Xóa án tích có coi như chưa phạm tội không?
Theo quy định tại Điều 69 Bộ luật Hình sự, xóa án tích là việc một người được coi như chưa từng bị kết án. Tuy nhiên điều này không đồng nghĩa với việc người này cũng được coi như chưa phạm tội. Bởi “chưa từng bị kết án hình sự” và “chưa phạm tội” là hai khái niệm khác nhau nên không thể đồng nhất.
Chưa từng bị kết án hình sự là chưa từng bị Tòa án tuyên bố có tội bằng một Bản án có hiệu lực pháp luật và chưa từng chịu hình phạt theo nội dung Bản án.
Chưa phạm tội là việc một người chưa từng thực hiện một hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.
Như vậy, khi bạn xóa án tích chỉ đồng nghĩa với việc bạn được xem như chưa bị kết án chứ không được coi như chưa phạm tội. Hành vi phạm tội đã được diễn ra trong quá khứ nên dù được xóa án tích thì hành vi đó vẫn tồn tại.
Ví dụ: Anh A là hiệu trường trường tiểu học D. Anh A có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong quản lý tài sản của nhà nước để thực hiện chiếm đoạt số tiền hơn 10 triệu đồng. Sau đó, anh A bị khởi tố và bị Tòa tuyên mức án phạt là 7 năm tù tội Tham ô tài sản. Khi anh A đáp ứng đủ điều kiện và được xóa án tích thì anh A coi như chưa từng bị Tòa án kết án và chưa có bất kỳ bản án nào. Nhưng hành vi phạm tội của anh A đã diễn ra trong quá khứ và không thể thay đổi được.
Xóa án tích có còn tiền án không?
Vì xóa án tích được coi như chưa từng bị kết án nên khi được xóa án tích bạn sẽ không còn tiền án. Điều này đồng nghĩa với việc nếu sau này bạn tiếp tục phạm tội, thì hành vi phạm tội đó sẽ được xem là phạm tội lần đầu.
Đây là một nguyên tắc quan trọng trong pháp luật hình sự nhằm bảo đảm quyền tái hòa nhập của người đã chấp hành xong hình phạt và có quá trình cải tạo tốt. Việc coi người đã xóa án tích là chưa có tiền án giúp họ không bị áp dụng các tình tiết tăng nặng như tái phạm hay tái phạm nguy hiểm khi họ phạm tội mới.
Các trường hợp được xóa án tích hiện nay
Theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015, có ba trường hợp được xóa án tích là đương nhiên xóa án tích, xóa án tích theo quy định của pháp luật và xóa án tích trong những trường hợp đặc biệt.
1. Đương nhiên được xóa án tích
Theo quy định tại Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015 thì đương nhiên xóa án tích được áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.
Về thời hạn để đương nhiên được xóa án tích, người có nhu cầu xóa án tích phải đảm bảo không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian dưới đây:
- Nếu người bị kết án nhận hình phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo thì thời hạn là 1 năm;
- Trường hợp bị phạt tù đến 05 năm thì thời hạn là 02 năm;
- Trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm thì thời hạn là 03 năm;
- Trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án thì thời hạn là 05 năm.
Thời hạn nêu trên được tính từ khi người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính hoặc đã hết thời gian thử thách án treo và người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án.
Ví dụ: Một người bị kết án 02 năm tù giam về tội trộm cắp tài sản. Sau khi chấp hành xong hình phạt tù, nếu người này không phạm tội mới trong vòng 02 năm tiếp theo thì khi hết thời hạn 02 năm, người đó đương nhiên được xóa án tích.
Nếu bản án chưa được thi hành thì thời hạn nêu trên được tính từ khi hết thời hiệu thi hành bản án.
Ví dụ: Anh A bị Tòa án tuyên phạt 06 tháng tù giam về tội trộm cắp tài sản, thời hiệu thi hành bản án theo quy định là 05 năm tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật. Nhưng sau đó anh A bỏ trốn, không thi hành án.
Sau 05 năm, không có quyết định thi hành án hoặc truy cứu, bản án hết thời hiệu thi hành. Tính từ thời điểm này, nếu trong vòng 02 năm tiếp theo (vì đây là mức án dưới 05 năm tù giam), anh A không thực hiện hành vi phạm tội mới, thì theo quy định, anh A được đương nhiên xóa án tích, dù bản án chưa được thi hành.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung mà thời hạn phải chấp hành dài hơn những thời hạn nêu trên thì vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung, người đó đương nhiên được xóa án tích. Những hình phạt được áp dụng trong trường hợp này bao gồm:
- Quản chế, cấm cư trú;
- Cấm đảm nhiệm chức vụ;
- Cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định
- Tước một số quyền công dân.
Ví dụ: Một người bị kết án phạt tù 06 tháng và bị quản chế 01 năm 06 tháng thì người này đương nhiên được xóa án tích kể từ ngày chấp hành xong hình phạt quản chế.
Xem thêm: Luật sư tư vấn xóa án tích trong trường hợp có nhiều bản án
2. Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Theo quy định tại Điều 71 Bộ luật hình sự 2015, xóa án tích theo quyết định của Tòa án được áp dụng đối với về các tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh. Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người bị kết án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án.
Cùng với đó, người bị kết án không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
- Trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo thì thời hạn là 01 năm;
- Trường hợp bị phạt tù đến 05 năm thời hạn là 03 năm;
- Trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm thời hạn là 05 năm;
- Trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án thời hạn là 07 năm.
Thời hạn hạn trên được tính từ khi người bị kết án đã chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo và chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn nêu trên thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Ví dụ: Anh B trước đây bị kết án 7 năm tù giam về tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Sau khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các nghĩa vụ khác theo bản án, anh B không thực hiện hành vi phạm tội mới trong suốt 5 năm liên tục kể từ ngày được ra trại.
Trong thời gian đó, anh B có thái độ cải tạo tốt, ổn định cuộc sống, chấp hành đúng pháp luật, tích cực tham gia lao động, đóng góp cho địa phương. Do đó, anh B làm đơn đề nghị Tòa án xem xét xóa án tích theo quyết định của Tòa án.
Sau khi xem xét toàn diện về tính chất hành vi phạm tội trước đây, thời gian không tái phạm và quá trình cải tạo, Tòa án đã ra quyết định xóa án tích cho anh B theo đúng quy định pháp luật.
Xem thêm: Thủ tục xóa án tích tại Sở tư pháp - Đương nhiên xóa án tích
3. Xóa án tích trong những trường hợp đặc biệt
Theo quy định tại Điều 72 Bộ luật Hình sự, Tòa án có thể quyết định việc xóa án tích đối với người bị kết án mà người đó chỉ cần đảm bảo ít nhất ⅓ thời hạn của hai trường hợp trên.
Điều kiện đặt ra là người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị Tòa án xóa án tích.
Ví dụ: Chị C bị kết án 9 năm tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia. Chị C có nhiều tiến bộ rõ rệt, tích cực tham gia lao động, giúp đỡ cải tạo phạm nhân khác và được chính quyền địa phương xác nhận đã lập công. Do đó, dù sau khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án, chị C chỉ mới đảm bảo không thực hiện hành vi phạm tội mới trong 02 năm, chính quyền địa phương gửi văn bản đề nghị, và Tòa án quyết định xóa án tích trước thời hạn theo Điều 72 Bộ luật Hình sự.
Tình huống gặp thực tế: Bố phạm tội con gái được kết hôn với công an không?
Trong thực tế, có không ít trường hợp người trong ngành công an có ý định kết hôn với người có người thân từng có tiền án, đặc biệt là bố hoặc mẹ có tiền án. Câu trả lời là nếu trong trường hợp người thân đó đã được xóa án tích thì có thể kết hôn được, nếu chưa được xóa án tích thì không được.
Cơ sở pháp lý là dựa trên Điều 69 Bộ luật hình sự. Theo đó, sau khi được xóa án tích, một người sẽ được xem như là chưa từng bị kết án. Đồng nghĩa với việc họ là một người bình thường về mặt pháp lý, không có tiền án, tiền sự. Do đó, người thân của những người này có thể kết hôn với người làm trong ngành công an.
Tuy nhiên, nếu một người bị kết án chưa được xóa án tích thì việc người thân của họ kết hôn với người làm trong ngành công an là không thể. Bởi theo Thông tư số 46/2019/TT-BCA, nếu người thân trong gia đình như cha, mẹ, anh chị em ruột vi phạm pháp luật nghiêm trọng, đặc biệt là phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc đang chấp hành án tù, thì việc kết hôn với cán bộ công an có thể không được chấp thuận vì không bảo đảm tiêu chuẩn chính trị.
Xóa án tích tại Luật Ánh Ngọc - tư vấn trọn gói
Xóa án tích là thủ tục pháp lý quan trọng giúp người từng bị kết án hình sự được khôi phục các quyền dân sự và tái hòa nhập cộng đồng. Tại Luật Ánh Ngọc, chúng tôi cung cấp dịch vụ xóa án tích trọn gói với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, am hiểu chuyên sâu về pháp luật hình sự. Dưới đây là các dịch vụ cụ thể mà khách hàng sẽ được nhận khi sử dụng gói tư vấn xóa án tích tại Luật Ánh Ngọc:
- Tư vấn xác định điều kiện xóa án tích: bao gồm kiểm tra bản án, thời gian chấp hành án, thời hiệu xóa án tích và đánh giá người phạm tội thuộc trường hợp đương nhiên xóa án tích hay theo quyết định của Tòa án.
- Soạn thảo hồ sơ xin xóa án tích: soạn đầy đủ đơn yêu cầu xóa án tích cho khách hàng, đồng thời hướng dẫn hoặc hỗ trợ thu thập các tài liệu cần thiết như: bản sao bản án, giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù, xác nhận không vi phạm pháp luật trong thời gian thử thách…
- Đại diện nộp hồ sơ và làm việc với cơ quan nhà nước: nộp hồ sơ tại Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền theo từng trường hợp cụ thể và theo dõi tiến trình xử lý hồ sơ và kịp thời phản hồi khi có yêu cầu bổ sung.
- Tư vấn, hỗ trợ khi bị từ chối xóa án tích: hướng dẫn cách khắc phục hoặc tiến hành khiếu nại, kiến nghị nếu cần thiết.
- Cam kết bảo mật và theo sát hồ sơ đến khi hoàn tất: mọi thông tin cá nhân và hồ sơ đều được bảo mật tuyệt đối. Luật Ánh Ngọc cam kết đồng hành cho đến khi có kết quả chính thức.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc hiểu rõ thủ tục hoặc cần người đồng hành uy tín, Luật Ánh Ngọc chính là nơi đáng tin cậy để bạn bắt đầu hành trình xóa án tích một cách hợp pháp và hiệu quả.
Gọi ngay
Tóm lại, xóa án tích giúp người từng bị kết án được coi như chưa bị kết án về mặt pháp lý, nhưng không đồng nghĩa với việc chưa từng phạm tội. Việc phân biệt rõ giữa “chưa bị kết án” và “chưa phạm tội” là rất quan trọng để hiểu đúng bản chất pháp lý và hạn chế các ngộ nhận trong đời sống thực tiễn. Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu xóa án tích, hãy chọn Luật Ánh Ngọc là đơn vị đồng hành để đảm bảo việc xóa án tích của bạn được thực hiện nhanh chóng nhất, giúp bạn yên tâm ổn định cuộc sống và công việc.
