Người đã chết có được xóa án tích không?
Theo quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự 2015 về các điều kiện được xóa án tích không gồm trường hợp người bị kết án chết.
Một trong những điều kiện tiên quyết để được xóa án tích là người phạm tội phải chấp hành xong bản án, có thời gian cải tạo và không phạm tội mới trong thời gian thử thách hoặc người đã chết không còn khả năng cải tạo hay thực hiện nghĩa vụ pháp lý, nên pháp luật không quy định thủ tục xóa án tích cho người đã mất.
Vì vậy, người đã chết không được xoá án tích. Mặc dù người thân có thể mong muốn "minh oan" hoặc xóa đi "vết đen" trong quá khứ của người đã khuất, nhưng về mặt pháp lý, điều này là không thể thực hiện được theo các quy định hiện hành.
Người thân có được xin xóa án tích cho người đã chết không?
Theo quy định của pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về việc người thân có được xin xóa án tích cho người đã chết hay không.
Các quy định về xóa án tích (bao gồm đương nhiên xóa án tích, xóa án tích theo quyết định của Tòa án và xóa án tích trong trường hợp đặc biệt) đều áp dụng đối với người đang sống và đã chấp hành xong hình phạt, trải qua thời gian thử thách và không phạm tội mới.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, mặc dù không có thủ tục xin xóa án tích cho người đã chết, việc ghi nhận án tích chỉ có ý nghĩa khi người đó còn sống. Khi một người đã mất, các thông tin về án tích của họ không còn ảnh hưởng đến quyền và lợi ích pháp lý cá nhân của họ.
Vì vậy, khi người bị kết án đã qua đời, họ không còn đủ điều kiện thực hiện các nghĩa vụ pháp lý (như chấp hành án, cải tạo, thời gian thử thách), nên xóa án tích không thể thực hiện được, kể cả khi người thân đứng ra xin xoá án tích.
Người đã chết có án tích thuộc hình thức xóa án tích nào?
Dựa trên các quy định của pháp luật hiện hành, chế định xóa án tích không áp dụng cho người đã chết.
Án tích chỉ có ý nghĩa pháp lý đối với người đang sống để xác định tình trạng nhân thân của họ, ảnh hưởng đến một số quyền và nghĩa vụ công dân nhất định. Mục đích của việc xóa án tích là để người bị kết án có thể tái hòa nhập cộng đồng, trở thành người công dân bình thường, không còn bị coi là có án tích.
Khi một người đã chết, các hậu quả pháp lý liên quan đến án tích của họ sẽ không còn giá trị đối với bản thân họ. Do đó, pháp luật Việt Nam không quy định bất kỳ hình thức xóa án tích nào cho người đã mất.
Các trường hợp xóa án tích được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) đều dành cho người đang sống và đáp ứng các điều kiện cụ thể:
- Đương nhiên được xóa án tích;
- Xóa án tích theo quyết định của Tòa án;
- Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt.
Vì vậy, các hình thức xoá án tích không áp dụng cho người đã chết. Tất cả các hình thức này đều yêu cầu người được xóa án tích phải là người còn sống và đã trải qua quá trình chấp hành án, cải tạo.
Thủ tục xóa án tích cho người đã chết cụ thể ra sao?
Các quy định về xóa án tích tại Điều 70, Điều 71, Điều 72 Bộ luật Hình sự năm 2015 chỉ áp dụng cho người đang sống đã chấp hành xong bản án, hình phạt, và trải qua thời gian thử thách hoặc đã cải tạo tốt. Mục đích của việc xóa án tích là để người đó được coi như chưa từng bị kết án, tạo điều kiện cho họ tái hòa nhập cộng đồng và khôi phục các quyền công dân.
Khi một người đã qua đời, các hậu quả pháp lý của án tích đối với bản thân người đó không còn ý nghĩa. Pháp luật không có quy định nào cho phép người thân hoặc bất kỳ ai khác thực hiện thủ tục để "xóa" án tích cho một người đã mất.
Do đó, khi người bị kết án đã chết thì không có "thủ tục cụ thể" nào, không có thủ tục hành chính, tư pháp nào để xoá án tích, bởi vì nó không được pháp luật công nhận hoặc cho phép.
Tóm lại, nếu bạn đang băn khoăn người đã chết có được xóa án tích không, thì câu trả lời từ phía pháp luật Việt Nam hiện hành là không. Các quy định về xóa án tích được thiết lập để hỗ trợ những người phạm tội tái hòa nhập cộng đồng khi họ còn sống, chứ không áp dụng cho người đã qua đời. Dù biết rằng đây có thể là một mong muốn rất chính đáng từ phía người thân, muốn gỡ bỏ "vết" trong quá khứ của người đã khuất, nhưng về mặt pháp lý, ý nghĩa của một án tích cũng sẽ chấm dứt khi người đó không còn nữa. Nếu bạn cần tư vấn sâu hơn về các vấn đề pháp lý khác liên quan đến án tích hay quyền lợi, nghĩa vụ, Luật Ánh Ngọc - Điểm tựa pháp lý luôn sẵn sàng hỗ trợ.
