1. Quá trình điều tra tội phạm
Trong phần 1 và phần 2 của vụ án, chúng ta thấy rằng hành vi của Liêm rất là nguy hiểm cho xã hội, nó gây ám ảnh cho những người hàng xóm xung quanh và gây xôn xao dư luận trong khu vực liền kề lúc đó. Quá trình điều tra Điều tra viên đã nghi ngờ và quyết định trưng cầu giám định pháp y tâm thần đối với bị can Phạm Thanh Lượm để xem liệu tâm thần của người này có vấn đề gì không để đi tới kết thúc điều tra. Và Phần 3 này, Luật Ánh Ngọc sẽ cùng tìm hiểu tiếp về vụ án này.
Sau các lần lấy lời khai ban đầu, lời khai của bị hại, nghi phạm và những người chứng kiến đều không có gì thay đổi, Đội điều tra đã quyết định giám định pháp y tâm thần đối với Liêm. Sau khi tiến hành giám định, kết quả giám định đúng như dự đoán, Liêm có vấn đề về tâm thần, cụ thể trong Bản kết luận giám định số 82/2023/KLGĐ ngày 16 tháng 3 năm 2023 đối với Huỳnh Thanh Liêm đã kết luận rằng:
-Về y học trước, trong, sau khi phạm tội và đến thời điểm tiến hành giám định Liêm bị rối loạn nhân cách, rối loạn hành vi do sử dụng các dạng thuốc phiện;
-Về năng lực, tại thời điểm phạm tội và thời điểm giám định, Liêm bị hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.
-Tại công văn số 82.0/PYTT ngày 16/3/2023 của Trung tâm P2 – Bộ Y tế đã kết luận về trách nhiệm hình sự, tại thời điểm phạm tội và thời điểm hiện tại, đương sự có năng lực chịu trách nhiệm hình sự.
Vậy là, Liêm đã thực hiện hành vi này khi trong người không tỉnh táo, nhân cách bị rối loạn nên mới có thể thực hiện hành vi phạm tội man rợ như vậy. Mà theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam, người bị hạn chế khả năng nhận thức, điều khiển hành vi vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự, quy định này là hoàn toàn hợp lý, người bị hạn chế khả năng nhận thức, điều khiển hành vi này họ chỉ bị khi họ sử dụng chất kích thích, ma túy và tình trạng này là do họ tự đưa mình nên mọi hành vi họ gây ra thì đều phải chịu trách nhiệm hình sự. Chỉ có như vậy mới có thể phòng ngừa, trừng phạt thích đáng những người phạm tội khi bị hạn chế khả năng nhận thức, điều khiển hành vi.
Sau khi ông Thành tỉnh táo, Đội điều tra cũng đã đến lấy lời khai của ông tại bệnh viện, lời khai của ông Thành có nội dung khớp, phù hợp với lời khai của bà Phương và Liêm, ông còn cho biết thêm, lúc đó nhìn Liêm như một người xa lạ, ông chạy ra bật điện thì thấy người của vợ đầy máu, ông hoảng hốt nên đã hét lên, chưa kịp phản ứng thì Liêm đã chạy lại, đâm ông liên tục, nhằm vào người ông, cho đến khi ông đau quá bị ngất lịm đi thì không còn nhờ gì nữa.
2. Cấu thành tội giết người
Từ những chứng cứ thu được, xem xét các hành vi của Lượm như sau:
- Về chủ thể, Liệm sinh năm 1996 đến năm 2022 đã đủ 18 tuổi, tại thời điểm phạm tội mặc dù bị hạn chế năng lực hành vi và khả năng nhận thức xong việc bị hạn chế này là do sử dụng ma túy nên về trách nhiệm hình sự Lượm vẫn phải chịu khi thực hiện hành vi phạm tội.
- Về mặt khách quan của tội phạm: Đội điều tra xác định hành vi của Liệm đã cấu thành tội giết người, mặc dù không có hậu quả nạn nhân chết. Lỗi của Liêm là lỗi cố ý trực tiếp, rõ ràng thể hiện ý chí muốn giết người thông qua việc chủ động thăm dò tình hình, chuẩn bị sẵn hung khí và khi thời cơ đến đã dùng hung khí đâm nhiều nhát vào người nạn nhân, hơn nữa còn là những vị trí nguy hiểm đến tính mạng như vùng bụng, nách, ngực,…cho đến khi nạn nhân gục xuống không còn cử động, tưởng là chết nên mới dừng hành vi phạm tội, và nạn nhân là 2 người nên hành vi này đã thỏa mãn điểm a khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự về tội giết người là “Giết từ 02 người trở lên”. Hơn nữa, hành vi của Liêm còn có dấu hiệu của tính chất côn đồ, chỉ vì nghi ngờ là nạn nhân sẽ nói xấu mình mà đã có ý đồ đâm và thực hiện đến cùng ý đồ này nên đã thỏa mãn điểm n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự là “Có tình chất côn đồ”.
- Quá trình điều tra, mặc dù trong lần đầu tiên lấy lời khai, Liêm đã có những dấu hiệu thờ ơ, không có sự hối hận về việc mình đã phạm tội, nhưng sau đó đã hối lỗi, có sự tác động đến gia đình để họ kịp thời bồi thường thiệt hại, chi phí chữa trị cho nạn nhân nên có 02 tình tiết giảm nhẹ quy định tại Điều 51 Bộ luật hình sự là “người phạm tội đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả” (điểm b khoản 1 Điều 51) và “người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” (điểm s khoản 1 Điều 51). Về nhân thân thì bị can có nhân thân tốt, không có tiền án, tiền sự, hơn nữa khi điều tra xác minh về nhân thân thì ông nội của Liêm là người có công với cách mạng nên có thể có tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015.
Vậy là, sau hơn 06 tháng tiến hành việc điều tra thu thập chứng cứ liên quan đến vụ án dưới sự điều tra của những cán bộ công an tỉnh Sóc Trăng và sự phối hợp của Công an huyện Cao Lanh có nhiều kinh nghiệm phá án, có sự quan sát tỉ mỉ, phán đoán tốt Công an tỉnh Sóc Trăng đã ra bản kết luận điều tra đề nghị truy tố đối với bị can Huỳnh Thanh Liêm phạm tội giết người, mặc dù hành vi của Liêm không có hậu quả chết người, xong xem xét các yếu tố khác cho thấy, Liêm thực hiện hành vi có tính chất côn đồ, có ý chí muốn tước đi tính mạng của bà Phương và ông Thành, thông qua các dấu hiệu như: Chờ thời cơ để thực hiện tội phạm đã ủ mưu trước, tội phạm dùng hung khí nguy hiểm, đâm vào những vị trí trọng yếu của cơ thể, đâm nhiều nhát, cho đến khi nạn nhân gục ngã tưởng đã chết mới dừng lại hành vi của mình, vì nạn nhân đã được cứu chữa kịp thời không nguy hiểm đến tính mạng nên hành vi của Liêm thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt. Bởi vậy, đề nghị truy tố bị can về tội giết người tại điểm a, n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015.
Về các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: không có.
Về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: có các tỉnh tiết theo điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017. Bị cáo phạm tội chưa đạt.
Ngay sau đó, Bản kết luận điều tra đề nghị truy tố và hồ sơ vụ án được chuyển sang Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Sóc Trăng để truy tố. Quá trình điều tra, Kiểm sát viên đã kiểm sát, thực hành quyền công tố suốt quá trình nên việc nghiên cứu hồ sơ cũng trở nên nhanh chóng hơn. Kiểm sát viên đã tiến hành phúc cung đối với bị can Liêm, tại đây Liêm đã khai nhận toàn bộ hành vi của mình, có biểu hiện ăn năn hối cải rõ ràng, đồng thời lời khai cũng trùng khớp với những lời khai trước đó. Sau khi tổng hợp lại tất cả những tình tiết có trong hồ sơ và lời khai phúc cung, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã quyết định truy tố bị can ra trước Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng để xét xử về tội Giết người theo quy định tại điểm a, n khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
3. Phiên tòa xét xử bị cáo về tội giết người
Ngày 31/7/2023, phiên tòa xét xử đối với bị cáo Phạm Thanh Liêm đã diễn ra tại Tòa án nhân dân tỉnh Sóc Trăng, tại phiên tòa, Liêm đã khai nhận tất cả hành vi phạm tội của mình, đã ăn năn hối cải và hứa sẽ khắc phục, bồi thường thiệt hại cho bị hại.
Đại diện Viện kiểm sát nhân dân luận tội đối với bị cáo và đề nghị hội đồng xét xử tuyên bố bị cáo Liêm phạm tội giết người, áp dụng điểm a, n khoản 1 Điều 123, điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 15, khoản 3 Điều 57 và Điều 38 Bộ luật hình sự 2015 đối với bị cáo và xử phạt bị cáo Liêm từ 14 đến 16 năm tù.
Bị hại cũng đồng ý mức xử phạt hình sự, đề nghị Hội đồng xét xử xử lý đúng theo quy định của pháp luật, đồng thời cũng yêu cầu bồi thường trách nhiệm dân sự là 188.157.092 triệu đồng sau khi đã trừ đi số mà bị cáo đã khắc phục trước đó.
Tòa án xác định, hành vi phạm tội của bị cáo Liêm là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, không những xâm phạm đến tính mạng của 02 bị hại một cách trái pháp luật mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân nên phải xử lý nghiêm, phải cách lý bị cáo ra khỏi xã hội một thời gian nhất định nhằm răn đe, giáo dục bị cáo trở thành người có ích cho xã hội và phòng ngừa tội phạm chung.
Kết quả sau khi nghị án, Hội đồng xét xử đã tuyên bị cáo Phạm Thanh Liêm phạm tội giết người, xử phạt 14 năm tù, thời gian chấp hành án tính từ ngày 20/8/2022. Về trách nhiệm dân sự, buộc bị cáo Liêm phải tiếp tục bồi thường thiệt hại cho Phương và Thanh tổng chi phí là 188.157.092 triệu đồng.
Vậy là vụ án đã được giải quyết, người phạm tội chỉ vì nghi ngờ người khác nói xấu mình mà đã thực hiện hành vi giết người, không những thế hành vi còn rất ghê rợn, dùng dao đâm nhiều nhát vào người khác cho đến khi họ gục xuống, tưởng chết nên mới dừng hành vi của mình. Người phạm tội đã phải nhận hình phạt thích đáng với mức hình phạt là 14 năm tù, trường hợp này nếu có hậu quả chết người xảy ra có thể là Liêm sẽ còn phải chịu mức phạt nặng hơn. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát đã có những sự điều tra đúng đắn, và quyết định khung xử phạt phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội để Tòa án có thể căn cứ, đưa ra những quyết định hình phạt thích đáng, đúng người, đúng tội. Vừa trừng trị tội phạm vừa giúp phòng ngừa, răn đe người khác, và cũng trả lại sự yên bình cho vùng quê.
Để có thể đọc tiếp những hồ sơ vụ án hấp dẫn khác, mời các bạn theo dõi trang web của Luật Ánh Ngọc, ngoài ra, Luật Ánh Ngọc còn giải đáp những thắc mắc, hỗ trợ bạn về pháp lý nếu bạn có nhu cầu, đội ngũ luật sư có nhiều năm kinh nghiệm trên nhiều lĩnh vực khác nhau vui lòng được hỗ trợ bạn.