lạ, người dùng mạng xã hội nên nâng cao cảnh giác và tự đặt ra câu hỏi xem sự việc có đang diễn ra hợp lý không, trường hợp không hợp lý có thể chặn tải khoản để kẻ xấu không liên lạc với mình nữa.

Xác nhận thông tin xem có đúng không, chủ động tìm hiểu thông tin về các chiêu trò lừa đảo, kiểm tra thông tin có chính thống không

Hiện nay, không khó để tìm kiếm các thông tin cảnh báo tội phạm lừa đảo trên báo chí, website hay các trang mạng xã hội đăng tải

Một số hội nhóm thường xuyên chia sẻ kiến thức pháp luật và cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo như trên Facebook được nhiều người tin tưởng biết đến có thể kể đến như: Luật Ánh Ngọc

Tiết chế lòng tham với các khoản tiền tự nhiên mà có, phải tìm hiểu kĩ càng nguồn gốc

Một trong những chiêu thức lừa đảo phổ biến gần đây là có người nước ngoài gọi điện, nhắn tin làm quen sau đó ngỏ ý muốn tặng những món quà giá trị. Nếu muốn nhận quà tặng thì phải trả một khoản phí ứng trước.

Cứ ngỡ mình nhận được món quà có giá trị, rất nhiều người đã tin tưởng nghe theo  đọc địa chỉ và trả khoản phí tương ứng để nhận quà. Kết quả là tiền mất mà quà không thấy đâu.

4.2 Khi phát hiện bị lừa đảo qua mạng thì phải trình báo tại đâu?

Khi bị lừa đảo qua mạng, người bị hại tố cáo trực tiếp, người tố cáo cũng mang theo Chứng minh thư nhân dân hoặc Căn cước công dân và chứng cứ kèm theo để cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thông tin để tiến hành điều tra và giải quyết

Người bị hại còn có thể trình báo lừa đảo qua đường dây nóng của cơ quan Công an:

Công an Thành phố Hà Nội khuyến cáo người dùng internet có thể trực tiếp gửi các đường link, tình huống lừa đảo trực tuyến hoặc nghi ngờ là lừa đảo đến địa chỉ:

• Đường dây nóng 113 và trang Facebook của Công an thành phố Hà Nội, địa chỉ: https://www.facebook.com/ConganThuDo;
• Đường dây nóng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao: 069.219.4053;
• Địa chỉ https://canhbao.ncsc.gov.vn của Trang cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam.

Đối với người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh, người dân có thể gọi đến số điện thoại đường dây nóng 08.3864.0508 để thông tin, trình báo về chiếm đoạt tài sản, lừa đảo qua mạng.

4.3 Làm thế nào để bảo mật thông tin cá nhân trên mạng?

Để bảo mật thông tin cá nhân trên mạng, Quý khách nên áp dụng các biện pháp như:

• Sử dụng mật khẩu mạnh và đa dạng cho các tài khoản, không dùng chung một mật khẩu cho mọi tài khoản
• Không chia sẻ thông tin cá nhân trên các trang web không an toàn
• Cập nhật và sử dụng phần mềm bảo mật cũng như kiểm soát việc sử dụng các ứng dụng, dịch vụ trực tuyến.
• Không đăng nhập vào các trang web không chính thống

5.4 Bị lừa đảo tiền qua mạng thì có khả năng lấy lại tiền không?

Khi bị lừa đảo tiền qua mạng thì khả năng lấy lại tiền sau khi bị lừa đảo qua mạng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chẳng hản như mức độ nghiêm trọng của vụ lừa đảo, thời gian phát hiện và báo cáo, hành động của cơ quan chức năng và sự hợp tác của các bên liên quan.

Dù vậy, Quý khách nên tiếp tục theo dõi và hợp tác với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý để có cơ hội lấy lại tiền mất khi bị lừa đảo.

5. Những biện pháp khi bị lừa đảo tiền qua mạng

Thứ nhất, trong trường hợp bạn đã bị lừa đảo hãy làm theo các bước sau:

• Liên hệ ngay lập tức với ngân hàng và tổ chức tài chính của bạn để báo cáo lừa đảo và yêu cầu họ dừng mọi giao dịch qua tài khoản;
• Thu thập và lưu lại bằng chứng, làm đơn tố giác gửi tới cơ quan công an nơi lưu trú;
• Cảnh báo cho gia đình và bạn bè của bạn về trò lừa đảo này để họ có thể đề phòng những trò lừa đảo tiếp theo có thể xảy ra để người thân biết để phòng tránh;
• Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia.

Thứ hai, trong trường hợp kẻ lừa đảo có thông tin cá nhân của bạn như tên, số điện thoại, email, địa chỉ, căn cước công dân hay chứng minh thư thì cần làm các bước sau:

• Báo cáo vi phạm dữ liệu cho các tổ chức tài chính của bạn để tổ chức nắm được thông tin;
• Tạo một mật khẩu mới mạnh hơn,phải đảm bảo rằng bạn chưa từng sử dụng mật khẩu đó trước đây. Nếu bạn đã sử dụng mật khẩu bị rò rỉ ở bất kỳ nơi nào khác, hãy thay đổi mật khẩu ở đó để tránh hậu quả ít nhất có thể;
• Coi chừng liên lạc đáng ngờ, chặn hoặc không trả lời bất kỳ ai mà bạn không biết và không nhấp vào bất kỳ liên kết đáng nghi nào để tránh bị lừa đảo;
• Theo dõi chặt chẽ tài khoản ngân hàng của bạn để tránh đối tượng lấy trộm.

Thứ ba, nếu kẻ lừa đảo đã truy cập được vào máy tính hoặc điện thoại cá nhân của bạn thì cần làm các bước sau:

Trong trường hợp một kẻ lừa đảo giả vờ là người từ nhà cung cấp Internet hoặc điện thoại của bạn, họ nói rằng bạn gặp sự cố kỹ thuật và yêu cầu quyền truy cập vào thiết bị của bạn và cần bạn cung cấp thông tin, mật khẩu ở máy tính hoặc điện thoại cá nhân của bạn.

Sau đó, những kẻ lừa đảo sẽ lây nhiễm virus vào đó để đánh cắp mật khẩu và thông tin tài chính của bạn. Đây là những bước bạn cần làm khi thấy những dấu hiệu trên:

• Nếu những kẻ lừa đảo truy cập vào máy tính của bạn: Hãy cập nhật phần mềm bảo mật và quét virus. Xóa mọi thứ được xác định là có vấn đề và đặt lại mật khẩu của bạn;
• Nếu những kẻ lừa đảo truy cập vào điện thoại của bạn: Hãy báo cáo với nhà cung cấp dịch vụ điện thoại của bạn. Cập nhật phần mềm bảo mật và quét virus. Thay đổi mật khẩu hoặc mã pin của bạn, chặn các cuộc gọi lừa đảo và xem xét thay đổi số điện thoại của mình.

Ngoài ra, bạn cũng có thể nhờ chuyên gia công nghệ thông tin kiểm tra trực tiếp thiết bị của mình để tránh tình trạng bị ăn cắp các thông tin cá nhân và bị kẻ xấu lợi dụng.

Trên đây là những thông tin mà Luật Ánh Ngọc cung cấp đến bạn về vấn đề Cách lấy lại tiền khi gặp lừa đảo qua mạng mà người dân cần biết. Bạn đọc còn quan tâm và cần hỗ trợ những vấn đề tư vấn pháp lý khác hãy liên hệ ngay đến đội ngũ Luật sư, chuyên viên tư vấn pháp lý của chúng tôi để nhận được tư vấn nhanh chóng nhất.